روزهای تردید سهامداران خرد
دماسنج بورس برای هشتمین هفته متوالی صعود کرد و با رشد ۶/ ۵درصدی، به سقف ۸ماهه رسید. سهامداران خرد اما ترجیح دادند اندکی درنگ کنند تا شاهد خروج ۷/ ۴۶۱ میلیارد تومانی حقیقی‌ها از معاملات بورس باشیم.
هفته گذشته بورس تهران شاهد نخستین سالگرد یک اتفاق تاریخی بود. دقیقا یک سال از رسیدن شاخص‌کل بورس تهران به قله اعجاب‌انگیز دو میلیون و ۷۸ هزار واحدی گذشت و حالا بورس پس از تجربه ۱۰ ماه اصلاح فرسایشی، بیش از یک ماه است که مجددا رنگ رونق به خود گرفته است. به این ترتیب هفته گذشته شاخص سهام پس از ثبت رشد ۶/ ۵ درصدی در فاصله ۲۸ درصدی تا تجربه مجدد قله تاریخی خود قرار دارد. سهامداران اما به نظر می‌رسد هنوز آنچنان که باید مطمئن نیستند و ترجیح می‌دهند تا برای ورود پرقدرت، منتظر مشخص شدن برخی ابهامات مانند نتیجه مذاکرات احیای برجام و البته تعیین‌تکلیف وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم بمانند. در چنین فضایی هفته گذشته شاهد خروج ۷/ ۴۶۱ میلیارد تومانی حقیقی‌ها از گردونه معاملات بورس تهران بودیم. به طوری که با وجود سبزپوشی نماگرهای بورسی در تمام روزهای هفته، حقیقی‌ها تنها در یک روز خالص خرید مثبت را ثبت کردند و در دیگر روزهای هفته فروشنده بودند. این دومین هفته متوالی است که سهامداران خرد در زمین فروش سهام به فعالیت می‌پردازند.
عملکرد بازیگران در صنایع بورسی
معاملات بورس تهران در هفته منتهی به ۲۰ مردادماه در حالی به پایان رسید که از ۳۸ گروه فعال بورسی، در ۱۹ صنعت شاهد ثبت خالص خرید مثبت سهامداران حقیقی بودیم و در مقابل این دسته از بازیگران سهام ترجیح دادند سهام خود در ۱۹ گروه دیگر را به فروش برسانند. در این میان بیشترین اقبال حقیقی‌ها به زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی معطوف شد. در میان فلزی‌ها، این «کاوه» بود که در مرکزیت توجه سهامداران خرد قرار گرفت. به هر روی در مجموع دادوستدهای هفته گذشته، شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۱۰۸ میلیارد و ۶۷۴ میلیون تومان از زیرمجموعه گروه فلزات اساسی در مسیر حقوقی به حقیقی بودیم. پس از آن نوبت به صنعت اطلاعات و ارتباطات با تک سهم «های‌وب» رسید.
هفته گذشته شرکت داده‌گستر عصرنوین با افشای اطلاعات بااهمیت روی سامانه کدال خبر از انعقاد قرارداد ۲/ ۱هزار میلیارد تومانی خرید ملک توسط زیرمجموعه خود برای تاسیس پارک علم و فناوری و مرکز داده خبر داد که مورد توجه بورس‌بازان قرار گرفت. این سهم در هفته گذشته با ثبت خالص خرید ۶۵ میلیارد و ۸۳۲ میلیون تومان از سوی سهامداران خرد همراه شد. سومین گروهی که در لیست خرید حقیقی‌ها قرار گرفت، صنعت محصولات شیمیایی بود. در این گروه دو نماد «پارس» و «فارس» بودند که در صدر توجهات حقیقی‌ها قرار داشتند. از این رو پتروشیمی‌ها معاملات هفتگی خود را در حالی به پایان رساندند که سهامی از این گروه به ارزش ۲۵ میلیارد و ۴۸۲ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام حقیقی‌ها منتقل شد. در آن سوی بازار معدنی‌ها با خالص فروش ۱۶۵ میلیارد و ۶۹۴ میلیون تومانی سهامداران خرد مواجه شدند.
این گروه در هفته ماقبل به دنبال رشد قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی مورد توجه بورس‌بازان بود و با رشد قیمت مناسبی نیز همراه شد اما در هفته گذشته شاهد فعال شدن موجی از شناسایی سود از سوی معامله‌گران در زیرمجموعه‌های معدنی بودیم. پس از آن نوبت به دو گروه بانک و خودرو رسید تا شاهد خروج حقیقی‌ها باشند. این دو گروه که به صنایع برجامی معروف هستند، در هفته‌های اخیر شاهد افزایش احتیاط سهامداران بودند. سرمایه‌گذارانی که احیای برجام و حصول توافق هسته‌ای را همچنان مبهم دیده و ترجیح می‌دهند تا روشن شدن تکلیف آن از ورود به گروه‌های مزبور حذر کنند.
سهامداران فعال در روزهای هفته
شنبه: معاملات هفته گذشته بورس تهران در اولین روز پس از تحلیف رئیس دولت سیزدهم، با رشد ۱۲/ ۰ درصدی شاخص کل استارت خورد. رشد کم‌مقدار قیمت سهام در این روز از آن روی رقم خورد که رئیس‌جمهور جدید در مراسم تحلیف خود عنوان کرد تحریم‌ها باید رفع شود و این دولت تمایل به دستیابی به توافق هسته‌ای دارد. به این ترتیب عقب‌نشینی نرخ دلار مانع از افزایش تقاضا در تالار شیشه‌ای شد.
