مالیات‌ها در بودجه ۱۴۰۱ چقدر زیاد شد؟
بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، درآمدهای مالیاتی کشور با حذف اثر تورم تنها ۱۶ درصد رشد داشته است. مالیات بر شرکت‌های دولتی ۱۲۷ درصد (۶۲ درصد با حذف اثر تورم) و مالیات بر حقوق کارمندان دولت نیز ۴۱ درصد (۱) رشد داشته است.
در یک تقسیم‌بندی کلی، منابع عمومی کشور شامل مالیات‌ها و درآمدهای غیرمالیاتی (مثل جرایم، اجاره امکانات دولتی و …)، عایدات نفتی (وسایر منابع ناشی از فروش سرمایه‌های ملی) و استقراض (در قالب فروش اوراق و…) تشکیل می‌شود.
مصارف عمومی نیز شامل سه بخش هزینه‌های مصرفی (معروف به جاری)، مصارف سرمایه‌گذاری (معروف به عمرانی) و بازپرداخت اصل و سود استقراض است. در اصطلاح بودجه‌ای، دریافت‌ها از محل نفت و امثال آن به دلیل آنکه از محل فروش سرمایه ملی تأمین می‌شود، نه درآمد، بلکه واگذاری دارایی سرمایه‌ای محسوب می‌شوند.
دلیل آن هم مشخص است؛ وقتی شما برای گذران امور خانواده، بخشی از سرمایه خود را می‌فروشید، نمی‌گویید درآمد کسب کردم. همچنین، فروش اوراق قرضه و امثال آن نیز درآمد نیست چرا که وقتی شما از کسی صدهزارتومان قرض می‌گیرید، نمی‌گویید صدهزار تومان درآمد کسب کردم.
در اصطلاح بودجه‌ای، به استقراض و ایجاد دین به منظور تأمین مالی در بودجه نیزواگذاری دارایی مالی گفته می‌شود، زیرا دولت در قبال قرضی که از مردم و بازار می‌گیرد، یک برگه اوراق بهادار و مانند آن (دارایی مالی) به آنها می‌دهد. در تقسیم‌بندی منابع بودجه‌ای، هر آنچه از محل فروش سرمایه کشور و یا استقراض نباشد، درآمد است.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درآمدهای دولت شامل دو دسته کلی مالیات و درآمدهای غیرمالیاتی است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ درآمدهای مالیاتی ۶۲ درصد رشد داشته و به حدود ۵۲۷ هزار میلیارد تومان رسیده است که با تعدیل تورمی این رقم به ۱۶ درصد کاهش می‌یابد.
بخش درآمدهای مالیاتی خود شامل مالیات برشرکت‌ها (۱۲۷ هزار میلیارد تومان)، مالیات بردستمزد کارمندان دولت(۲۴ هزار میلیارد تومان)، مالیات دستمزد کارکنان بخش خصوصی (۲۳ هزار میلیارد تومان)، مالیات مشاغل و اصناف (۳۳ هزار میلیارد تومان)، سایر مالیات‌های بردرآمد (چهار هزار میلیارد تومان)، مالیات برثروت (۲۷ هزار میلیارد تومان)، مالیات بر واردات (۷۸ هزار میلیارد تومان)، مالیات ارزش افزوده (۱۴۹ هزار میلیارد تومان)، مالیات ارزش افزوده برای بهداشت و درمان (۳۷ هزار میلیارد تومان) و سایر مالیات کالا و خدمات (مالیات سیگار، عوارض خروج، نقل و انتقال خودرو و …) (۱۸ هزار میلیارد تومان) می‌شود.
جدول درآمدهای مالیاتی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ به شرح زیر است (ارقام براساس هزار میلیارد تومان):
گفتنی است، در لایحه بودجه سال آینده مالیات شرکت‌ها ۱۲۷ (با حذف اثر تورم: ۶۲) درصد، مالیات ارزش افزوده برای بهداشت و درمان ۱۱۱ (۵۱) درصد، مالیات مشاغل و اصناف۹۷ (۴۱) درصد، مالیات ارزش افزوده ۶۹ (۲۱) درصد، سایر مالیات‌های بر درآمد ۶۴ (۷۴) درصد، مالیات بر دستمزد کارکنان بخش خصوصی ۵۱ (۸) درصد، مالیات بر واردات ۴۲ (۲) درصد و مالیات بر دستمزد کارکنان دولت ۴۱ (۱) درصد به نسبت سال گذشته افزایش یافته است.
جدول رشد درآمدهای مالیاتی درلایحه بودجه سال ۱۴۰۱ به شرح زیر است:
