طومار خودتحریمی در صنعت پلاستیک ایران

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: ۳۱۵ میلیارد دلار جمع تجارت اوراسیا است که ۷۹۷ میلیون دلار از این صادرات سهم ایران است که نشان دهنده سهم ناچیز ایران در تجارت با اورسیا بوده و اکنون باید تقویت شود.

حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت امروز در دومین همایش ملی اقتصاد صنعت پلاستیک در سال ۱۴۰۰ ابتدا از اهمیت هم‌پیوندی با کشورهای منطقه نکاتی را مطرح کرد و گفت: امروزه صادرات در دنیا، به سمت بازارهایی سرازیر می‌شود که هم‌پیوندی بین آنها ایجاد شده باشد. توافقات تجاری بین کشورها، حلقه واصل آنها است.

وی ادامه داد: در طول دهه گذشته فقط ۵ درصد صادرات غیرنفتی ایران در چارچوب معدود توافقات منعقد شده بین ایران و شرکای تجاری ایران انجام شده است که نشان‌دهنده این است که کشور ایران باید تمرکز بیشتری روی این حوزه داشته باشد. همچنین لازم است ایران در پی توافقات جدید با کشورهای منطقه و جهان باشد چرا که توافقات تجاری، امکان مشارکت در زنجیره ارزش جهانی را تسهیل می‌کند.

*سهم ۰.۲ درصدی ایران از تجارت با اوراسیا

زادبوم اظهار داشت: عمده موافقت‌نامه‌های تجاری ایران، با کشورهای همسایه و منطقه نظیر ترکیه، پاکستان، هند، اندونزی، گروه G8 و… بوده که بخشی از استراتژی ایران در تقویت همکاری با همسایگان و کشورهای دوست بوده است. یکی از مهمترین موافقت‌نامه‌های ایران، توافقنامه ایران و اوراسیا است که اهمیت صادراتی بسیار بالایی دارد.

رئیس سازمان توسعه تجارت در ادامه در خصوص توافقنامه ایران و اوراسیا توضیح داد: ایران از سال ۹۴ مذاکرات خود را با این اتحادیه آغاز کرد که نتیجه آن توافقنامه‌ای در سال ۹۷ بود. این موافقت‌نامه اولین تجربه ایران با یک اتحادیه تجاری است. ۳۱۵ میلیارد دلار جمع تجارت اوراسیا است که ۷۹۷ میلیون دلار از این صادرات سهم ایران است که نشاندهنده سهم ناچیز ایران در تجارت با اورسیا بوده و اکنون باید تقویت شود. طی سال‌های اخیر، عمده محصولات صادراتی ایران به اوراسیا در حوزه کشاورزی بوده است.

وی افزود: طبق توافق صورت گرفته با اتحادیه اورسیا قرار است در سال ۱۴۰۱ این توافق به یک توافق تجارت آزاد تبدیل شود که مبادلات تجاری ایران با این اتحادیه عمیقا بسط پیدا می‌کند. در همین رابطه انجمن ملی صنایع پلیمر ایران باید از این فرصت ایجاد شده حداکثر استفاده را به عمل آورد. حضور در این بازار نیازمند بازاریابی حرفه‌ای است.

*طومار خودتحریمی در صنعت پلاستیک ایران

در ادامه مهرداد جمال ارونقی معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور به آسیب‌شناسی اثرات قوانین و مقررات ارزی، تجاری و گمرکی بر اقتصاد صنایع پلاستیک پرداخت و گفت: در سال ۱۴۰۰ حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده برای نهاده‌های تولیدی، ۵ برابر شده است که نمونه «خودتحریمی» است. عدم وجود مرجع تشخیص و اعلام نظر در خصوص ردیف‌های فرعی ایجاد شده در HS مورد دیگری از موانع است.

وی افزود: عدم به روز‌ بودن شناسه‌های ارزش فصل ۳۹ و تطویل در تشریفات ترخیص کالا، عدم وجود امکانات آزمون و اعلام نظر در خصوص اقلام صادراتی مانند کامپاند در داخل کشور و تشکیل پرونده قاچاق برای کالاهای صادراتی، عدم درج مشخصات کامل کالا در اظهارنامه های ارائه شده به گمرکات اجرایی، عدم اعلام نظر انجمن ها و سندیکاهای مرتبط در خصوص سوالات ارزش یا کاربرد کالا از دیگر موارد خودتحریمی است.

جمال ارونقی گفت: البته به این لیست باید موضوعاتی مثل عدم به‌روزرسانی ارزش کالاهای صادراتی موضوع کارگروه تبصرۀ ۲ مادۀ ۲۲ آ.ا.ق.ا.گ، عدم امکان ترخیص درصدی ماشین آلات مرتبط با صنعت پلاستیک به صورت درصدی، تطویل در ارزیابی و کنترل‌های صورت پذیرفته توسط کارشناسان مجازی گمرک، عدم صدور مجوزهای قانونی در موعد قانونی ۷ روزه و عدم پذیرش سابقه ترخیص، قطعی سامانه‌ها و رسوب کالاها در بنادر و گمرکات کشور را نیز اضافه کرد.

