ساخت ۱ میلیون مسکن باعث کاهش نرخ بیکاری می‌شود؟
ساخت ۱ میلیون واحد مسکونی در سال می‌تواند برای ۱.۹ میلیون نفر اشتغال ایجاد کرده و زمینه سقوط آزاد نرخ بیکاری از ۹.۸ درصد به ۲.۵ درصد را فراهم نماید.
زمانی‌که صحبت از خانه و بازار مسکن به میان می‌آید، همه به فکر سقفی بالای سر افتاده و به این مسئله می‌اندیشند، صاحب‌خانه کردن اقشار فاقد مسکن تا چه اندازه زمینه توانمندی اقتصادی را مهیا کرده و منجر به بهبود معیشت خانواده‌ها می‌شود. این در حالیست که صاحب‌خانه کردن مردم علاوه بر کاهش فشار معیشتی به خانواده‌های فاقد مسکن از بعدی دیگر نیز به بهبود شاخص‌های اقتصاد کلان و بهبود شرایط کمک می‌کند.
بر همین اساس در ادامه پرونده “یک میلیون سرپناه” در چهارمین قسمت به مسئله ایجاد اشتغال بر اثر ساخت سالانه ۱ میلیون واحد مسکونی در سال می‌پردازیم و به این پرسش پاسخ می‌دهیم که وعده مسکنی رئیس جمهور چه تاثیری در نرخ بیکاری دارد؟
به گواه بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی حوزه اقتصاد، ابعاد در برگیری ساخت مسکن در اقتصاد یک کشور مشابه سایر فعالیت‌ها نبوده و این حوزه یک پیشران اقتصادی به حساب می‌آید.
در همین راستا، آبل آگانبیگیان، اقتصاددان مشهور روس معتقد است: «ساخت مسکن می‌تواند برای اقتصاد یک کشور به مثابه لوکوموتیو عمل کند اما باید در نظر گرفت که بهترین مسکن برای مردم، خانه یک طبقه است.»
بر اساس بررسی‌های انجام شده، از آن جهت با ساخت مسکن در قالب یک پیشران اقتصادی برخورد می‌شود که فعال شدن این حوزه زمینه فعالیت نزدیک به ۱۵۰ رشته صنعت پسینی و پیشینی را مهیا می‌کند.
به عبارت دیگر زمانی‌که شما ساخت یک واحد مسکونی را آغاز می‌کنید، زمینه ایجاد تقاضا و به دنبال آن رونق اقتصادی برای واحدهایی نظیر، معادن مصالح ساختمانی، کارخانه‌های بزرگ تولید فولاد، شرکت‌های مهندسی ساخت مسکن و … در هنگام فرآیند ساخت مهیا شده و حتی پس از ساخت مسکن نیز صنایعی نظیر صنایع چوب و فرش و سایر بخش‌های پسینی دیگر رونق می‌گیرند.
*بیکاری ۱.۲ میلیون نفر با توقف ساخت مسکن در دولت روحانی
با وجود نقش قابل توجه ساخت مسکن در جلوگیری از رکود اقتصادی و بهبود شاخص‌های کلان، تولید مسکن در طول ۸ سال گذشته با رکود شدید مواجه شد.
بر اساس آمار بدست آمده از تعداد واحد مسکونی بر اساس پروانه‌های ساختمانی صادرشده توسط شهرداری‌های کشور، در سال ۱۳۸۹ میزان واحدهای مسکونی ساخته شده از ۸۲۴ هزار مسکن فراتر رفت. این در حالی است که آمار ساخت مسکن در سال‌های اخیر به کمتر از ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در سال کاهش پیدا کرده و همین امر خبر از کاهش ۵۷ درصدی ساخت و ساز در کشور می‌دهد.
نکته قابل توجه در این حوزه آن است که بر خلاف دوره‌های رکود و رونق اقتصادی که در بازه زمانی معین ظهور و بروز پیدا می‌کنند. رکود ساخت مسکن در دوره بسیار طولانی و ۷ ساله اتفاق افتاده و آسیب بسیار بزرگی به بدنه بنگاه‌های اقتصادی مرتبط با حوزه مسکن وارد کرده است.
به عنوان مثال، حبیب‌الله توسلی، فعال حوزه تجهیزات بهداشتی ساختمان به عنوان یکی از رشته صنایع مرتبط با حوزه مسکن با اشاره به رکود کمر شکن ساخت مسکن در سال‌های اخیر گفت:« رکود و اوضاع نا به سامان شکل گرفته زمینه تعطیلی بخش عمده‌ای از واحدهای تولیدی این حوزه را فراهم کرده و کارخانه‌های فعال با کمترین میزان توان خود مشغول به کار هستند.»
