آیا اجاره ساعتی خانه در تهران قانونی است؟
مدتی است زیرمجموعه جدیدی به نام «اجاره کوتاه‌مدت» یا «اجاره روزانه» به فایل‌های اجاره مسکن تهران افزوده شده است. فایل‌هایی که توانسته‌اند مشتریانی با اهداف و سلایق متفاوت را جذب کنند. با این حال بررسی‌ها حاکی از قیمت بالای این نوع فایل‌هاست.
بازار اجاره آپارتمان در تهران پدیده تازه‌ای را به مشتریان معرفی کرده است که طی آن، مالک واحد خود را به صورت روزانه و در بازه‌های زمانی کمتر از یک سال، به متقاضیان اجاره می‌دهد. این فایل‌ها که از سوی سایت‌های درج آگهی معرفی می‌شوند، غالبا به صورت مبله عرضه شده و در متراژهای متنوع و مناطق مختلف تهران قرار دارند. البته باید اشاره داشت که برخی از آگهی‌های اجاره روزانه نیز از سوی مشاوران املاک در سایت‌ها درج یا به صورت حضوری به متقاضیان ارائه می‌شود.
یک مقایسه اجمالی میان بهای تمام‌شده اجاره کوتاه‌مدت آپارتمان با شیوه سنتی اجاره- که معمولا یک ساله است- این نظریه را مطرح می‌کند که احتمالا این مدل اجاره آپارتمان، برای مستاجران ارزان‌تر تمام می‌شود. به عنوان مثال در حالی که رهن کامل یک واحد آپارتمان در بلوار فردوس به طور متوسط، حدود ۵۸۰ میلیون تومان است، اجاره کوتاه‌مدت همین واحد به طور روزانه، می‌تواند در کف قیمتی ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان نوسان کند!
بر این اساس، مستاجر در حالت اولیه یعنی اجاره‌داری سنتی، روزانه بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و ماهانه بیش از ۴۸ میلیون تومان می‌پردازد اما در شیوه جدید، برای هر روز تنها ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان پرداخت کرده است و ماهانه نیز ۲۴ میلیون تومان می‌پردازد. از سوی دیگر هزینه خرید و حمل اثاثیه نیز از مخارج مستاجر حذف شده است.
با این حال اما این روش اشکال بااهمیتی نیز برای مستاجر دارد و آن، پرداخت نقدی اجاره‌بها و عدم پس‌انداز پول به صورت ودیعه است. این در حالی است که اگر مالک، واحد آپارتمان را به صورت یک ساله اجاره داده باشد باید در پایان یک سال، ۵۸۰ میلیون تومان را هم به مستاجر بازگرداند که این مورد در اجاره روزانه حذف شده است.
با این حال اما به نظر می‌رسد این سبک جدید مورد علاقه برخی متقاضیان اجاره مسکن است؛ گفتنی است در برخی موارد مشاهده می‌شود تمامی واحدهای یک مجتمع مسکونی به طور کامل به این شیوه اجاره داده می‌شود. در برخی فایل‌های اجاره نیز دکوراسیون واحدهای مختلف یک مجتمع، به اشکال متنوع و متفاوتی طراحی شده است تا بتواند سلیقه و انتظار مشتریان مختلف را جلب کند که نشان می‌دهد این نوع اجاره‌داری، بازار خوب و پرسودی هم برای مالکان دارد.
نوع و اهداف تقاضا
جامعه هدف این نوع عرضه معمولا متقاضیانی هستند که قصد اقامتی کوتاه‌مدت در شهر تهران را دارند؛ افرادی که یا برای انجام امور شخصی به تهران مراجعه کرده‌اند یا از آن سوی مرزها به ایران سفر کرده و اقامتی کوتاه‌مدت یا حتی بلندمدت اما کمتر از یک سال در تهران خواهند داشت.
اگرچه این مدل اجاره مشابهت‌هایی با اجاره سوئیت در شهرهای گردشگری دارد اما از آنجا که اغلب این خانه‌ها به صورت بلندمدت و برای بازه‌های زمانی طولانی‌تر هم قابل عرضه هستند، متقاضیان دیگری را هم به سمت خود جلب کرده‌اند؛ متقاضیانی که عموما ودیعه مسکن برای اجاره بلندمدت ندارند اما می‌توانند به صورت ماهانه اجاره بپردازند یا مایلند در آپارتمان‌های مبله زندگی کنند.
در همین حال برخی از متقاضیان این فایل‌ها افرادی هستند که با پول خود کار می‌کنند و مایل نیستند سرمایه آنها به عنوان ودیعه مسکن در خواب باشد. بر همین اساس حاضرند هزینه سکونت در ملک را به صورت اجاره و نقدا پرداخت کنند. همین رویکرد مستاجران البته احتمالا مهمترین دلیلی است که برخی مالکان را برای عرضه واحد مسکونی خود به صورت روزانه ترغیب کرده است.
در همین حال باید اشاره داشت که در اغلب این قراردادها، مالک حدود نیمی از وجه مورد توافق برای اجاره را در همان ابتدای تحویل ملک به مستاجر، دریافت می‌کند. این مورد به ویژه در اجاره‌های بیش از چند روز یا چند ماهه سختگیرانه‌تر اجرا می‌شود.
قوانین اجاره کوتاه‌مدت آپارتمان
یک سایت که فعالیت خود را به طور ویژه بر اجاره کوتاه‌مدت آپارتمان متمرکز کرده است، یادآور شده که این واحدها بر اساس قوانین کشور و به صورت رسمی به متقاضیان عرضه می‌شوند؛ بررسی بندهای قرارداد و قوانین اجاره نیز حاکی از مشابهت‌های فراوان با مقررات اجاره اتاق در هتل‌ها و مهمانسراهاست.
با این حال اما بررسی برخی بندهای قرارداد و قوانین مربوط به میزبان و مهمان نشان می‌دهد واسطه‌های ملکی اصولا توان نظارت و کنترل کامل بر نحوه اجرای قراردادهای کوتاه‌مدت و روزانه را نخواهند داشت و بدین ترتیب مالک و متقاضی می‌توانند بر اساس توافقی دوطرفه، خارج از چارچوب واسطه ملکی عمل کنند.
باید اشاره داشت که بر اساس قانون، مالک مجاز است یک یا چند واحد از خانه خود را برای بازه زمانی پنج ماه تا یک سال، با رعایت شرط احراز هویت مستاجر و ذکر مدت‌زمان سکونت اجاره دهد؛ اما اجاره روزانه یا ساعتی واحد مسکونی غیرقانونی تلقی می‌شود. برای اجاره‌داری به این شیوه، موجر باید برای کسب مجوز از اتحادیه هتلداران و مهمان‌پذیرها اقدام کند.
