تولید خودروهای ناقص؛ پرونده ای که دیگر بسته شد!

اوایل سال گذشته درست پس از بازدید سرزده رئیس جمهوری کشورمان از گروه صنعتی ایران خودرو و توصیه های لازم به مدیران ارشد این شرکت، زمینه های تولید عبور مستقیم محصولات فراهم شد.

به طوری که بزرگ ترین خودروساز خاورمیانه، اواسط سال گذشته جشن پایان تولید خودروهای کف یا ناقص را برگزار کرد. از آن پس دیگر محصول ناقصی از خط پایان این شرکت در سایت های سراسر کشور عبور نکرد و اکنون نیز تمامی محصولات با « عبور مستقیم از خط تولید» تحویل مشتریان می شود. با چنین دستاوردی آن هم با وجود تحریم ها و برخی موانع تولید در کشور، بسیار ارزنده بوده و نشان از بلوغ و خودباوری دارد. بدیهی است برای بستن پرونده خودروهای کف کارخانه، مسیر پر پیچ و خم و در عین حال بسیار ارزشمندی پیموده شده و آن نیز حاصل تلاش ها و فداکاری فرزندان صنعتگر این مرز و بوم بوده است.

برای تولید کامل و عبور مستقیم یک خودرو نیازمند بیش از شش هزار قطعه هستیم. به طوری که کمبود حتی یک قطعه، عبور خودرو از خط پایان را ناممکن ساخته و محصول در کف کارخانه می ماند. بنابراین یکی از اتفاقات چالش برانگیز برای خودروسازان بویژه در شرایط کنونی تامین مواد اولیه برای ساخت قطعه و نیاز به نقدینگی برای تولید قطعات گوناگون از سوی زنجیره تامین شرکت هاست.

وجود هر مانعی در مسیر تهیه و تامین که مهم ترین بخش از زنجیره ارزش به شمار می رود، اهداف تولید را ناپایدار می کند. این در حالی است که در سال های اخیر بویژه سال ۱۴۰۲ ایران خودرو با ایجاد تعامل بیشتر در میان زنجیره تامین توانسته بخش مهمی از نارسایی های این حوزه را برطرف نموده و تیراژ تولید را افزایش دهد. اکنون این شرکت در سه شیفت کاری، تنها به تولید کامل و عبور مستقیم محصول می اندیشد و هیچ محصول ناتمامی اجازه خروج از سالن تکمیل کاری را ندارد.

تلاش برای تولید عبور مستقیم یکی از شیوه های موثری است که ابتدا می کوشد موانع تولید را یکی پس از دیگری شناسایی کرده و آن ها را از سر راهش بردارد. بنابراین خط تولید با هدف تولید یک محصول کامل به حرکت در می آید و پس از طی فرآیندهای تکمیل سازی خودرو، آماده تحویل به مشتری می شود. اجرای چنین شیوه ای دستاوردهای ارزشمندی را به دنبال داشته است که به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می شود:

نکته اول: تولید کامل منجر به شناسایی گلوگاه های تولید و ضعف های موجود در شبکه تامین می شود. به عنوان نمونه در شرایط تولید عبور مستقیم در گروه صنعتی ایران خودرو، طی تحقیقاتی معلوم شد زیر ساخت های لازم برای تولید رینگ آلومنیومی در کشور فراهم نیست. بنابراین فراهم کردن زمینه های سرمایه گذاری در این حوزه، به یاری توسعه ملی کشور خواهد آمد.

نکته دوم: طی برآوردهای کارشناسی با اجرای طرح تولید کامل محصولات، نه تنها افزایش تولید را شاهد بوده ایم، بلکه هزینه های مرتبط نسبت به دوره های پیش از اجرای طرح، با کاهش قابل توجهی روبه رو بوده است.

نکته سوم: بر اساس آمارهای شرکت بازرسی و نظارت کیفی، خوشبختانه پس از اجرای طرح مزبور، اکنون محصولات تولیدی از سطح کیفی مناسب تری نسبت به گذشته برخوردارند. خودروسازان داخلی نیز بر این باورند که کاهش خودروهای ناقص و تعامل بیشتر برای تامین قطعات مورد نیاز، تمرکز خودروساز بر افزایش کیفیت محصولات را دوچندان کرده است. بر این اساس چنانچه چالش های بخش تامین کاهش یابد، فرصت های لازم برای افزایش کیفیت و توسعه محصول فراهم می گردد.

نکته چهارم: پیش از اجرای این طرح، برخی از رسانه ها و افکار عمومی، از انباشت خودروهای ناقص در پارکینگ ها به عنوان احتکار برای افزایش قیمت یاد می کردند. اکنون با تولید عبور مستقیم، شائبه احتکار خودرو و فشارهای نظارتی از سوی سازمان بازرسی کل کشور و حواشی های آن از میان رفته است.

نکته پنجم: همواره یکی از تبعات تولید خودرو ناقص در سال های اخیر، طولانی شدن زمان تکمیل این نوع خودروها بود. گاهی خودروهای آماده تحویل در ماه های آخر سال، مجوز تغییر مدل برای سال جدید را نمی گرفتند و این مساله ضمن ایجاد نارضایتی در میان مشتریان، می بایست برای رفع مشکل «تغییر کاراکتر سال» جرایمی از سوی خودروساز به ناجا پرداخت می شد.

نکته ششم: تولید عبور مستقیم محصول، همزمان با پرداخت معوقات قطعه سازان، سبب افزایش کیفیت قطعات گردید. به طوری که اکنون قطعات با رتبه های  الف و ب تولید می شود. حاصل چنین عملکردی،کیفیت محصولات را نیز ارتقا بخشیده و رضایت مشتریان و مصرف کنندگان نهایی را به دنبال دارد.

نکته هفتم: از زمان اجرای طرح مزبور گردش پول و نقدینگی در سیستم مالی خودروساز بهبود یافته است. گردش مالی مطلوب در شرکتی هایی با این حجم از خرید، فروش و مراودات مالی، منجر به روان سازی در زنجیره ارزش اعم از تامین، تولید، کیفیت، فروش، خدمات پس از فروش و… می شود.

سخن آخر اینکه: خودروسازان ایرانی با همه نارسایی ها و بحران های تحمیلی، توانستند بر بسیاری از مشکلات فائق آمده و مسیر توسعه را پیش بگیرند. اما «هیولای قیمت گذاری دستوری» از یک سو بزرگ ترین سد در مقابل پیشرفت و رسیدن به استانداردهای جهانی است و از دیگر سو ادامه این روند صنعت خودروکشور را به ورطه نابودی سوق خواهد داد! بنابراین دولت و ملت همگی تلاش کنیم پول خودروساز در مسیر بهبود و توسعه خودش هزینه شود، نه گسترش بازار سیاه!