مالیات بر عایدی؛ راهکار تعدیل قیمت ها و جلوگیری از دلالی در بازار خودرو
با توجه به اینکه مالیات بر عایدی سرمایه هم اکنون در ۱۹۰ کشور جهان اجرایی میشود دولت و کارشناسان معتقدند که اجرای مالیات بر عایدی سرمایه بهترین راهکار برای جلوگیری از دلالی و تامین نیاز مصرف کننده واقعی با قیمت منطقی است.
دولت برای جلوگیری از نوسان قیمت در بازارهای مختلف از جمله خودرو و جلوگیری از دلالی ها، لایحه مالیات برعایدی را در مجلس به تصویب تا در صورت تایید اجرایی شود.
مالیات بر عایدی سرمایه یکی از انواع مالیات است که بر عایدی حاصل از نقل و انتقال (خرید و فروش) داراییهای سرمایهای شامل انواع دارایی منقول یا غیرمنقول و مشهود یا نامشهود وضع میشود.
اهمیت این طرح در مقطع کنونی از آن جهت است که می تواند به تقاضای کالاها در بازار جهت بدهد تا مصرف کننده واقعی بتواند علاوه بر اینکه کالای مورد نیاز خود را تامین کند با قیمت منطقی هم کالا را بخرد، زیرا تقاضا برای برخی کالاها همچون خودرو بیش از نیاز واقعی بوده و همین مساله حباب قیمتی در بازار آزاد ایجاد کرده و این موضوع به زیان مصرف کنندگان واقعی شده است.
در سال های اخیر با افزایش تورم مردم برای جلوگیری از کاهش ارزش پول خود به سمت خرید محصولاتی مانند خودرو رفتند و همین موضوع منجر شد تا عده ای به دنبال سود بردن از این بازار باشند، در همین راستا شاهد این بودیم که در ثبت نام های خودرو که بر مبنای قانون از طریق قرعه کشی اجرا می شد در هر دوره بین ۳ تا ۶ میلیون نفر متقاضی ثبت نام می کردند، در حالی که میزان تولید خودروی کشور در سال حدود یک میلیون دستگاه است و بسیاری از کارشناسان اقتصادی هم بر این مساله تاکید دارند که نیاز واقعی کشور به طور قطع بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه نیست، به همین دلیل عمده این تقاضاها در راستای سود بردن از فروش خودرو در چارچوب نرخ های دستوری بود.
از طرف دیگر همین افرادی از فاصله بین قیمت کارخانه و بازار آزاد سود می بردند به طوری که با ایجاد فضای ملتهب در بازار عملا شرایط را به گونه ای ایجاد می کردند که قیمت ها با هر عاملی صعودی و فشار برای ثبت نام در عرضه خودرو با قیمت کارخانه بیشتر می شد و به همین دلیل تولید در هر محله پاسخگوی همه نیازها نبود، گاهی مصرف کنندگان واقعی نمی توانستند محصول مورد نیاز خود را بخرند، از این رو در کنار گرانی های بازار آزاد، نارضایتی ها افزایش یافته بود.
حالا دولت و بسیاری از کارشناسان معتقدند که اجرای مالیات بر عایدی سرمایه بهترین راهکار برای جلوگیری از دلالی و تامین نیاز مصرف کننده واقعی است. این نوع مالیات به تفاضل قیمت فروش یک دارایی نسبت به قیمت خرید یا اکتساب آن دارایی گفته می شود. اگر ارزش دارایی در زمان فروش بزرگتر از قیمت خریدش باشد عایدی سرمایه رخ میدهد و اگر ارزش دارایی در زمان فروش کمتر از قیمت خرید باشد زیان سرمایهای اتفاق می افتد.
تعدیل قیمت خودرو در بازار آزاد با مالیات بر عایدی
بر مبنای نوسانات زیاد قیمت در بازار دولت لایحه مالیات بر عایدی را در دستور کار قرار داد. این مساله باعث می شود عملا خرید خودرو برای افرادی که برای مصرف خود می خرند سودی نداشته باشد و از طرف دیگر باعث می شود که تقاضا برای خودرو در کشور معطوف به نیازهای واقعی باشد، به همین دلیل عرضه و تقاضا کم کم با هم انطباق پیدا می کند و در نهایت حباب بازار آزاد هم می ترکد و خودروسازان هم می توانند مانند سایر کشورهای دنیا فروش مستقیم داشته باشند.
الله وردی دهقانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه اجرای مالیات بر عایدی خودرو منجر به تعدیل قیمت خودرو در بازار می شود، گفت: وقتی تقاضا برای خودرو محدود به مصرف کنندگان شود عملا افرادی که دنبال فروش گران خودرو هستند به مقاصد خود نمی رسند و این مساله منجر به کاهش قیمت در بازار می شود، از طرف دیگر وقتی مصرف کننده به راحتی بتواند در طرح سامانه یکپارچه خودرو ثبت نام و خودرو دریافت کند عملا نیازی به خرید خودرو از بازار آزاد ندارد و همین مساله بازار آزاد خودرو را با رکود مواجه می کند و قیمت ها به دلیل عرضه بیشتر از تقاضا تعدیل می کند.
باید توجه داشت که مالیات بر عایدی سرمایه هم اکنون در ۱۹۰ کشور جهان اجرایی میشود و حتی کشورهای سرمایهدار برای جلوگیری از هدایت سرمایهها به سمت سوداگری، مالیات برعایدی سرمایه را بهطور جد اجرا میکنند و بیش از ۲۰ کشور مالیات بر عایدی را برای معاملات خودرو انجام می دهند.
از طرف دیگر کشور در شرایط خاص سیاسی و اقتصادی قرار دارد به همین دلیل نمی توان نسبت به مشکلات اقتصاد و بازار بی توجه بود و باید سیاست ها در راستای تنظیم بازار باشد، که مالیات بر عایدی هم به دلیل اینکه می تواند کمک کند تا خریداران واقعی خودرو فقط در طرح سامانه یکپارچه خودرو نام نویسی کنند منجر می شود که مصرف کننده بتواند کالای مورد نظر را با قیمت کارخانه دریافت کند و دست دلال ها از این بازار کوتاه شود.