مهم‌ترین دلایل افت کیفیت اینترنت چیست؟
در حالی که این روزها کاربران اینترنتی، به وضعیت سرعت اینترنت اعتراض دارند، مسوولان دولتی، بزرگ‌ترین عامل افت کیفیت این روزهای شبکه اینترنتی را عدم توسعه زیرساخت‌ها در سال‌های گذشته و افزایش مصرف کاربران اعلام می‌کنند.
مشکلات اینترنتی و سرعت و کیفیت پایین، علاوه بر اعتراض کاربران اینترنتی، واکنش مسوولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و حتی نمایندگان مجلس را به دنبال داشته است. در حالی که عیسی زارع‌پور -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- بارها عنوان کرده عدم سرمایه‌گذاری مناسب در سال‌های گذشته، امکان توسعه اینترنت ثابت را سلب و به شبکه اپراتورهای همراه فشار وارد کرده و مشکلات اینترنت را سبب شده است، نمایندگان مجلس، خواستار پاسخگویی وزیر ارتباطات و دولت درباره سرعت اینترنت شده‌اند.
به همین دلیل علی بهادری جهرمی -سخنگوی دولت- روز گذشته درباره علت کاهش سرعت اینترنت در روزهای اخیر، گفت: زیرساخت‌های اینترنت ثابت که در سال‌های قبل توسعه پیدا نکرده، توان پاسخگویی به نیاز امروز شهروندان را ندارد. مطابق استاندارهای جهانی ۷۰ درصد استفاده مربوط به اینترنت ثابت و ۳۰ درصد مربوط به اینترنت همراه است. این روند اکنون در کشور ما به دلیل پایین بودن سرعت اینترنت ثابت، برعکس و باعث شده اینترنت همراه هم با کندی‌هایی مواجه شود.
وی یادآور شد: علاوه بر این، مجازی شدن مجدد کلاس‌ها و شیوع دوباره کرونا باعث افزایش استفاده از خدمات اینترنتی شده است. دولت در همین مدت اقدامات مهمی برای بهبود زیرساخت‌های اینترنت ثابت انجام داده تا مردم بتوانند از حق شهروندی خود در برخورداری از اینترنت باکیفیت برخوردار شوند.
بهادری جهرمی پس از آن در توییتر نوشت: مصرف اینترنت همراه نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده و سرعت توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور متناسب با سرعت رشد مصرف کاربران نبوده. دولت خود را متعهد به تأمین اینترنت با کیفیت و پرسرعت برای مردم می‌داند و گسترش خطوط فیبر نوری راهکاری موثر برای افزایش سرعت و رفع اختلال است.
تامین پهنای باند مصرفی در وضعیت عادی قرار دارد
از طرفی در حالی که تاکنون اخباری مبنی‌بر عدم توسعه پهنای باند کافی از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت به ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی مطرح شده، طبق اعلام شرکت مخابرات ایران، محمدرضا بیدخام -مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران- با بیان اینکه تامین پهنای باند مصرفی شرکت مخابرات ایران در وضعیت عادی قرار دارد، اعلام کرد: با بررسی‌های انجام‌شده، در حال حاضر مشکلی در تأمین پهنای باند اینترنت شرکت مخابرات ایران وجود ندارد.
وی بیان کرد: ارتباط شرکت مخابرات ایران در مورد پهنای‌باندی که از سمت شرکت ارتباطات زیرساخت تأمین می‌شود، در شرایط عادی قرار دارد و علی رغم افزایش مصرف در روزهای اخیر، با تامین پهنای باند لازم ، مشکلی از این بابت برای مشترکین مشاهده نشده است. تامین پهنای باند سرویس اینترنت مخابرات با همراهی همیشگی مجموعه شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات در شرایط عادی قرار داشته و با بررسی‌های انجام‌شده هیچ‌گونه افت کیفیتی در وضعیت شبکه اعلام نشده است.
همچنین محمدعلی یوسفی‌زاده -رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران- درباره عدم ارائه پهنای باند از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت به ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی به ایسنا، توضیح داد: نه اطلاعی دارم و نه احساسی که این موضوع صحت داشته باشد. پهنای باند هم به FCPها داده می‌شود اما باید تجهیزات لازم در شرکت‌ها وجود داشته باشد. ما هم قبلا درخواست داشتیم، که در ابتدا تامین نمی‌شد تا زمانی‌که تجهیزات را نصب کردیم و شبکه‌مان را توسعه دادیم و پهنای باند هم تحویل گرفتیم.
