نوسان قیمت کالاهای اساسی در آستانه شب عید

قیمت کالاهای اساسی در حالی افزایش یافته که چیزی به ایام شب عید نمانده و ضروری است که دولت تمام تدابیر خود را برای مدیریت بازار به کار بگیرد. بر این اساس قیمت کالاهای اساسی از جمله برنج، شکر و گوشت قرمز افزایش چشمگیری را در ماه‌های اخیر تجربه کرده است.

بر این اساس قیمت گوشت قرمز که طی هفته‌های گذشته روند افزایشی گرفته در روزهای اخیر به رقم‌های نجومی رسیده و فعالان صنفی می‌گویند شیطنت‌های مافیای بازار گوشت دلیل اصلی این اتفاق است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که قیمت لاشه گوسفند درب مغازه بین ١۴٢ تا ١۴۶ تومان، شعب عمده فروشی ١٣۶ هزار تومان، ران گوساله حدود ١٨٠ هزار تومان، سردست گوساله ١٧٠ هزار تومان، فیله گوساله ٣٣٠ هزار تومان، راسته گوساله ١٨٠ هزار تومان، ران گوسفند ١٨۴ هزار تومان، سردست گوسفند ١٨٠ هزار تومان، گردن گوسفند ١۴٢ هزار تومان و راسته مغز بی استخوان گوسفندی ٢٩٠ هزار تومان است.

دلیل اصلی گرانی گوشت، شیطنت مافیاست

بر این اساس عده‌ای صادرات دام زنده را دلیل افزایش قیمت این کالای اساسی عنوان می‌کنند، برخی نیز معتقدند که مطرح شدن زمزمه‌های مبنی بر حذف ارز ترجیحی منجر به التهاب بازار شد و هر چند که دولت بعداً این مسأله را تکذیب کرد اما تعادل به بازار گوشت برنگشت، برخی نیز معتقدند که عرضه کنندگان گوشت در بازار دلیل التهابات فعلی هستند در همین راستا افشین صدردادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: جمعیت دام در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، ایلام و خوزستان و حتی در برخی از مناطق لرستان و همدان زیاد است همچنین در مناطق مرکزی و شرقی کشور نمی‌توانیم بگوییم دام نیست اما میزان آن به اندازه فصل است.

وی اضافه کرد: علت اصلی گرانی وجود دلالان و واسطه‌ها و مافیای گوشت است که به دنبال افزایش قیمت گوشت قرمز هستند و بتوانند از شرایط ایجاد شده و حساسیت مسئولان نسبت به افزایش قیمت کالاهای اساسی سوءاستفاده کنند.

دولت برای واردات گوشت و دام رایزنی می‌کند

دادرس ادامه داد: همین الان هم شرکت پشتیبانی امور دام در حال رایزنی برای واردات گوشت گوساله، گوشت گوسفندی و دام زنده است که واردات گوشت گوساله امکان پذیر است اما واردات گوشت گوسفندی و دام زنده توجیه اقتصادی ندارد.

وی افزود: افزایش قیمت دام زنده به میزانی نبوده که تأثیر زیادی روی قیمت گوشت داشته باشد و افزایش قیمت گوشت بیشتر به دلیل اقدامات دست‌اندرکاران بازار است.

قیمت برنج ایرانی از ۹۰ هزار تومان گذشت

همچنین قیمت برنج در هفته‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته و در برخی مناطق تهران حتی ۹۰ هزار تومان را هم رد کرده و قیمت برنج ایرانی بین ۵۵ تا ۹۸ هزار تومان متغیر است. در همین راستا سالار ساکت، عضو هیأت ناظر انجمن وارد کنندگان برنج ایران درباره دلایل افزایش قیمت برنج در بازار اظهار داشت: یکی از دلایل این امر آن است که برنامه‌ریزی‌های انجام شده در ابتدای سال اشتباه بود، وزارت جهاد کشاورزی بر اساس تَرسالی سال گذشته میزان تولید برنج را بین ۲ میلیون تا ۲.۲ میلیون تن برآورد کرده بود که این میزان تولید تحقق نیافت و کاهش محسوسی را در این زمینه شاهد بودیم.

وی اضافه کرد: میزان تولید برنج در سال جاری از ارقام اعلام شده بسیار کمتر بوده و آمارهایی که ارائه می‌شود با اختلاط برنج‌های پاکستانی محاسبه شده است.

اشتباه استراتژیک در واردات

این فعال صنفی افزود: علاوه بر این امسال شرکت بازرگانی دولتی ایران در ابتدای فصل برداشت جهانی برنج به اشتباه مناقصه‌ای را برای خرید ۱۰۰ هزار تن برنج برگزار کرد که این منجر به جهش شدید قیمت برنج در ابتدای فصل برداشت در هندوستان شد. این افزایش قیمت به اندازه‌ای غیر قابل پیش بینی بود که کشاورزان و تأمین کنندگان پاکستانی از قافله عقب ماندند و حتی قیمت آنها نسبت به برنج هندوستان بر خلاف عرف بازار تا چند هفته قبل کمتر بود.

ساکت گفت: این افزایش قیمت، واردکنندگان را شوکه کرد و آنها نتوانستند در ابتدای فصل اقدام به خرید و واردات برنج کنند، با وجود اینکه ثبت سفارش در کشور از ۱۸ آبان ماه آزاد شد اما تا یک ماه بعد از آن هم واردکنندگان به دلیل قیمت‌های بالای برنج هندی موفق به واردات نشدند و ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن برنجی که مورد نیاز ماهانه بود، وارد کشور نشد.

