دلیل قطعی حادثه قطار مشهد – یزد اعلام شد

کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن ضمن عرض تسلیت به خانواده‌های داغدیده و ابراز همدردی با آنان و آرزوی سلامتی برای مصدومین سانحه قطار مسافری مشهد- یزد اعلام می‌دارد این کمیسیون از لحظه وقوع سانحه تاکنون، ضمن حضور در محل سانحه، نسبت به بررسی شواهد و قرائن میدانی و مستندات مربوطه از جمله مکالمات ضبط شده مأمورین، وقایع ثبت شده در سیستم‌های علائم الکتریکی، رکورد‌های ثبت داده در لکوموتیو و ایستگاه‌ها و همچنین تحقیق از مأمورین ذی‌ربط اقدام نموده است.

پس از برگزاری جلسات، ضمن مداقه و اعمال حساسیت بایسته در علل و عوامل وقوع سانحه، گزارش اولیه سانحه خروج از خط قطار مسافری در بلاک عباس‌آباد – زیرو را به شرح ذیل منتشر می‌نماید:

به‌منظور عملیات بهسازی و تعویض تراورس در بلاک عباس‌آباد – ریزو (خط گرم) با توجه به شرایط ترافیکی و آب‌وهوای گرم منطقه، برنامه‌ریزی گردید، انجام عملیات در طول شب از ساعت ۲۴ الی ۵ صبح مطابق دستورالعمل‌های مربوطه توسط شرکت نگهداری خط و از محل قرارداد نگهداری خط انجام گیرد.

مقرر شده بود به‌منظور تسهیل در امور سیر و حرکت قطارها، عملیات قبول و اعزام قطار‌ها در ایستگاه‌های عباس‌آباد و ریزو با استقرار متصدی ترافیک و به‌صورت محلی انجام گردد و یک نفر متصدی ترافیک نیز برای دایر نمودن ایستگاه موقت در محل عملیات بهسازی مستقر گردد.

از ساعت ۰۰:۰۰ تاریخ ۱۸/‌۰۳/‌۱۴۰۱ عملیات بهسازی خط با تلفنگرام شماره ۱۵۱ و ۱۵۲ سرپرست کارگاه خط با قید تقلیل سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت برای بلاک عباس‌آباد – ریزو و قید تقلیل سرعت ۱۵ کیلومتر بر ساعت در محدوده عملیات و عبور از محل تقلیل سرعت با علامت مأمور خط انجام شده است و ایستگاه موقت در کیلومتر ۴۵۰+۲۴۴ توسط متصدی ترافیک دایر گردیده و مراتب تلفنگرامی به کنترل و ایستگاه‌های طرفین مخابره گردیده است.

قطار مسافری ۶۸۱۱ مشهد – یزد که در ساعت ۱۹:۲۰ تاریخ ۱۷/‌۰۳/‌۱۴۰۱ از مشهد حرکت نموده بود در ساعت ۳:۲۵ تاریخ ۱۸/‌۰۳/‌۱۴۰۱ به ایستگاه طبس وارد و مطابق برنامه، مأمورین راهبر و رئیس قطار تعویض و قطار با دریافت حکم احتیاط در ساعت ۳:۳۵ به مقصد یزد حرکت می‌نماید.

در ساعت ۴:۲۵ سرپرست کارگاه بهسازی خاتمه عملیات بهسازی را تلفنگرامی به کنترل و ایستگاه عباس‌آباد از طریق ایستگاه ریزو اعلام و با برچیده شدن ایستگاه موقت، بلاک فوق جهت تردد وسایط نقلیه ریلی آزاد می‌گردد.

در ساعت ۴:۳۰ اولین وسیله نقلیه ریلی با کد ۲۰۹ (لکوموتیو منفرد شماره ۱۶۹) از ایستگاه عباس‌آباد با سیستم علائم الکتریکی به ایستگاه ریزو اعزام می‌گردد.

پس از ورود لکوموتیو ۱۶۹ به ایستگاه ریزو، در ساعت ۵:۰۵ قطار مسافری مشهد-یزد با اتمام فریضه نماز صبح در ایستگاه عباس‌آباد و اعلام آمادگی رئیس قطار با سیستم علائم الکتریکی به سمت ایستگاه ریزو اعزام می‌گردد.

هنگام سیر قطار مسافری در بلاک عباس‌آباد- ریزو، سرپرست عملیات خط در محل بهسازی بدون انجام هرگونه هماهنگی قبلی با کنترل و ایستگاه‌های طرفین و به‌منظور انجام تعمیرات بیل مکانیکی (جای‌گذاری زنجیرچرخ) دستور قراردادن بوم بیل مکانیکی در داخل خط را به راننده بیل مکانیکی داده و بوم بیل مکانیکی علی‌رغم اشغالی بلاک و نزدیک شدن مسافری، در داخل خط قرار می‌گیرد که در حین انجام تعمیرات بیل، قطار مسافری به منطقه تقلیل سرعت ۱۵ کیلومتر بر ساعت که در حکم احتیاط صادره توسط ایستگاه تشکیلاتی طبس، ثبت و به رؤیت و امضای رئیس قطار و لکوموتیوران رسیده است نزدیک می‌شود، ضمناً محل مربوطه نیز به تابلو‌های هشداری (۳۰ و ۱۵) مطابق مقررات عمومی سیر و حرکت تجهیز بوده است.

با عبور از قوس و ترانشه محل تقلیل سرعت (شعاع قوس ۲۰۰۰ متر) و مشاهده بیل مکانیکی در داخل خط، لکوموتیوران اقدام به نواختن سوت اخطار ممتد و ترمز سریع می‌نماید، لیکن به لحاظ نزدیک بودن فاصله، قسمت فوقانی لکوموتیو با بوم بیل مکانیکی که در حال چرخش برای خارج‌شدن از روی خط بوده است، برخورد و منجر به واژگون شدن بیل مکانیکی گردیده و با سالن‌های قطار برخورد می‌نماید که به دلیل سرعت غیرمجاز قطار و ناپایدار بودن خط در محل، سالن‌های دوم و سوم و چهارم واژگون و سالن‌های ۵ الی ۸ نیز از خط خارج و قطار پس از طی مسافت حدود ۲۲۰ متر از محل برخورد متوقف می‌گردد.

بر اساس بررسی‌های انجام گرفته تاکنون، دو علت مهم در وقوع این سانحه، انسداد مسیر حرکت قطار مسافری توسط بیل مکانیکی (پس از اتمام عملیات و اعلام آزادسازی مسیر تردد قطار از سوی سرپرست عملیات بهسازی) و همچنین تخطی از سرعت مقرره و تعیین شده مطابق حکم احتیاط است.

ضمناً شناسایی سایر علل و عوامل مؤثر در وقوع این سانحه در دست بررسی بوده که پس از تحقیقات بیشتر، نتایج متعاقباً به استحضار خواهد رسید.