پوست موز زیر پای الگوی کشت
قیمت انواع میوه و صیفی‌جات در بازار افزایش قابل توجهی پیدا کرده، به‌طوری که با توجه به خالی‌شدن غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار و کاهش بار در بازار اتحادیه و انجمن‌های مرتبط می‌گویند این امر به‌دلیل افزایش صادرات صورت گرفته است.
با این‌حال، موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود و قیمت میوه‌های وارداتی نیز با افزایش قیمت زیادی روبه‌رو شده‌اند به‌طوری که اکبر یاوری، رئیس اتحادیه بارفروشان از افزایش قیمت موز خبر داد و گفت: با توجه به نوسان نرخ ارز، قیمت بارهای خارجی افزایش داشته به‌طوری‌که قیمت هر کیلو موز اکوادور به ۹۵ هزار تومان، موز هندی ۷۵ هزارتومان، موز فیلیپین ۸۸ تا ۹۰ هزارتومان و هرکارتن آناناس یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است. این امر عمدتا به‌دلیل نوسانات قیمت دلار در بازار رخ داده است، به‌طوری که هر‌ساله حدود یک میلیارد دلار میوه وارداتی که عمدتا میوه گرمسیری هستند، به‌صورت رسمی و قاچاق به کشورمان وارد می‌شود. واردات چهار میوه گرمسیری موز، آناناس، نارگیل و انبه به کشورمان آزاد است و مابقی میوه‌های گرمسیری به صورت قاچاق وارد کشورمان شده، نرخ مصوبی نیز نداشته و به فراخور مناطق مختلف کشور و پایتخت قیمت‌گذاری می‌شوند. موز مثل یک مهمان ناخوانده از ۵۰ سال پیش آرام‌آرام وارد کشور شد و با تغییر ذائقه مردم اکنون میوه مراسم عروسی و عزا است.
آمارهای گمرک حاکی از آن است که درسال گذشته ۷۳۶هزار و۱۰۰تن انواع میوه گرمسیری شامل انبه، موز، نارگیل و آناناس به ارزش ۵۰۳ میلیون و ۲۰۰هزاردلار وارد کشورمان شده است.به‌طوری که ۴۰ هزار و ۵۰۰ تن انبه به ارزش ۲۹ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار، ۱۹ هزار و ۵۰۰ تن نارگیل به ارزش ۲۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار، ۶۶۴ هزار و ۳۰۰ تن موز به ارزش ۴۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار، ۱۱ هزار و ۸۰۰ تن آناناس به‌ارزش ۱۰ میلیون دلار وارد کشورمان شد.
ازسوی دیگر، آمارهای ۸ ماهه گمرک در سال جاری نیز گویای آن است که ۳۶۲ هزار و ۴۵۷ تن انواع میوه گرمسیری شامل انبه، موز، نارگیل و آناناس به ارزش ۲۳۲ میلیون و ۲۰۷ هزار دلار وارد کشورمان شده است.به‌طوری که طی این مدت ۷ هزار و ۵۷۲ تن آناناس به ارزش ۶ میلیون و ۱۲۰ هزار دلار، ۲۸۹ هزار و ۹۳۲ تن موز به ارزش ۱۷۷ میلیون و ۶۶۸ هزار دلار، ۸ هزار و ۴۱۹ تن نارگیل به ارزش ۱۳ میلیون و ۳۱۱ هزار دلار و ۵۴ هزار و ۴۱۱ تن انبه به ارزش ۳۲ میلیون و ۹۳۲ هزار دلار وارد کشور شده است. این مهم در حالی صورت گرفته که کارشناسان می‌گویند ایران در تولید میوه جایگاه نخست در خاورمیانه و غرب آسیا و در ۳۵ محصول رتبه اول تا دهم دنیا را دارد. با این وجود اما به‌دلیل سود سرشار واردات میوه‌های گرمسیری، مافیای بزرگی در این بازار وجود داشته که زمینه افزایش واردات را فراهم کرده و اجازه تولید را نمی‌دهد.
عدم اجرای الگوی کشت در کشور
همان‌طورکه در ابتدای گزارش گفته شد سالانه یک میلیارد دلار واردات میوه به صورت غیررسمی و رسمی وجود دارد که این میزان به معنای ۸۰ هزار میلیارد تومان اعتبار است.این در حالی است که دلیل عدم اجرای الگوی کشت در کشورمان نبود اعتبار ۵۰ هزار میلیارد تومانی عنوان شده است.هر چند که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌گویند که به‌دلیل محدودیت‌های منابع آبی، امکان دستیابی به خودکفایی ۱۰۰درصد وجود ندارد اما با برنامه‌ریزی منسجم می‌توان ظرف چندسال میزان واردات را به ۵۰ درصد کاهش داد.به‌طوری که طی سال‌های قبل کشت این چهار محصول گرمسیری در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان شروع شده که مهمترین این محصولات موز و انبه است.
درهمین خصوص محمد برومندی، معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: به‌رغم آن‌که سالانه ۲۵۰ هزارتن موز در جنوب کشور به‌ویژه سیستان و بلوچستان تولید می‌کنیم اما ۶۰۰ هزار تن موز در سال وارد می‌شود که برای آن ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون یورو از کشور خارج می‌شود.برومندی ادامه داد: از ۹۶ میلیون تن موز تولیدی در دنیا، ۳۶ میلیون تن در هندوستان تولید می‌شود که بر این اساس مذاکراتی را در ایران و هندوستان داشتیم و پروژه مشترکی را با حضور بخش خصوصی و هندی‌ها در سیستان و بلوچستان به‌صورت پایلوت اولیه در ۱۰۰ هکتار آغاز کردیم و پیش‌بینی می‌شود که ظرف ۲تا ۳ سال آینده با افزایش سطح زیرکشت موز بتوانیم نیاز داخل را تأمین کنیم. معاون امور باغبانی وزارت جهاد با بیان این‌که در تولید انبه محدودیت‌های بیشتری داریم، گفت: بنابر آمار، سالانه ۷۰ هزارتن انبه در کشور تولید می‌شود و در مناطقی که مستعد کار است و مسأله آب نداشته باشیم، این امکان وجود دارد که با ارقام خوب تجاری دنیا با بخش تحقیقات خودمان بتوانیم تولید کنیم اما توان خودکفایی کامل در میوه‌های گرمسیری وجود ندارد.
