خسارت ۷۰۰ میلیارد یورویی اروپایی‌ها از بحران گاز
با وقوع جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه سال جاری میلادی و اعمال تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه روسیه، این کشور نیز جریان صادرات گاز خود به کشورهای اروپایی را کاهش داد تا اروپا در زمستان پیش‌رو با بحران کمبود گاز مواجه شود.
در نتیجه تنش سیاسی بین اروپا و روسیه در نهایت به بحران انرژی گسترده برای کشورهای اروپایی ختم شد و روس‌ها در بهار و تابستان سال ۲۰۲۲ صادرات گاز طبیعی خود به مقصد قاره سبز را ۸۰ درصد کاهش دادند.
* واردات LNG برای جایگزینی گاز روسیه در اروپا
اروپایی‌ها راهبرد اساسی خود به منظور کاهش آثار بحران انرژی را بر مبنای واردات گاز طبیعی استوار کردند و این اقدامات در قالب قراردادهای جدید واردات LNG و توسعه زیرساخت این بخش در اروپا استوار شد که عبارتند از:
- افزایش ۲ برابری کریدور گاز جنوبی برای انتقال گاز به ظرفیت ۲۰ میلیارد متر مکعب تا سال ۲۰۲۷
- افزایش ۲.۳ میلیارد مترمکعبی واردات گاز از آذربایجان
- افزایش ۱۵ میلیارد متر مکعبی واردات گاز طبیعی مایع از آمریکا
* قیمت ذغال‌سنگ در اروپا ۲.۵ برابر شد
همچنین بازگشت مجدد ذغال‌سنگ به سبد سوخت اروپا یکی دیگر از راهکارهای جبران خلا گاز روسیه بوده است. با توجه به معاهدات بین‌المللی در حوزه محیط زیست، کشورهای اروپایی از سال ۲۰۱۵ ظرفیت ذغال‌سنگ برای تولید انرژی را تا ۴۰ درصد کاهش دادند اما در حال حاضر استفاده از این سوخت بار دیگر در اروپا شدت گرفت و همین مسئله به افزایش ۱۵۷ درصدی قیمت ذغال‌سنگ ختم شد.
تصویر ۱
البته آمارها درباره افزایش قیمت ذغال‌سنگ در اروپا متفاوت است. کشورهای اروپایی به ویژه آلمان، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، اتریش، لهستان، مجارستان، جمهوری چک و یونان پتانسیل تولید برق بیشتری از ذغال سنگ در اروپا دارند. این کشورها نیروگاه‌های زغال سنگ خود را دوباره به فعالیت درآورده و یا دوره‌های بهره‌برداری را تمدید کرده‌اند که باعث افزایش ۳۰۰ درصد قیمت این سوخت در برخی از برهه‌ها نیز شده است.
تصویر ۲
هم‌اکنون استفاده از ذغال‌سنگ در اروپا معادل ۲۹ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی، انرژی تولید می‌کند و این موضوع سبب شده تا ذغال‌سنگ در بحران انرژی اخیر به داد اروپایی‌ها برسد.
* خسارت ۷۰۰ میلیارد یورویی اروپایی‌ها از بحران گاز
طبق گزارش bruegel، از زمان شدت گرفتن بحران انرژی در قاره سبز، کشورهای اروپایی ۷۰۵.۵ میلیارد یورو برای محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش هزینه‌های انرژی یارانه پرداخت کرده‌اند.
کشورهای اروپایی تنها ۱۴۰ میلیارد یورو یارانه انرژی ارائه شده به مردم را از محل اخذ مالیات بر سود شرکت‌های تولیدکننده انرژی جبران کردند و مابقی این هزینه به بهای کند شدن نرخ پیشرفت اقتصاد این کشورها پرداخت می‌شود.
تصویر ۳
باید توجه داشت که این خسارت صرفا مربوط به هزینه حمایت از مصرف‌کنندگان اروپایی است و در این محاسبات عدم‌النفع ناشی از تعطیلی گسترده صنایع اروپایی آورده نشده است.
* زمستان بسیار سخت در انتظار اروپا در سال آینده
البته موضوع زمستان سخت تنها مخصوص زمستان پیش‌روی اروپا نیست. طبق گزارش موسسه ریستاد انرژی، اگر روسیه حمل‌ونقل گاز را در سال آینده متوقف کند، اروپا در سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۵ با شکاف عرضه مواجه خواهد شد (تصویر ۱۰).
این موسسه عنوان می‌کند سه تا پنج زمستان آینده احتمالاً برای اروپا دشوار خواهد بود، زیرا گاز مقرون به صرفه کافی در بازار جهانی برای برآورده کردن تقاضای اروپا وجود نخواهد داشت.
تصویر ۴
همچنین مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به وضعیت بحران گاز در اروپا گفت: با ذخایر گاز تقریباً ۹۰ درصد، اروپا از زمستان پیش رو تنها با برخی کبودی‌ها، جان سالم به در خواهد برد.
وی افزود: اما چالش‌های واقعی در فوریه یا مارس آغاز می‌شوند، زمانی که مخازن ذخیره‌سازی اروپا باید دوباره پر شود، پس از اینکه تقاضای بالای زمستان آنها را به ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش داده است. این زمستان برای اروپا سخت است اما زمستان آینده نیز ممکن است بسیار سخت باشد.
در مجموع گزارشات متعدد موسسات و خبرگزاری‌های خارجی نشان می‌دهد که بحران گاز اروپا نه تنها در زمستان امسال بلکه در سال‌های آینده نیز برای این کشور چالش آفرین خواهد بود و ضربات بزرگی به صنایع اروپا و منابع مالی دولت‌های اروپایی وارد خواهد کرد.
