کاهش چشم‌گیر مصارف غیربهینه مشترکان پرمصرف با نظام تعرفه‌گذاری پلکانی
سید علی مرتضوی کارشناس حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی با اشاره به اهمیت مقابله با ناترازی گاز در زمینه برخورد مناسب با مشترکان پرمصرف با ابزار سیگنال‌دهی قیمتی گفت: طی سال‌های اخیر با ناترازی شدید گازی مواجه شده‌ایم. هر چقدر بر میزان واردات و تولید اضافه می‌کنیم، مصرف پیشی می‌گیرد و با تقاضای روزافزون برای گاز رو‌به‌رو هستیم. عوامل مختلفی در این وضعیت دخیل هستند. یکی از شاخص‌های مهم افزایش تقاضا این است که گاز با قیمت بسیار پایین در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی باقی نگذاشته است.
وی در ادامه با اشاره به اثرگذاری بالای کنترل و مدیریت مصرف گاز در بخش خانگی با تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها اظهار کرد: تعرفه‌گذاری پلکانی می‌تواند به عنوان راهکاری برای مقابله با مصارف غیرضرور و بی رویه عمل کند. در این روش، کسانی که الگوی بهینه را رعایت می‌کنند، گاز را با قیمت پایین و یارانه‌ای در اختیار می‌گیرند، اما کسانی که اعتنایی به الگوی مصرف ندارند، باید قیمت واقعی گاز را بپردازند. این روش اثرگذاری بالایی در مدیریت مصرف خواهد داشت. زیرا کسانی که سیگنال‌های قیمتی برایشان کارآیی دارد، تلاش می‌کنند در پلکان‌های پایین بمانند و از یارانه و بخشودگی بهره ببرند.
وی در ادامه گفت: حتی اگر قیمت‌های بالا نتواند برای پرمصرف‌ها که اغلب از طبقات مرفه هستند کارآیی داشته باشد، مزیت حداقلی‌اش این است که به مصارف غیرضرور یارانه پرداخت نمی‌شود.
این کارشناس انرژی در ادامه با اشاره به لزوم تغییر در وسایل گرمایشی نظیر جایگزینی بخاری‌های فرسوده به عنوان برنامه تکمیلی در زمینه حل مشکل ناترازی گاز در بخش خانگی گفت: نیاز است در کنار اعمال روش تعرفه‌گذاری پلکانی به ارتقای فرهنگ مصرف انرژی در کشور مبادرت کنیم. در نهایت باید به جایی برسیم که مردم نسبت به مصرف انرژی حساسیت بالایی داشته باشند. استفاده از وسایل گازسوز بهینه و اجرای مبحث ۱۷ قانون ساختمان‌سازی در همین راستا باید مدنظر قرار بگیرد.
وی در پایان گفت: تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها و اجرای فاز نهایی آن یعنی رسیدن قیمت هر مترمکعب گاز به میزان گاز وارداتی که حدود ۳۳ سنت در ازای هر مترمکعب است؛ سبب خواهد شد که قبوض مشترکان پرمصرف بدون فشار به عموم مردم و مبتنی بر استاندارد مصرف هر خانواده ایرانی به مبالغ بسیار بالایی برسد که مشترک دو مسیر را در مقابله با این سیگنال‌دهی واضح و مهم قیمتی در پیش خواهد گرفت که هر دو مسیر مذکور موجب رشد و توسعه صنعت انرژی کشور خواهد شد و اگر قیمت آزاد انرژی را پرداخت کند؛ صرف توسعه زیرساخت‌های انرژی کشور خواهد شد و ناترازی را از محل رشد تولید حل خواهیم کرد و اگر مصرف خود را کنترل کند نیز ناترازی را از محل مدیریت مصرف مشترکان پرمصرف خواهیم پیمود و با توجه به سیگنال‌دهی مناسب قیمتی، احتمال وقوع مدیریت مصرف بسیار بالا است، زیرا با توجه به قبوض چند ده میلیون تومانی مشترکان پرمصرف در فاز نهایی تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها، قطعا موجب کاهش جدی ناترازی گاز و برق خواهد شد.
