واتساپ و گوگل پلی آزاد شدند اما فیلترشکن‌ها همچنان پرکاربردند!
اقدام اخیر مسؤولان در تغییر رویه مدیریت فضای مجازی و رفع برخی فیلترها، گامی مهم و قابل تقدیر در جهت بهبود دسترسی آزاد به اطلاعات و تقویت فضای ارتباطی در کشور است. این رویکرد نشان از درک عمیق و توجه به نیاز‌های روزافزون جامعه برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد.
در حالی که همواره فروش فیلترشکن‌ها و درآمد‌های پنهان حاصل از آنها مورد انتقاد مسئولان دولت چهاردم قرار گرفته است، این موضوع به یکی از مسائل حاشیه‌ای و پربحث تبدیل شده بود. مسئولان از افشاگری درباره این موضوع سخن می‌گفتند، اما همچنان اطلاعات دقیقی از میزان و نحوه درآمدزایی غیررسمی از فروش فیلترشکن‌ها منتشر نشده است. این در حالی است که با رفع فیلتر دو پلتفرم پرکاربرد و جهانی یعنی واتساپ و گوگل پلی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا این اقدام توانسته به کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها در ایران منجر شود؟
یکی از نکات جالب توجه این است که با وجود رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی، همچنان بسیاری از کاربران ایرانی به استفاده از فیلترشکن‌ها ادامه می‌دهند. زیرا برای هریک از این پلتفرم‌ها، برنامه‌های مشابهه داخلی و قدرتمندی وجود داشت. به عنوان مثال، ایتا و بله به عنوان یک پلتفرم مشابه واتساپ و کافه‌بازار و مایکت به عنوان جایگزین‌هایی برای گوگل پلی، سال‌ها در ایران در دسترس بودند و به نوعی به عنوان گزینه‌های داخلی و بومی جاس خود را میان کاربران پیدا کرده بودند.
استفاده از فیلترشکن‌ها همچنان پابرجاست
با وجود رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی، استفاده از فیلترشکن‌ها هنوز در ایران رواج دارد. یکی از دلایل این پدیده، ادامه‌ی فیلتر بودن برخی پلتفرم‌های مهم و پرکاربرد دیگر است که کاربران برای دسترسی به آنها مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها هستند. پلتفرم‌هایی همچون اینستاگرام، تلگرام، یوتیوب و..هنوز در ایران فیلتر هستند و بسیاری از کاربران برای دسترسی به این سرویس‌ها از ابزار‌های bypass مانند فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند.
اگرچه رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی در ایران گامی مثبت به سوی بهبود دسترسی آزاد به خدمات اینترنتی بود، اما کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها نیازمند اقداماتی فراتر از این اقدامات است. مسئولان باید با رفع فیلتر سایر پلتفرم‌های مهم و ایجاد زیرساخت‌های داخلی با کیفیت، به شکلی جامع و سیستماتیک، به کاهش وابستگی به فیلترشکن‌ها کمک کنند. در غیر این صورت، استفاده از فیلترشکن‌ها همچنان به عنوان یک راهکار برای دسترسی به محتوای جهانی در ایران باقی خواهد ماند.
منبع: دانشجو