وی با بیان اینکه در این مقطع زمانی در هیچ کجا (ایرانی و خارجی) برنج باکیفیت و با قیمت مناسب وجود ندارد، افزود: در پاکستان و هند نیز فرصت‌هایی که برای واردات وجود داشته از بین رفته و در حال حاضر واردکنندگان به دلیل عدم نقدینگی و یا سیاست‌های ارزی که وجود دارد، نمی‌توانند برنج را به اندازه مصرف وارد کنند. علاوه بر این برخی از گونه‌های برنج در هندوستان نایاب شده و همین مساله نیز قیمت آنها را به شدت افزایش داده است.

ساکت ادامه داد: همین مسائل منجر به افزایش قیمت شده و برآوردهای تجار و کارشناسان برای چند ماه آینده، خوش‌بینانه نیست همچنین بررسی آمار و سیاست گمرکی دیگر مقاصد وارداتی کالاهای اساسی نشان می‌دهد توقف واردات به صورت فصلی نه تنها منجر به حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان نشده بلکه به ضرر مستقیم اقشار آسیب پذیر بوده است. یکی از دلایل افزایش بی رویه قیمت برنج داخلی ناشی از توقف تقریباً چهار ماه واردات است در صورتی که اگر این کنترل‌ها بر بازار با تغییر تعرفه اعمال گردد و بخشی از درآمدهای ناشی از تعرفه گمرکی در اختیار ارتقا و رشد مکانیزاسیون تولید برنج داخلی قرار بگیرد، نتیجه بهتری به دنبال خواهد داشت.

تغییر قیمت کالاها در یک سال / گوشت گوساله ۱۳۵ هزار تومان قیمت خورد

در این بین، بررسی آمار ارائه شده از سوی وزارت صمت از قیمت کالاهای اساسی در آذر ماه سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که نرخ انواع کالاهای اساسی نسبت به آذر ۱۳۹۹ با افزایش محسوسی همراه بوده که البته نسبت به ماه‌های قبل شیب ملایم‌تری داشته است.

بر همین مبنا، قیمت هر کیلوگرم برنج پاکستانی باسماتی درجه یک با ۱۴.۹ درصد افزایش از ۲۴ هزار و ۴۵۹ تومان در آذر ماه ۱۳۹۹ به ۲۸ هزار تومان در آذر ماه ۱۴۰۰ افزایش یافته است.

همچنین قیمت هر کیلوگرم برنج طارم اعلا آذر ۱۴۰۰ نسبت به آذر ۱۳۹۹، ۵۹.۵ درصد افزایش داشته و از ۳۳ هزار و ۴۴۹ تومان به ۵۳ هزار و ۳۶۳ تومان رسیده است. قیمت این کالا در آبان ۱۴۰۰ نیز ۵۰ هزار تومان بود که به همین ترتیب رشد ۶.۷ درصدی در یک ماه (آذر نسبت به آبان ۱۴۰۰) یافته است.

قیمت هر کیلوگرم برنج هاشمی درجه یک نیز طی مدت یاد شده ۵۶.۶ درصد افزایش یافته و از ۳۲ هزار و ۸۷۵ تومان به ۵۱ هزار و ۴۹۷ تومان رسیده است. قیمت این محصول نیز در آبان ۱۴۰۰، ۴۸ هزار و ۶۱۴ تومان بود که به همین ترتیب رشد ۵.۹ درصدی در یک ماه (آذر نسبت به آبان ۱۴۰۰) یافته است.

شکر رکورددار گرانی در آذرماه

قیمت هر کیلوگرم شکر سفید نیز ۷۵.۹ درصد افزایش یافته و از ۸ هزار و ۴۷۴ تومان در آذر ۹۹ به ۱۴ هزار و ۹۱۰ در آذر ۱۴۰۰ افزایش یافته است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت گوساله نیز در آذر ماه ۱۴۰۰ نسبت به آذر ماه ۱۳۹۹ به میزان ۴۱ درصد افزایش و از هر کیلوگرم ۹۵ هزار و ۹۳۱ تومان به ۱۳۵ هزار و ۲۴۱ تومان رسیده است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی طی مدت یاد شده ۱۹.۵ درصد افزایش یافته و از ۱۱۰ هزار و ۴۷۳ تومان به ۱۳۲ هزار تومان رسیده است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ تازه نیز در آذر ماه ۱۴۰۰ نسبت به آذر ماه ۱۳۹۹ به میزان ۲۴.۸ درصد افزایش یافته و از هر کیلوگرم ۲۴ هزار و ۵۸۹ تومان به ۳۰ هزار و ۶۸۸ تومان رسیده است.

شکر یک درصد، برنج پاکستانی ۱.۴ درصد، برنج طارم ۶.۷ درصد، برنج هاشمی ۵.۹ درصد، گوشت گوساله ۰.۷ درصد و گوشت گوسفندی ۰.۱ درصد طی یک ماه افزایش قیمت خورده‌اند.

با توجه به اینکه زمان زیادی تا ایام شب عید نمانده و هر سال با رسیدن به این ایام، به دلیل افزایش تقاضا، جهش‌هایی در قیمت کالاهای اساسی رخ می‌دهد انتظار می‌رود دولت هر چه سریع‌تر تمام تدابیر و اقدامات لازم را به کار بگیرد تا شرایط بازار کالاهای اساسی به تعادل برسد و سبد مصرفی خانوار بیش از پیش کوچک نشود.