کسری ۲۰۰ میلیون مترمکعبی ذخایر آبی سدهای تهران

پاییز امسال که نخستین فصل سال آبی جدید است، تا امروز علی رغم پیش بینی های هواشناسی مبنی بر خشکی و کم بارشی، در مجموع از نظر بارش، سالی نرمال بوده است.

بارش های پاییزه در شرق و مرکز کشور نرمال و فراتر از نرمال بوده، اما بارش ها در غرب، شمال غرب و جنوب غرب با کاهش شدید مواجه شده است.

با وجود بارش های نرمال پاییزه در مرکز ایران و استان تهران، سدهای پنج گانه تهران، دچار افت قابل توجه سطح ذخایر آبی نسبت به یک سال نرمال در زمان مشابه هستند.

طبق جدیدترین آمارگیری رسمی از میزان ذخایر آبی سدهای تهران (هشتم آبان) میزان ذخایر سدهای پنج گانه تأمین آب شرب تهران، ۴۲۹ میلیون مترمکعب است که نسبت به ذخایر ۳۴۷ میلیون مترمکعبی هشتم آبان ۱۴۰۲، رشدی ۸۲ میلیون مترمکعبی داشته است.

اما در شرایط نرمال آبی (متوسط درازمدت) در پایان ماه آبان ذخایر سدهای تهران باید حداقل ۶۳۱ میلیون مترمکعب باشد که نسبت به این رقم، ۲۰۲ میلیون مترمکعب کسری مخزن در سدهای تهران داریم.

* ۵۸درصد ظرفیت مخزن سد کرج خالی است

سد امیرکبیر (سد کرج) به‌ عنوان نخستین سد چند منظوره ایران در سال ۱۳۴۰ به بهره‌برداری رسید. این سد که یکی از ۵ سد اصلی تأمین آب شرب استان تهران است با سطح حوزه آبریزی به‌مساحت ۷۶۴ کیلومترمربع و با متوسط جریان آب سالانه به‌میزان ۴۷۲ میلیون مترمکعب در استان تهران و در فاصله ۶۳کیلومتری شمال غربی تهران و در کیلومتر ۲۳ جاده کرج  ــ چالوس، در شمال شهرستان کرج قرار دارد.

در حال حاضر با ورودی آب از رودخانه‌های بالادست و برداشت آب برای مصارف زیست‌محیطی، شرب و کشاورزی، از مجموع حجم ۲۰۵ میلیون مترمکعبی مخزن این سد، ۸۶ میلیون مترمکعب آب پشت این سد ذخیره شده است. به‌عبارتی در حال حاضر ۴۲ درصد ظرفیت سد کرج پُر و ۵۸ درصد ظرفیت مخزن این سد خالی است.

این درحالی است که روز مشابه سال گذشته در سد امیرکبیر ۸۸ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده داشتیم و مقایسه این رقم با میزان ذخایر فعلی این سد، حکایت از کاهش ۲ میلیون مترمکعبی ذخایر این سد نسبت به سال گذشته دارد.

* ۶۶درصد ظرفیت مخزن سد لتیان خالی است

سد لتیان بر روی رودخانه جاجرود با سطح حوزه آبریزی به‌مساحت ۶۹۸۰۰ کیلومترمربع و با متوسط جریان آب سالانه به‌میزان ۳۵۰ میلیون مترمکعب در استان تهران و در فاصله ۳۵کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارد. این سد که در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسیده؛ یکی از ۵ سد اصلی و مهم تأمین آب شرب استان تهران است.

با وجود بارش‌های سال جاری در بالادست این سد و همچنین برداشت‌هایی که به‌منظور استفاده شرب و کشاورزی از مخزن این سد شده است، از مجموع حجم ۹۵ میلیون مترمکعبی مخزن سد لتیان، در حال حاضر حدود ۳۲ میلیون مترمکعب آن، پُر از آب است.

این درحالی است که روز مشابه سال گذشته در سد لتیان ۱۸ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده داشتیم و مقایسه این رقم با میزان ذخایر فعلی سد لتیان، حکایت از رشد ۱۴ میلیون مترمکعبی ذخایر این سد نسبت به سال گذشته دارد.