گزارش بررسی وضعیت اپراتورهای همراه
اما رگولاتوری روز گذشته، گزارشی از وضعیت اپراتورهای همراه در یک سال گذشته منتشر و اعلام کرد حجم دیتای مصرفی مشتریان (payload) افزایش یافته و در پی افزایش مصرف، سرعت دسترسی (Throughput) کاربران کاهش داشته است و درواقع علت اصلی شرایط موجود در حوزه کیفیت اینترنت، عدم توسعه شبکه اپراتورها متناسب با افزایش مصرف کاربران است.
طبق این گزارش، حجم دیتای مصرفی مشتریان همراه اول در یک سال گذشته از ۱۲ هزار ترابایت به ۱۷ هزار و ۲۰۰ ترابایت رسیده است، یعنی حدود ۴۳ درصد افزایش که سهم مصرف نسل سوم از ۲۵۵۰ ترابایت به ۲۶۴۰ ترابایت رسیده یعنی حدود ۱۶ در صد از کل و سهم نسل چهارم از ۹۴۵۰ ترابایت به ۱۴۵۶۰ ترابایت رسیده، یعنی حدود ۸۴ درصد از کل است. سرعت نسل ۳ همراه اول در کل کشور در طی یک سال اخیر از ۳.۳ به ۴ مگابیت‌درثانیه و سرعت نسل ۴ همراه اول طی یک سال اخیر از ۸.۶ مگابیت‌درثانیه به ۸.۲ رسیده است.
حجم دیتای مصرفی مشتریان ایرانسل در یک سال گذشته از ۱۲ هزار و ۲۰۰ ترابایت به ۱۷ هزار و ۵۰ ترابایت رسیده است، یعنی از حدود ۴۰ درصد افزایش که سهم مصرف نسل سوم حدود ۱۷۰۰ ترابایت به ۱۵۵۰ ترابایت معادل ۹ در صد از کل و سهم نسل چهارم از ۱۰ هزار و ۵۰۰ ترابایت به حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ ترابایت رسیده، که مهادل ۹۱ درصد از کل است. سرعت نسل ۳ ایرانسل در کل کشور در طی یک سال اخیر از ۱.۸ به ۲.۳ گابیت‌درثانیه و سرعت نسل ۴ ایرانسل طی یک سال اخیر از ۱۲.۲ مگابیت‌درثانیه به ۱۱.۱۱ رسیده است.
با بررسی نمودارهای حجم دیتای مصرفی مشتریان و سرعت که به‌طور کلی برای شهرها استخراج شده مشاهده می‌شود، در عمده شهرها مقدار مصرف دیتا افزایش یافته است، لیکن مقادیر مربوط به سرعت هم در کل کشور متاثر از افزایش مصرف کاهش یافته البته این کاهش در تمام شهرهای یکسان نبوده و به‌صورت جهشی و کاهش ناگهانی نیست.
در خصوص نسل سوم نیز با توجه به سهم کم ترافیک توزیع‌شده توسط این بخش (۱۶ درصد سهم ترافیک همراه اول از کل ترافیک این شرکت و ۹ درصد سهم ترافیک ایرانسل از کل ترافیک این شرکت) تغییر عمده‌ای در مدت یک‌ساله دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد عمده کاربران از طریق نسل چهارم سرویس داده می‌شوند. همچنین شرکت همراه اول در بخش ارائه سرویس نسل چهارم که ۸۴ درصد مشترکین خود را سرویس می‌دهد در وضعیت نامناسبی نسبت به ایرانسل قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود در دوره تعطیلات سال جدید با توجه به گستره شبکه، حجم مشتریان و افزایش ناگهان مصرف در صورت استمرار روند موجود با مشکل جدی مواجه باشد.
در عین حال اثرگذاری مستقیم افزایش مصرف در سرعت ارائه خدمت به مفهوم کمبود منابع مورد نیاز شبکه و در نهایت به نظر می‌رسد عامل اصلی شرایط موجود عدم توسعه اپراتورها متناسب افزایش مصرف مشتریان باشد، (همچنین تاخیر در استفاده از باند ۲۳۰۰ واگذارشده که البته بخشی از طرح توسعه ایشان است).