در این حال و هوای سبز سهامداران خرد نیز فعالیت خود را در زمین فروش سهام افزایش دادند و سهامی به ارزش ۱۶۶ میلیارد و ۸۵ میلیون تومان را به فروش رساندند. در میان صنایع بورسی نیز در مقابل ثبت خالص خرید مثبت حقیقی‌ها در ۱۴ گروه، ۲۴ صنعت در لیست فروش این دسته از بازیگران سهام جای گرفتند. در این راستا زیرمجموعه‌های گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری با خالص خرید ۵۸ میلیارد و ۸۶۹ میلیون تومانی حقیقی‌ها همراه شدند و پس از آن نوبت به دو گروه اطلاعات و ارتباطات و ماشین‌آلات رسید که به ترتیب شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۷/ ۴۰ و ۹/ ۱۲ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. در آن سوی بازار اما بیشترین میزان فروش سهامداران خرد درگروه‌های کامودیتی‌محور رقم خورد. در این راستا به ترتیب شاهد خروج سرمایه‌های حقیقی از گروه‌های کانه فلزی، فرآورده‌های نفتی، چند رشته‌ای صنعتی، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی بودیم. بر این اساس افت نرخ اسکناس آمریکایی کار خود را کرد و سهامداران خرد را واردار به عقب‌نشینی از گروه‌های دلاری بورس تهران کرد.
یکشنبه: رشد قیمت سهام در دومین روز هفته نیز ادامه پیدا کرد و شاخص کل بورس معاملات روز یکشنبه را با افزایش ۷۲/ ۰ درصدی پایان داد. با این حال حقیقی‌ها ترجیح دادند فروشنده باقی بمانند. در این راستا روز یکشنبه شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۱۸۱ میلیارد و ۵۲ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودیم. در این روز حقیقی‌ها در ۱۸ صنعت خریدار بودند اما ۲۰ گروه را در لیست فروش خود قرار دادند. در این روز نیز گروه‌های کالایی در لیست فروش سهامداران خرد قرار داشتند اما برخی از صنایع ریالی نیز به این جمع پیوستند.
در این خصوص می‌توان به خالص فروش ۵۲ میلیارد و ۵۷۸ میلیون تومانی سهامداران خرد در زیرمجموعه‌های فلزی بورس تهران اشاره کرد. رقم فروش این دسته از بازیگران بورسی در دو گروه چند رشته‌ای صنعتی و فرآورده‌های نفت نیز به ترتیب ۱/ ۳۹ و ۴/ ۱۷ میلیارد تومان برآورد شد. در این بین دو گروه بانک و دارویی‌ها به ترتیب با خالص فروش ۵/ ۴۷ و ۷/ ۲۱ میلیارد تومانی از جانب حقیقی‌ها مواجه شدند. در مقابل شاهد خالص خرید ۲۰ میلیارد و ۷۳۴ میلیون تومانی این دسته از بازیگران بورسی در زیرمجموعه‌های سیمانی بودیم. سیمانی‌ها پس از لغو چندباره معاملات در بورس کالا، روز شنبه شاهد تقاضای مناسب برای سیمان در این بازار و تایید معاملات خود بودند که البته به ساعات پایانی دادوستدهای بورس تهران موکول شد. از این رو در روز کاری بعد شاهد اقبال سرمایه‌گذاران به سهام شرکت‌های تولیدکننده سیمان در بازار سهام بودیم.
با عنایت به‌تجربه سال گذشته از یک‌سو و نیاز فزاینده برخی سهامداران عمده نظیر تامین‌اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی به‌نقدینگی، به‌نظر می‌رسد توجه به‌موضوع تقویت عرضه قبل از غلبه فضای هیجانی ضرورت دارد. از سوی دیگر، با توجه به صف طولانی بنگاه‌های آماده عرضه، شرکت بورس و فرابورس نیز می‌توانند از پتانسیل تسریع عرضه‌های اولیه استفاده کنند.
نگاه بازار جهانی به نشست روسای بانک مرکزی
همه ساله در نشستی موسوم به «جکسون‌هول» در ایالات‌متحده، روسای بانک‌های مرکزی اقتصادهای بزرگ غربی و اعضای فدرال‌رزرو گردهم می‌آیند تا آخرین وضعیت متغیرها و سیاست‌های این حوزه را بررسی کنند. اهمیت نشست مزبور در آن است که به‌طور تاریخی، در طی آن خبرهای مهم از تغییر سیاستگذاری و جهت‌گیری پولی اعلام شده است. در حال‌حاضر نیز یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تمرکز بازارهای بین‌المللی، سرنوشت سیاست پولی فوق‌انبساطی فدرال‌رزرو است. خرید ماهانه ۱۲۰ میلیارد دلار اوراق بدهی دولتی و وام‌های رهنی مسکن توسط این نهاد، یکی از عوامل رشد پایه پولی دلار و رونق بازارهای سهام و کالای جهانی بوده است.
با توجه به آمارهای تورمی اخیر در ایالات‌متحده و آمار بهتر از انتظار اشتغال و رشد دستمزدها، این گمانه به‌طور فزاینده مطرح‌شده که سیگنال کاهش خرید اوراق تا پیش از پایان سال میلادی در نشست مورد اشاره ارسال شود. در واکنش به این گمانه‌زنی‌ها، نرخ سود اوراق ۱۰ساله آمریکا اخیرا ۲/ ۰درصد افزایش یافته است. به‌این ترتیب، نگاه فعالان اقتصادی در سراسر جهان به نشست جکسون‌هول در روزهای پایانی آگوست دوخته می‌شود تا صورت دریافت سیگنال انقباضی، زمینه احتمالی توقف رشد پردامنه ارزش دارایی‌های ریسک‌پذیر از جمله سهام و کالا فراهم شود.
