چند هزار خودروی وارداتی در گمرکات دپو شده؟ ۵۰ هزار یا ۱۳ هزار؟!
به علت محدودیت‌های ارزی در سال ۱۳۹۷ بر اساس تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، واردات خودرو تا ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ ممنوع شد.
با اتمام مهلت این مصوبه، در بهار سال ۱۴۰۱ واردات خودرو آزاد و در شهریور همان سال آئین نامه واردات خودرو تصویب شد. در ادامه نیز اعلام شد که یک میلیارد یورو ارز برای واردات خودرو در نظر گرفته شده است.
در همان زمان سخنگوی وقت وزارت صمت وعده داد که تا خرداد ۱۴۰۲ حدود ۲۰۰ هزار خودرو به کشور وارد می‌شود؛ بر همین اساس هم زمستان سال ۱۴۰۱ وزارت صمت با فعال کردن سامانه یکپارچه اقدام به ثبت نام از متقاضیان خرید خودروی وارداتی با بلوکه کردن ۵۰۰ میلیون تومان کرد که در همین راستا هم ۳۴ هزار نفر برای خرید خودرو ثبت نام کردند.
در آن زمان وزارت صمت وعده داد که با واردات ۲۰۰ هزار خودروی خارجی بخشی از تعهدات را تا پایان سال ۱۴۰۱ پاسخ می‌دهد و بخشی دیگر ظرف ۳ ماه تحویل متقاضیان خواهد شد؛ از این وعده وزارت صمت حالا بیش از ۱۴ ماه می‌گذرد اما هنوز بیش از نیمی از متقاضیان حتی موفق به انتخاب خودروی وارداتی مد نظر خود نشده اند. مهدی ضیغمی رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در این رابطه به تازگی گفته است که «بسیاری از افرادی که در سامانه ثبت نام کردند، منتظر هستند خودرو مورد علاقه‌شان وارد شود و به همین دلیل تاکنون از ۳۰ هزار نفر که در سامانه بودند، ۱۵ هزار نفر خودروی خود را انتخاب کردند.»
نکته دیگر آنکه بین اظهارات متولیان صنعت خودرو در مورد واردات نیز ضد و نقیض بسیاری وجود دارد؛ به عنوان نمونه اگرچه عباس علی آبادی وزیر صمت ۲۹ فروردین ماه گفته بود که «حدود ۵۰ هزار خودرو وارداتی در گمرکات کشور وجود دارد و مشکل فعلی برای واردات خودرو نداشتن فضای کافی در بنادر کشور است و تعداد زیادی خودرو روی کشتی داریم.» اما ضیغمی این عدد را ۱۳ هزار دستگاه اعلام کرده است؛ آنطور که رئیس سازمان توسعه تجارت گفته «در حال حاضر خودروهای زیادی در گمرکات و مناطق آزاد وجود دارد؛ بیش از ۱۲ تا ۱۳ هزار خودرو دپو در مناطق آزاد و کشور هست که این خودروها فقط منتظر توافق‌های داخلی در وزارت صمت و بانک مرکزی هستند تا ترخیص شوند.»
در حالی وزیر صمت اعلام کرده بود که ۵۰ هزار خودروی وارداتی در گمرکات موجود است که رییس سازمان توسعه تجارت ایران این عدد را بین ۱۲ تا ۱۳ هزار دستگاه اعلام کرده است.
اظهارات ضد و نقیض دو متولی اصلی واردات خودرو که فاصله بیش از ۲۷ هزار دستگاهی با هم دارد در حالی صورت گرفته که همانطور که ذکر شد بیش از یک سال از انتظار متقاضیان خرید خودروی وارداتی می‌گذرد اما همچنان نیمی از این افراد حتی موفق به انتخاب خودروی مد نظر خود نشده اند.
نکته دیگر در اظهارات این دو متولی اصلی واردات خودرو آن است که سال گذشته نیز هر چند وقت یک بار از این دست صحبت‌ها صورت می‌گرفت؛ حتی ضیغمی بهار پارسال وعده داده بود که از خرداد ماه (۱۴۰۲) شاهد واردات انبوه خودرو خواهیم بود. با این حال آمار رسمی گمرک ایران حکایت از این داشت که هیچ یک از وعده‌های متولیان جامه عمل نپوشیده است.
آنطور که آمار رسمی نشان می‌داد در طول سال ۱۴۰۲ تنها ۱۱ هزار خودرو از گمرکات کشور ترخیص شده که حتی پاسخگوی نیمی از متقاضیان خرید خودروی وارداتی هم نبود؛ از سویی دیگر واردات خودرو به قدری حداقلی بوده که حتی شاهد تردد خودروهای وارداتی در کف خیابان‌ها و حتی نمایشگاه‌های خودرو نیستیم.
این در حالیست که قرار بود با واردات خودرو اعم از نو و کارکرده، بازار انحصاری خودرو متعادل شده و حباب قیمتی بترکد. اما نه تنها خودرویی وارد کشور نشده بلکه هم فروشندگان و هم خریداران دچار یک بلاتکلیفی شده که نتیجه آن رکود بازار و تشنگی بیش از پیش آن است.
