راهکارهای دولت آینده برای ناکارآمد کردن تحریم‌های نفتی چیست؟
دولت آینده می تواند با تسریع در اجرایی کردن قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی، زمینه لازم برای احداث پتروپالایشگاه ها توسط بخش خصوصی را فراهم نماید و آرزوی دیرینه دوری از خام فروشی نفت را محقق سازد.
علی رغم اینکه مشکلات اقتصادی کشور راه حل های زیادی داشته و دارد ولی «روحانی» بخاطر اینکه همواره منتظر و معطل همکاری خارجی‌ها بود، تقریبا هیچکدام از این راه حل‌ها را اجرایی نکرد. در پرونده «راه هست» می خواهیم درباره راه حل‌هایی توضیح دهیم که به تحریم و برجام و … وابستگی مستقیمی ندارند، راه حل هایی که اگر مورد توجه دولت های یازدهم و دوازدهم قرار می گرفت، قطعا وضعیت معیشت مردم به مراتب بهتر از وضعیت فعلی بود. در قسمت قبلی این پرونده، به بررسی راهکارهای کاهش مشکلات بخش های مسکن، اشتغال، مالیات، تورم و بانک و همچنین مبارزه با مفاسد اقتصادی پرداختیم و در این قسمت به بررسی راهکارهای کاهش مشکلات در بخش انرژی می پردازیم:
* دوری از خام فروشی نفت با احداث پتروپالایشگاه ها معطل اجرای قانون است
سالهاست دوری از خام فروشی نفت یکی از محورهای اصلی سیاست های کلان و بالادستی در ایران بوده اما هنوز این موضوع محقق نشده و روی کاغذ باقی مانده است. به همین دلیل، ایران به عنوان اولین دارنده نفت و گاز در دنیا، در بین ۱۵ کشور برتر صادرکننده فرآورده‌های نفتی هیچ جایگاهی ندارد.
در واقع، حتی کشوری مانند عربستان که به خام فروشی معروف است، ۶۰ درصد نفت تولیدی خودش را پالایش می کند و ششمین کشور صادرکننده فرآورده‌های نفتی در جهان است.
با اجرایی شدن مجدد تحریم ها که یکی از محورهای اصلی آن، تحریم صادرات نفت ایران بود، بحث خروج از خام فروشی نفت مجددا در داخل کشورمان جدی شد. راهکار پیشنهادی کارشناسان برای تحقق این موضوع، حرکت به سمت توسعه پتروپالایشگاههاست، واحدهایی که با ادغام پتروشیمی و پالایشگاه ایجاد می شوند.
مهمترین مانع توسعه پتروپالایشگاهها، کمبود منابع مالی است. برای برطرف شدن این مشکل، دولت می تواند با ایجاد مشوقهای اقتصادی مانند معافیت مالیاتی، مسیر را برای ورود بخش خصوصی با جذب سرمایه های مردم هموار کند.
به عنوان مثال، بخش اعظم هزینه پالایشگاهها مربوط به خوراک (نفت خام یا میعانات گازی) است که از شرکت ملی نفت ایران خریداری می کنند. حالا اگر دولت در قالب سازوکار «تنفس خوراک» به این پالایشگاه ها مهلت بدهد تا یکسال بعد هزینه خوراک خریداری شده را پرداخت نمایند، در این مدت هم هزینه ساخت پالایشگاه درمیاد و هم سرمایه‌گذارها سودشان را بر می‌دارند. دولت هم بعد از یک سال پول خوراک را قسطی پس می‌گیرد. این همان سازوکاری است که در قالب قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی در اواسط سال ۹۸ به تصویب مجلس رسید ولی مراحل اجرایی آن بسیار کند پیش می رود.
اینفوموشنی درباره این موضوع در ادامه آمده است:
اگر این قانون اجرایی شود و شاهد احداث پتروپالایشگاه ها باشیم، هم آرزوی دیرینه عدم خام فروشی نفت محقق می‌شود و تحریم های آمریکا ناکام می ماند و هم با تولید فرآورده های نفتی، اشتغال ایجاد شده و درآمدهای ارزی کشور هم افزایش می یابد.
