۸ درصد ارز مصرفی کشور در جیب خودروسازان! | ۷۰ درصد ارز خودروسازان سهم این گروه شد

با انتشار فهرست ۱۰۰ وارد کننده برتر کشور در سال گذشته مشخص شد که شرکت های خودرو سازی که محصولات خود را به صورت مونتاژی تولید می کنند ارزهای هنگفتی دریافت کرده اند که رقمی بیش از ۳ میلیارد دلار را شامل می شود.

میزان مصارف ارزی کشور در شرایطی که کشور با محدودیت های ارزی زیادی مواجه است موضوع بسیار مهمی است. به ویژه آنکه صادر کننده با مشکلات و مشقات فراوان زیر سایه تحریم ها محصولات خود را می فروشند و پس از ورود این ارز به کشور باید به تعهدات ارزی خود عمل کنند. در چنین شرایطی واضح است که تخصیص این ارز برای وارادات اهمیت فراوانی دارد. بر همین اساس با انتشار فهرست ۱۰۰ وارد کننده برتر کشور در سال گذشته مشخص شد که شرکت های خودرو سازی که محصولات خود را به صورت مونتاژی تولید می کنند ارزهای هنگفتی دریافت کرده اند که رقمی بیش از ۳ میلیارد دلار را شامل می شود.

طبق لیست منتشره، در جمع ۱۰ واردکننده برتر کشور طی سال گذشته، نام سه شرکت فعال در خودروسازی که عمدتا مشغول مونتاژ خودروهای چینی هستند به چشم می‌آید. در این بین، صنایع خودروسازی مدیران با سهمی یک‌میلیارد دلاری، ارزبرترین شرکت در صنعت خودروی کشور طی سال گذشته بوده است. این در حالی است که قیمت محصولات این شرکت نیز به قیمتی بالاتر از بازارهای جهانی فروخته می شود. اما مروری بر آمار و ارقام مربوط به ارز تخصیص یافته به صنعت خودروسازی نشان می دهد که انتقادها به میزان ارز تخصیص یافته به مونتاژکاران چینی انتقاد به جایی است.

میزان ارز تخصیصی به خودرو سازان

آن طور که فهرست ۱۰۰ وارد کننده برتر سال ۱۴۰۲ نشان می دهد در سال گذشته جمع کل واردات ایران رقمی بالغ بر ۶۶.۲ میلیارد بوده که از این میزان ۱۰۰ شرکت جمعا ۲۴ میلیارد دلار از این ارز را به خود اختصاص داده اند.

همچنین از مجموع کل ارز تخصیص یافته در سال گذشته ۵ میلیارد و ۳۷۸ میلیون یورو به صنعت خودرو سازی اختصاص یافته است این یعنی اینکه ۸ درصد از جمع کل مصارف ارزی کشور مربوط به صنعت خودروسازی است به بیان ساده تر از جمع کل درآمد های ارزی کشور ۸ درصد آن صرف صنعت خودروسازی شده است.

نکته دیگر اینکه ۲۲.۳ درصد از جمع کل واردات ۱۰۰ شرکت برتر در سال ۱۴۰۲ مربوط به صنعت خودروسازی بوده است.

میزان ارز تخصیصی به مونتاژکاران

آمارهای تکمیلی تر نشان می دهد نزدیک به ۷۰ درصد از مجموع کل ارز تخصیص یافته به صنعت خودرو سازی در سال ۱۴۰۲ به شرکت هایی که خودرو های خود را مونتاژ می کنند تخصیص یافته و سهم تولیدکننده های اصلی یعنی ایران خودرو و سایپا از این میزان بسیار کم است.

این اطلاعات نشان می دهد شرکت های مونتاژکار در سال گذشته رقمی در حدود ۳.۱ میلیارد دلار ارز گرفته اند که این میزان ۶۷ درصد از کل ارز تخصیص یافته به صنعت خودروسازی است.

در این میزان جمع کل ارز دریافتی شرکت ایران خودرو و شرکت های زیر مجموعه اش رقمی درحدود یک میلیاردو ۶۷ میلیون دلار و شرکت سایپا در حود ۳۹۴ میلیون دلار بوده است. این یعنی اینکه سهم ایران خودرو از جمع مصارف ارزی صنعت خودروسازی ۲۴ درصد و سایپا ۹ درصد بوده است و بخش عمده ارز به شرکت هایی اختصاص یافته که با وارد کردن قطعات خودرو های چینی آنها را مونتاژ و سرهم می کنند. این موضوعی است که در گذشته بارها مورد اعتراض فعالان این صنعت نیز قرار گرفته بود.

طبق آمار، پنج خودروساز اصلی بخش خصوصی شامل مدیران‌خودرو، کرمان‌موتور، گروه بهمن، آرین موتور پارس و گروه خودروسازی فردا روی هم رفته بیش از دومیلیارد و ۵۳۱میلیون دلار ارزبری در سال گذشته داشته‌اند. میزان ارز تخصیص یافته به این شرکت ها نسبت به سال قبل ۷۰ درصد افزایش نشان می دهد. البته کل ارز اختصاص‌یافته به مونتاژ خودرو در کشور با در نظر گرفتن سایر شرکت های خودرو سازی، رقمی بین سه تا چهارمیلیارد دلار برآورد می‌شود و ۲.۵میلیارد مذکور فقط سهم پنج شرکت اصلی است.

