۱۰ اقدامِ منجر به گرانی در ۱۰۰ روز
بررسی عملکرد دولت چهاردهم در ۱۰۰ روز اول، حاکی از حداقل ۱۰ اقدام و مصوبه در راستای افزایش قیمت کالاها و خدماتی از جمله نان، شیر، لبنیات، خودرو، گاز، برق، بنزین، بلیت قطار و کالاهای اساسی است.
هنوز چند ماهی از استقرار دولت چهاردهم نگذشته است که کارگزاران اقتصادی این دولت به بهانه اصلاحات اقتصادی دست به تعدیل بسیاری از قیمت ها زده اند. در این حدود ۱۰۰ روزی که از آغاز به کار دولت چهاردهم گذشته است، جدا از اینکه شاهد افزایش قیمت های محسوس در نرخ ارز و طلا و سکه بودیم، به تازگی اخبار نگران کننده دیگری در خصوص تعدیل قیمت سایر کالاها و خدمات به گوش می رسد.
۱- خودرو ۳۰ درصد گران شد
دو روز پیش براساس لیست جدید قیمتی که منتشر شد، متوسط قیمت محصولات ایران خودرو و سایپا ۳۰ درصد زیاد شد. البته برخی از محصولات بالای ۳۰ درصد و برخی شاهد افزایش ۲۰ درصدی قیمت ها هستند.
۲- تعرفه گاز گران شد
چندی پیش شورای اقتصاد، وزارت نفت را مکلف کرد تا با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در اسرع وقت تعرفه های جدید گاز بخش خانگی را با برخورداری از آثار بازدارنده مشهود برای مصارف نامتعارف و غیر ضرور طراحی و جهت تصویب به هیئت وزیران ارائه نماید.
۳- تعرفه برق خانگی به زودی گران می شود؟
چندی پیش وزارت نیرو در ابلاغیه ای مجوز افزایش قیمت برای نیروگاه های تولید برق را صادر کرد به این ترتیب نرخ سقف فروش هر کیلو وات انرژی در بازار برق از ۱.۰۶۰ ریال به ۱.۶۲۰ ریال به ازای هر کیلو وات ساعت افزایش یافت.
رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه افزایش ۶۰ درصدی قیمت خرید برق نیروگاه ها را زمینه ساز افزایش حداقل ۶۰ درصدی تعرفه برق مشترکین دانست.
۴- زمزمه های افزایش قیمت بنزین
به تازگی حجتالله میرزایی، رئیس مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی در اظهاراتی اعلام کرده، «برای حامل های انرژی در بودجه فعلا چیزی پیش بینی نشده، ولی در جلسه ای که در هفته گذشته ۱۰ اقتصاددان با رئیس جمهور داشتند، در پایان جلسه آقای رئیس جمهور گفتند، ما مجبوریم قیمت حامل های انرژی را به اندازه تورم تعدیل کنیم، بنابراین انتظار می رود قیمت حاملهای انرژی به ویژه بنزین در سال ۱۴۰۴ چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا کند.
۵- واردات بنزین سوپر آزاد شد
اخیرا هیات دولت واردات و توزیع بنزین سوپر توسط اشخاص حقوقی با قیمت غیریارانهای را مصوب کرده است. این مصوبه به معنی حذف بنزین سوپر ۳۵۰۰ تومانی و عرضه آن به قیمت به مراتب بالاتر است. از طرفی دولت حدود ۲۰ همت یارانه برای بنزین سوپر پرداخت می کند که با این آزادسازی، احتمالا این ۲۰ همت مصارف از بودجه حذف خواهد شد.
برخی کارشناسان مصوبه دولت درباره آزادسازی واردات و توزیع بنزین سوپر با قیمت غیریارانهای را پس از حذف سوخت یارانهای هواپیما در بودجه ۱۴۰۴، گام دوم دولت در راستای آزادسازی قیمت یا اعلام نرخ سوم تحلیل می کنند، هر چند مسئولان رسماً نظری درباره این تحلیل ندارند.
۶- قیمت بنزین هواپیما ۱۱۰۰ درصد افزایش یافت
از سویی دیگر دولت در اولین گام اصلاح یارانه انرژی تصمیم گرفت قیمت بنزین هواپیما را به جای ۶۰۰ تومان فعلی به لیتری ۶۶۰۰ تومان افزایش دهد. در حال حاضر قیمت هر لیتر سوخت هواپیما معادل ۳۰ هزار تومان است اما یارانه ای که دولت اختصاص می دهد، شرکت های هواپیمایی تنها لیتری ۶۰۰ تومان بابت هر لیتر بنزین می پردازند.
