جایگاه قابل قبول جهانی ایران در شاخص‌های بین‌المللی امنیت سایبری

محمدحسام تدین- معاون پژوهشکده امنیت ارتباطات و فناوری اطلاعات پژوهشگاه ICT  -با اشاره به پروژه ظرفیت سازی و تربیت نیروی انسانی در امنیت سایبری که توسط این پژوهشکده در دست اقدام است اظهار کرد: این پروژه جهت شناسایی وضعیت انسانی موجود امنیت سایبری کشور و بررسی مطالعات تطبیقی مبتنی بر چند کشور پیشرو در حال انجام است تا نسبت به تدوین نقشه راه و برنامه عمل به صورت متمرکز در کشور اقدام کرد. هدف از این نقشه راه ارتقای امنیت سایبری کشور در همه زمینه‌ها و برای همه آحاد مردم و افزایش ارتقای جایگاه ایران در جهان است. پس بر اساس برنامه ارائه شده راهکارهای علمی، عملی و اجرایی لازم برای بهبود جایگاه امنیت سایبری کشور مورد اتخاذ قرار خواهد گرفت.

وی همچنین با بیان اینکه ظرفیت‌های بالایی از نظر دانش و مهارت نیروی انسانی در حوزه امنیت سایبری در کشور وجود دارد گفت: در کشور ما فعالیت‌های بسیار خوبی در زمینه امنیت سایبری در سال های قبل انجام شده و دانش بسیار بالایی در زمینه امنیت سایبری کشور شکل گرفته است و در کنار این موضوع متخصصین برتر این حوزه در دانشگاه‌ها رشد و تربیت یافته اند که باید با برنامه ریزی مناسب از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کرد.

در ادامه تدین به تحلیل گزارش اتحادیه جهانی مخابرات پرداخت و افزود: بر اساس آخرین شاخص جهانی امنیت سایبری (GCI) که براساس گزارش اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است و هدف از تهیه و انتشار آن کمک به کشورهای جهان برای اقدام عملی و آگاهی عمومی در جهت ارتقای امنیت سایبری در جهان  است، این رتبه بندی بر اساس ۵ شاخص کلی  صورت گرفته و به امنیت کشورها بر اساس این شاخص ها امتیازهایی از ۲۰ داده شده است که جمعا ۱۰۰ امتیاز را شامل می شود و کشور ما نیز در این امتیاز دهی نمره ۸۱ کسب کرده که امتیاز قابل قبولی است  و در یک چهارم کشورهای پیشرو در امنیت سایبری جهان قرار گرفته است.

وی تأکید کرد: نکته قابل توجه در جدول امتیازها وضعیت کشورهای پیشرفته همچون چین است که امتیاز ۹۲  و سوییس امتیاز ۸۶ را کسب کرده است. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد و جایگاه کشورها را در این رتبه بندی به صورت چشمگیری تغییر می دهد، موضوع امتیازات کسب شده کشورها در حوزه امنیت سایبری است که حتی در برخی رتبه‌ها این فاصله امتیازها به صورت اختلافی از یک دهم مشاهده می شود و رقابت در بحث امنیت خیلی نزدیک و بالا است.

معاون پژوهشکده امنیت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: در این رتبه بندی مشاهده می کنیم که امتیاز کشورهای ایران، سوییس، ایرلند و مجارستان بر اساس شاخص های در نظر گرفته شده در یک سطح است. هر چند رتبه قابل قبولی از نظر کلان در امنیت سایبری داریم ولی با توجه به موضوعی که در ابتدا گفته شد، ظرفیت‌های منابع انسانی کشورمان در این حوزه، باید سریعا و با برنامه ملی ارتقا یابد وگرنه ممکن است بعدا جبران کمبود نیرو و افزایش آگاهی ملی در امنیت سایبری را نتوانیم جبران کنیم و بعدا نتوانیم جایگاه‌های برتر جهانی را برای ایران کسب کنیم.

تدین در ادامه افزود: به همین منظور این پروژه در پژوهشگاه ICT انجام شد تا ببینیم در حوزه امنیت سایبری از نظر بلوغ چه وضعیتی را دارا هستیم. بر اساس پژوهش های صورت گرفته میدانی و پرسش نامه های دقیق پرسیده شده از خبرگان این بلوغ شکل گرفته و وارد مرحله سوم از پنج مرحله بلوغ امنیت سایبری خواهیم شد. قابل ذکر است که کشور پیشرفته ای مانند انگلیس اخیرا وارد مرحله سوم بلوغ شده است (مرحله ای که یک برنامه ملی برای امنیت سایبری تهیه و ارائه شده است) و کشورهای عضو اتحادیه اروپا همانند ایران در حال تدوین برنامه هستند تا وارد مرحله سوم بلوغ شوند و حتی کشورهایی که مدعی بحث امنیت هستند هنوز وارد این مرحله نشده‌اند.

طبق اعلام پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، وی در پایان خاطر نشان کرد: پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با برنامه ریزی دقیق در نظر دارد تا تمام ذینفعان این بخش در حوزه آموزشی از جمله وزارت علوم و تحقیقات، آموزش و پرورش و بخش های خصوصی را ترغیب کند تا اقدامات لازم را برای ظرفیت سازی گسترده نیروی انسانی حوزه امنیت سایبری انجام دهند به گونه‌ای که علاوه بر افزایش پتانسیل نیروی انسانی در حوزه امنیت سایبری در کشور، ضمن ایجاد امنیت برای کشور، شاهد ارتقا جایگاه کشور در رتبه های جهانی خواهیم شد، چرا که با برتری در جایگاه بین المللی می‌توانیم موجب اقتدار ملی و  پیشگیری از تهدیدات و آسیب های جهانی بر کشور شویم. از این رو برآن هستیم تا با کمک متولیان اساسی در حاکمیت، برنامه ملی و نقشه عمل ظرفیت سازی و تربیت نیروی انسانی حوزه امنیت سایبری را مصوب کنیم و با ارائه طرح و جدول وظایف همه متولیان آموزش و ذینفعان را در راستای آموزش و آگاهی رسانی اصولی نیروی انسانی در حوزه امنیت سایبری را رهنمون باشیم.