همچنین، حمیدرضا رستگار، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان آهن، فولاد و فلزات استان تهران نیز ضمن اشاره به اینکه ظرفیت تولید صنایع فلزی مرتبط با مسکن هیچ تطبیقی با بازار حوزه مسکن ندارد، گفت: «در طول ۷ سال گذشته متاسفانه آمار مرتبط با فروش آهن آلات هیچ رشدی موثری را تجربه نکرده است و از مقادیر فروش آهن در حال حاضر، بخش اندکی به حوزه مسکن تعلق دارد.»
فارغ از مسائل به وجود آمده پیرامون ارتباط کاهش ساخت و ساز مسکن و نیاز شدید به این کالای اساسی، رکود صنعت ساختمان زمینه تهدید اشتغال وسیعی در این حوزه شده است.
بر اساس آمار، ساخت هر ۱۰۰ متر مربع مسکن در سال زمینه اشتغال ۱ نفر به صورت مستقیم و ۱.۵ نفر به صورت غیر مستقیم را فراهم می‌کند.
با در نظر گرفتن آمار مذکور و در شرایطی که میانگین متراژ واحدهای مسکونی کشور را ۱۰۰ متر مربع در نظر بگیریم، می‌توان اذعان کرد، رکود صنعت ساختمان در طول ۷ سال گذشته زمینه بیکاری سالانه ۱.۲ میلیون نفر را فراهم کرده است.
بر این اساس، رونق بازار مسکن در سال‌های آینده علاوه بر اینکه یک ضرورت به منظور پاسخ به تقاضای انباشت موجود به حساب می‌آید، می‌تواند نقش جدی در رونق گرفتن صنایع وابسته به مسکن ایفا نماید.
*وعده مسکنی رئیسی ۱.۹ میلیون بیکار را به سر کار می‌فرستد
فشار سنگین تحمیل شده به مردم به دلیل نا به سامانی بازار مسکن سبب شد تا یکی از وعده‌های پر تکرار انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری حول مسئله مسکن تعریف شود.
از این رو رئیس جمهور منتخب مردم نیز محور وعده‌های خود را بر مسئله مسکن بنا نهاده و وعده ساخت سالانه ۱ میلیون مسکن و مجموعا ۴ میلیون مسکن در ۴ سال را ارائه داد. این وعده که با جمله معروف «جوانان عزیز، ازدواج از شما، مسکن از ما» مطرح شد، یکی از مهمترین مطالبات روز مردم است که در صورت تحقق، زمینه ساماندهی بازار مسکن را تسهیل می‌کند و امید زیادی را به جامعه تزریق خواهد کرد.
در همین راستا با مراجعه به اطلاعات مذکور پیرامون اشتغال ۲.۵ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم به ازای ساخت هر ۱۰۰ متر مربع مسکن در سال و همچنین با فرض این مسئله که واحدهای مسکونی طرح ساخت ۱ میلیون مسکن به طور میانگین ۷۵ متر در نظر گرفته شود. ساخت ۱ میلیون واحد مسکونی با مساحت زیربنای ۱۰۰ میلیون متر مربع زمینه ایجاد اشتغال ۱.۸۷۵ میلیون نفری را مهیا خواهد کرد.
*کاهش ۷.۳ درصدی نرخ بیکاری با رونق ساخت و ساز مسکن
به عبارت دیگر در حالیکه ۲ میلیون و ۵۰۵ هزار نفر معادل ۹.۸ درصد از جمعیت فعال بالای ۱۵ سال کشور، در زمره بیکاران رده‌بندی می‌شوند، مطابق آمار مذکور در صورت اجرایی شدن ساخت حداقل ۱ میلیون واحد مسکونی ۱۰۰ متری در کشور آمار افراد بیکار از ۲ میلیون و ۵۰۵ هزار نفر به ۶۳۰ هزار نفر رسیده و نرخ بیکاری نیز از ۹.۸ درصد به ۲.۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
کاهش نرخ بیکاری در کنار صاحب‌خانه شدن اقشار کم‌درآمد می‌تواند نقش بزرگی در معیشت خانواده‌های کشور ایفا کرده و ظرفیت بزرگی برای توانمندی اقتصادی مردم مهیا کند.