به طور متوسط روزانه حدود ۴ تا ۴.۵ میلیون لیتر سوخت جت در هواپیماهای مسافربری مصرف می شود که سالانه معادل ۱.۶۵ میلیارد لیتر است. این به معنای یارانه قابل توجه ۱ میلیارد دلاری است که این یارانه انرژی به ثروتمندان پرداخت می شود که بار قابل توجهی بر دوش مالی دولت است.
۷- بلیت قطارهای ۵ ستاره ۳۰ درصد گران شد
به تازگی در پیشفروش بلیت قطارهای مسافری آذرماه امسال با مجوز راه آهن جمهوری اسلامی ایران، قیمت بلیت قطارهای ۵ ستاره حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که در پیشفروشهای قبلی، بلیت قطارهای ۵ ستاره با قیمت حدود ۹۹۵ هزار تومان بود که در پیشفروش آذرماه ۱۴۰۳ قیمت این نوع بلیت به یک میلیون و ۲۸۵ هزار تومان افزایش یافته است، یعنی رشد ۲۹.۲ درصدی.
۸- شیر خام و لبنیات گران شد
اواخر شهریورماه با مجوز دولت نرخ جدید شیر خام با ۳.۲ درصدی چربی، ۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان تعیین شده است
پس از گرانی شیر خام، دبیر انجمن صنایع لبنی گفت: از تاریخ ۷ مهر ماه سال جاری قیمت محصولات لبنی ۳۰درصد افزایش یافت که شامل ۱۴درصد افزایش ناشی از تغییر قیمت شیرخام و ۱۶درصد هزینههای سربار تولید است.
بنابراین در گذشته ۴ قلم محصولات لبنی تنظیمبازاری شامل پنیر ۴۰۰گرمی UF، ماست دبه ۲.۵کیلوگرمی، شیر یکلیتری کمچرب و شیر نایلونی ۹۰۰گرمی بهصورت جداگانه بررسی و با تعیین قیمتهای حمایتی بهاصطلاح بهصورت تنظیم بازار اعلام میشد که اکنون این تفکیک برداشته شده است.
۹- نان در تهران گران شد
۱۹ شهریور ماه رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران گفت: با موافقت وزارت کشور تغییرات قیمت در کارتخوانهای عرضه نان اعمال شد.
بر این اساس، نان سنگک ساده از ۳ به ۵ هزار تومان، همچنین قیمت نان بربری ساده با آرد نوع یک، از ۱ هزار و هشتصد تومان به ۲ هزار و پانصد تومان و بربری ساده با آرد نوع دو از ۲ هزار و پانصد تومان به ۳ هزار و پانصد تومان رسید.
نان لواش با آرد نوع یک از پانصد تومان به هفتصد تومان تغییر قیمت یافت و لواش نوع دو نیز از ششصد و پنجاه به نهصد تومان رسید.
همچنین قیمت نان سنتی تافتون با آرد نوع یک، از ۹۰۰ تومان به ۱ هزار و دویست و شصت تومان و نوع دو از ۱ هزار و دویست به ۱ هزار و پانصد تومان رسید، همچنین قیمت نان ماشینی تافتون با آرد نوع یک از هفتصد به ۸۵۰ تومان و نوع دو از ۱ هزار به ۱ هزار و دویست تومان تغییر یافت.
۱۰- قیمت کالاهای اساسی و غیراساسی گران می شود
دیگر کالاهایی که با توجه به بودجه ۱۴۰۴ افزایش قیمت پیدا خواهند کرد، کالاهای اساسی خواهند بود. گفتنی است با توجه به حذف ۳ میلیارد دلار از ارز تخصیص یافته به این کالاها به نسبت بودجه سال جاری و همچنین تغییر نرخ ارز آن ها از ۲۸۵۰۰ به حداقل ۳۸۵۰۰ تومان در سال ۱۴۰۴ شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی خواهیم بود.
اما در سال بعد علاوه بر قیمت کالاهای اساسی، نرخ کالاهای غیر اساسی نیز به دلیل ۲ برابر شدن نرخ ارز محاسباتی در گمرک (از ۲۸۵۰۰ به ۵۵ هزار تومان) قطعا افزایش قیمت خواهند داشت.
لازم به ذکر است سرعت رشد نرخ نیما نیز با روی کار آمدن تیم اقتصادی دولت چهاردهم، افزایش قابل توجهی پیدا کرده است به نحوی که هم اکنون نرخ نیما از حدود ۴۳-۴۴ هزار تومان به نزدیکی ۵۱ هزار تومان رسیده است.
گفتنی است کارشناسان بسیاری معتقدند افزایش نرخ نیما مستقیما منجر به افزایش نرخ کالاهای وارداتی و در نهایت افزایش تورم می شود.
منبع: تسنیم