به‌عبارتی هم‌اکنون ۳۴درصد مخزن سد لتیان که یکی از سدهای مهم تأمین آب شرب تهران است، پُر بوده و ۶۶ درصد آن خالی است.

* ۹۷درصد ظرفیت مخزن سد لار خالی است

سد لار در سال ۱۳۶۱ در استان مازندران و در فاصله ۷۵ کیلومتری از تهران و ۱۰۰ کیلومتری شهر آمل احداث شده است. ذخایر آبی این سد که یکی از ۵ سد اصلی تأمین آب شرب استان تهران است نسبت به دیگر سدهای این استان از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردار است. به طوریکه تنها ۳ درصد از مخزن ۹۶۰ میلیون مترمکعبی این سد آب ذخیره شده است.

درحال حاضر با وجود ۲۹ میلیون مترمکعب ذخیره آب در مخزن سد لار، نسبت به ذخایر ۲۲ میلیون مترمکعبی روز مشابه سال گذشته، اگرچه رشد اندک ذخایر آبی این سد را شاهد هستیم اما بالغ بر ۹۷درصد مخزن این سد خالی است.

خالی بودن مخزن این سد علاوه بر تأثیر از کم‌بارشی‌ها، ناشی از مشکل فرار آب این سد است که سالهاست در پروژه‌ای با عنوان علاج بخشی سد لار، قرار است رفع شود.

* ۸۶ درصد ظرفیت مخزن سد ماملو خالی است

سد ماملو که بر روی رودخانه جاجرود در حدود ۴۵ کیلومتری شرق تهران واقع شده، یکی از ۵ سد اصلی و مهم تأمین آب شرب استان تهران است. مساحت حوضه آبریز این سد که در سال ۱۳۸۶ به بهره برداری رسیده؛ ۱۷۵۰ کیلومتر مربع و متوسط جریان آب سالانه آن ۲۸۳ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب است.

در حال حاضر از مجموع حجم ۲۵۰ میلیون مترمکعبی مخزن سد ماملو، حدود ۳۴ میلیون مترمکعب آب پشت این سد ذخیره شده است. زمان مشابه سال گذشته حجم ذخایر آبی این سد ۲۸ میلیون مترمکعب بود که مقایسه این رقم با حجم ذخایر فعلی سد ماملو نشان می دهد وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته دارد.

به عبارتی هم اکنون ۱۳.۶ درصد حجم مخزن سد ماملو پُر از آب است.

* ۴۱درصد ظرفیت مخزن سد طالقان خالی است

به منظور تامین آب کشاورزی دشت قزوین، تامین آب شرب شهرهایی تهران و کرج، تغذیه مصنوعی دشت قزوین و کنترل سیلابهای فصلی رودخانه طالقان، ساخت سد طالقان در ۱۳۵ کیلومتری شمالغرب تهران در سال ۸۱ آغاز شد و رد سال ۸۵ این سد به بهره برداری رسید.

سد طالقان یکی از ۵ سد اصلی و مهم تأمین آب شرب استان تهران محسوب می شود. هم اکنون در مخزن ۴۲۰ میلیون مترمکعبی این سد، ۲۴۸ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده است.به عبارتی در حال حاضر ۵۹ درصد از مخزن سد طالقان پُر است.

از ۲۴۸ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده در پشت این سد، ۱۰۰ میلیون مترمکعب آن حجم مرده سد محسوب شده و قابل برداشت نیست و فقط ۱۴۸ مترمکعب از آب ذخیره شده سد طالقان قابل برداشت است.

ذخیره سد طالقان در روز مشابه سال قبل، ۱۹۱ میلیون مترمکعب بود که مقایسه این رقم با میزان ذخایر فعلی، نشان‌دهنده رشد ۵۷ میلیون مترمکعبی است.

بررسی جزئیات آمار ذخایر سدهای تهران نشان می‌دهد که وضعیت سدهای سامانه غرب تهران از وضعیت سدهای سامانه شرق مطلوب‌تر است؛ اما در مجموع، حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری آب مخازن سدهای تهران نسبت به شرایط نرمال را شاهد هستیم.

منبع: تسنیم