بانک مرکزی ابزار لازم برای کنترل بازار ارز ندارد

بازار ارز همواره یکی از بازار‌های تاثیر گذار و تاثیر پذیر از اقتصاد است به طوری که افزایش نرخ ارز و نرخ تورم همزمان با هم اقتصاد را از خود متاثر می‌کنند به همین دلیل با بالا رفتن نرخ ارز همواره به عملکرد بانک مرکزی در عدم مدیریت بازارارز انتقاداتی وارد می‌شود، اما این سوال مطرح می‌شود که آیا بانک مر کزی عملکرد ضعیفی در قبال مدیریت و کنترل بازار ارز دارد یا توانی برای مدیریت نرخ ارز ندارد؟ کارشناس اقتصادی و بانکی دراین باره به دانشجو پاسخ داده است.

میثم رادپور؛ کارشناس بازار ارز در گفتگو با دانشجو در خصوص وظایف بانک مرکزی در قبال کنترل بازار ارز و عملکرد بانک مرکزی در سال‌های اخیر گفت: بانک مرکزی در حال حاضر به دلیل نداشتن ابزار کنترل بازار ارز را نمی‌توان با بانک مرکزی بیش از ده سال گذشته که ابزار‌های قابل توجهی برای کنترل نرخ ارز در دست داشت را یکسان مقایسه کرد. به همین خاطر نباید از بانک مرکزی توقع معجزه کردن در بازار ارز داشته باشیم در حالی که ابزاری برای کار کردن و تنظیم نرخ ارز بنا به دلایل مختلف ندارد.

وی در این باره افزود: تحریم‌ها و کاهش منابع ارزی چوب جادویی را از دست دولت گرفته و نمی‌تواند تاحدودی مانند قبل بازار ارز را کنترل کند. درکشور‌هایی که نظام ارزی شبیه ایران دارند و بازار ارز را خزنده، شناور مدیریت شده می‌خوانند هر چند اصطلاح به کار برده شده، دقیق نیست، اما این نظام ارزی واقعا مدیریت شده نیست، در حالی که بانک مرکزی مدعی است رژیم ارزی در ایران مانند کنترل رژیم ارزی در امارات شناور مدیریت شده است، اما مدیریتی که بانک مرکزی ادعا دارد براساس رژیم ارزی شناور شده است درست نیست.

رادپور در این باره خاطر نشان کرد: مثلا پیش از اینکه تحریم‌ها تشدید شود و ضمانت اجرایی تحریم‌ها جدی شود در سال ۸۸، ۸۹ تا ۹۱ به راحتی می‌توانستیم به صورت مستقیم به خیلی از کشور‌ها حتی کشور‌های اروپایی حواله بزنیم، حال آنکه آن زمان هم تحت تحریم‌های آمریکایی و یوترن دلار بودیم، منتهی اتفاقاتی در نظام پولی و بین المللی رخ داد که به شدت نفوذ آمریکا در نظام پولی را افزایش داد.

وی در این باره توضیح داد: به این معنا که اگر آمریکا کشوری را تحریم می‌کرد و برایش مهم بود که تحریم شود هیچ کشوری جرات نمی‌کرد با آن کشور کار کند در حالی که ایران پیش از این تحت این تحریم‌های شدید قرار نگرفته بود، بنابراین بعد از جدی شدن تحریم‌ها و ضمانت‌های اجرایی کار برای بانک مرکزی سخت شد.

کارشناس بازار‌های مالی درخصوص دلایل تشدید وضعیت تحریمی بر اقتصاد ایران گفت: دو دلیل موجب تشدید ضمانت‌های اجرایی و جدی شدن این تحریم شد؛ اول باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا نفوذ آمریکا در نظام پولی و بین المللی گسترده شد، به این دلیل که اف‌ای تی اف قوانینی را طراحی کرد که براساس عرف نظام بانکداری دنیا اگر بانک‌هایی می‌خواستند معتبر بمانند و با بانک‌های معتبر دنیا کار کنند باید این مفاد را می‌پذیرفتند تا وارد لیست سیاه نشوند به جز ایران و کره شمالی، هیچ کشور دیگری در لیست سیاه نیست ضمن اینکه یک سری قوانین سخت گیرانه‌تر از گذشته طراحی شد منتهی اتفاقات دیگری رخ داد که عمدتا به جریمه کردن‌های بی سابقه و اخیر بانک‌های اروپایی برمی گردد.

وی در این باره تصریج کرد: متعاقب تشدید تحرمی‌های ایران، دفتر نظارت بر دارایی‌های ایالات متحده آمریکا که پیش از این اینگونه نبود، فعال شد به طوری که در آمریکا بانکی که متهم به همکاری با ایران بود ۱۰ میلیارد دلار جریمه شد بی سابقه بود. آن زمان که این جریمه‌ها انجام شد خیلی از مدیران بانک‌های اروپایی معترض وضعیت موجود بودند. با توجه به این موضوع به سهولت می‌توان گفت بانک مرکزی در حال حاضر ابزاری برای کنترل بازار ارز در دست ندارد چرا که منابع ارزی که به دست بانک مرکزی می‌رسد بسیار محدود است و باید مدیریت شده تخصیص داده شود.