انتقاد ها به چیست؟

انتقاد اصلی به تخصیص ارز به شرکت های مونتاژ کار در صنعت خودرو سازی این است که چرا با وجود تخصیص این میزان ارز مشکلات بازار خودرو حل نشده باقی مانده است. برخی بر این باورند که اگر این میزان ارز به واردات خودرو تخصیص داده شده بود روند عرضه و تقاضا در بازار به تعادل می رسد و قیمت ها افت می کرد.

پرسش بعدی این است که چرا سیاستگذار ارز واردات خودرو را به مقدار لازم و کافی تامین نمی‌کند اما به مونتاژکاران چینی نه نمی‌گوید؟

پرسش دیگر این است که چرا سخت گیری های زیادی برای صادر کننده ها وجود دارد و شرکت های صادرات محور به سختی محصولات خود را در بازار های جهانی می فروشند و بعد از رفع تعهد ارزی به راحتی ارز آنها به قیمت های پایین به گروه های خاص اختصاص می یابد.

اصغر خسروشاهی نائب رئیس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو پیش از این گفته بود: توسعه خودروهای مونتاژی به یکی از تهدیدهای مجموعه صنعت خودرو کشور تبدیل شده است و متاسفانه روند تولید خودروهای مونتاژی با سرعت زیاد افزایشی شده است؛ به گونه‌ای که مونتاژ کاران ١٠٠ درصد رشد تولید خودروها را نسبت به سال گذشته داشته‌اند. براین اساس منابع ارزی زیادی که باید در اختیار تولید و تولیدکننده داخلی قرار گیرد، به سمت مونتاژکاری سوق داده شده است؛ بنابراین تخصیص منابع ارزی به تولیدکننده کاهش داشته و تولید داخل نمی‌تواند رشد داشته باشد.

فرهاد به‌نیا سخنگوی انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو کشور نیز در این باره گفته بود: قطعه‌سازان برای تولید به‌روز و افزایش کیفیت نیازمند سرمایه‌گذاری هستند. برای خطوط تولید جدید، قالب‌های جدید و… سرمایه لازم است. بسیاری از خطوط متعلق به ۵۰ سال پیش هستند؛ این در حالیست که ارز به مونتاژکاران چینی تخصیص داده می‌شود اما به قطعه‌ساز داخلی تعلق نمی‌گیرد. همه اینها در حالی است که میزان تخصیص ارز به قطعه‌ساز وکارگر ایرانی که از جان و دل مایه می‌گذارند یا حتی برای واردات دارو و کالاهای اساسی، محدود است.

قول وزیرصنعت برای بررسی موضوع

در پاسخ به انتقاد های فراوان در مورد میزان تخصیص ارز به مونتاژکاران در صنعت خودرو سازی وزیر صنعت قول داده است موضوع را بررسی کند.

عباس علی آبادی در این باره گفته است: من هم این را شنیده‌ام اما گزارش دقیقی در این زمینه دریافت نکرده‌ام. بااین‌حال یک تیم کارشناسی مامور شده تا این موضوع را بررسی کند. او تاکید کرد: تلاش ما این است تا بهره‌وری را در ظرفیت‌های کشور افزایش دهیم و در استفاده از منابع ارزی هم این هدف را دنبال می‌کنیم؛ بر همین اساس از شرکت‌ها خواسته‌ایم پیش‌برنامه‌ای ارائه دهند و بگویند ارز را برای چه‌کاری نیاز دارند.

فهرست ارز دریافتی شرکت های خودرو ساز در سال ۱۴۰۲- دلار

نام شرکت	میزان ارز تخصیصی
صنایع خودرو سازی مدیران	۱۰۰۲۵۶۳۳۹۵
کرمان موتور	۷۴۷۹۱۲۰۱۸
کورش موتور آریا	۶۳۴۴۸۱۱۷۳
بهمن موتور	۳۹۳۷۹۵۴۹۳
ایران خودرو دیزل	۳۶۹۴۸۲۱۵۷
صنایع تولیدی کروز	۳۰۱۰۹۸۸۵۲
سایپا	۲۹۵۵۳۸۵۷۲
آرین پارس موتور	۲۷۵۴۴۴۴۶۴
ایران خودرو خراسان	۲۵۸۸۲۳۵۶۴
ایران خودرو	۲۳۳۳۷۶۳۲۶
ایران خودرو ساپکو	۲۰۵۳۴۶۷۷۲
بهمن دیزل	۱۷۱۶۶۶۱۴۴
دنیای قطعات پارتیان صنعت بم	۱۴۹۰۵۷۰۵۲
گروه خودرو سازی مایان	۱۲۹۶۶۹۰۵۲
صنایع اتومبیل سازی فردا	۱۱۱۴۷۹۳۸۲
گیر بکس و اکسل سایپا	۹۸۷۰۱۸۲۱
جمع کل ارز خودرو	۵۳۷۸۴۳۶۲۳۷

میزان ارز تخصیص یافته به صنعت خودرو سازی به تفکیک تولید کننده و مونتاژ کار

نام شرکت	میزان ارز(دلار)	سهم از کل
ایران خودرو	۱۰۶۷۰۲۸۸۱۹	۲۴
سایپا	۳۹۴۲۴۰۳۹۳	۹
مونتاژکاران	۳۰۵۰۶۰۶۵۳۶	۶۷

منبع: همشهری آنلاین