*میانگین تجارت صنایع پلیمری دنیا در ۵ سال اخیر به ۶۵۰ میلیارد دلار رسیده است

محمدرضا رضوی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران واحد علوم تحقیقات در دومین روز همایش ملی چشم‌انداز اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران ١۴٠٠ با اشاره به میزان واردات و صادرات محصولات پتروشیمی اعلام کرد: مهم‌ترین کشورهای واردکننده دنیا در کد ۳۹ که شامل محصولات پتروشیمیایی و محصولات پلاستیکی غیر از کفش است، شامل آمریکا، اروپا، چین، کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا، روسیه ترکیه پاکستان عراق ایران هند عربستان آفریقا می شوند.

به گفته رضوی، میانگین تجارت صنایع پلیمری دنیا در ۵ سال اخیر حدود ۶۵۰ میلیارد دلار بوده است و ارزش واردات کشورها در این محصولات تاسال ۲۰۱۹ به ۶۴۰ میلیارد دلار رسیده است. ارزش صادرات پولی کشورها در این سبد کالایی تا سال ۲۰۱۹ به ۶۲۰ میلیارد دلار رسیده است.

این کارشناس صنعت پلیمر از جمله بزرگترین واردکنندگان محصولات پتروشیمیایی را چین، آمریکا، آلمان، مکزیک و فرانسه و بزرگ‌ترین صادرکنندگان را کشورهای چین، آمریکا، آلمان، کره‌جنوبی بلژیک و ژاپن اعلام کرد و گفت: میزان کل صادرات ایران به عراق در سال ۲۰۱۹معادل ۱.۲ میلیارد دلار بوده است. همچنین میزان کل صادرات ایران به کشور ترکیه در سال ۲۰۱۹ تنها ۰.۳۵ میلیارد دلار بوده است که این ارقام بسیار اندک است.

* جزئیات نیازهای صنایع پلیمر ایران به ماشین‌آلات و تجهیزات

در ادامه علیرضا میربلوک دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران در بررسی فرصت‌های اقتصادی در بخش خدمات وابسته به صنایع پلاستیک اشاره کرد که بخش خصوصی می‌تواند به بهترین نحو برای اقتصاد ریل‌گذاری انجام دهد. وی سپس با ارائه آمارهایی از میزان تولید، واردات و صادرات در بخش‌های مختلف صنعت پلیمر، خاطر نشان کرد که چه فرصت‌هایی در اختیار فعالان این بخش وجود دارد.

وی در حوزه ماشین‌سازی گفت: در این حوزه چالش‌هایی از جمله عدم تناسب مهارت‌های نیروی انسانی با نیاز صنعت، سطوح پایین توان فناورانه و نوآورانه بنگاه‌های صنعت ماشین سازی، ضعف‌های مربوط به تامین مالی و نقدینگی موردنیاز بنگاه‌های صنعت و… است. ما حداقل ۲۰۰ ربات در سال نیاز داخلی داریم و سالانه حداقل ۱۰۰ میلیون دلار نیاز به قالب‌ها در کشور وجود دارد.

میربلوک سپس در مورد حوزه حمل و نقل توضیح داد: سرانه حمل و نقل هر کیلوگرم پلاستیک خام در کشور حداقل هزار کیلومتر است و سرانه حمل و نقل هر کیلوگرم محصول تا بازار مصرف حداقل ۵۰۰ کیلومتر را طی می‌کند.

دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران بخش تعمیر و نگهداری حوزه صنعت پلاستیک را نیز یکی از بهترین زمینه‌ها جهت سرمایه‌گذاری دانست چرا که به دلیل ارزش پایین ریالی بازسازی و احیای ماشین آلات قدیمی ، رونق زیادی پیدا کرده است.

وی سپس سرانه آموزش را در این صنعت بسیار پایین دانست و تاکید کرد: حداقل زمان آموزش موردنیاز برای کارکنان ۵۰ و حداکثر ۱۲۰ ساعت در سال است. از سوی دیگر، دولت در تبصره ۲ ماده ۳۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده، می‌تواند هزینه‌های آموزش را تا حد خوبی پوشش بدهد.

این فعال حوزه آموزش صنعت پلیمر با تاکید بر حوزه آزمایشگاهی گفت: بخش خدمات آزمایشگاهی یکی از مهمترین و سرنوشت‌سازترین بخش‌های این صنعت است. وقتی مدیر یک شرکت تولیدی، کیفیت محصولات خود را کنترل نکند چه کسی می‌خواهد این کار را انجام دهد؟ حتما باید توجه ویژه‌ای در این بخش وجود داشته باشد. وقتی متناسب با استاندارد قیمتی یک کالا را فروش می‌کنیم، باید به تناوب تست کیفیت بگیریم. ما احتیاج داریم به یکسری افراد ناظر بیرونی که کارهای ما را تست نمایند.