رتبه‌بندی شرکت‌ها؛ روایت‌گر وضعیت واقعی اقتصاد کشور

قاسم خرمی، در نشست خبری بیست‌وهشتمین سال رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران (IMI۱۰۰)، اظهار کرد: سازمان مدیریت صنعتی یکی از قدیمی‌ترین و قدرتمندترین نهادهای تحقیق و آموزش در کشور است، این سازمان علاوه بر فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی متنوع، هر سال میزبان برنامه‌های ملی مختلفی از جمله جایزه‌های تخصصی است و امسال نیز همچون سال‌های گذشته، این رویدادها برگزار خواهد شد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی ادامه داد: برگزاری این‌گونه رویدادها از جمله رتبه‌بندی شرکت‌های برتر، جزو فعالیت‌های متعارف سازمان در حوزه مشاوره به‌شمار می‌رود. سازمان مدیریت صنعتی با توجه به جایگاه تاریخی و نقش تأثیرگذار خود در اقتصاد ملی، می‌تواند در تدوین توسعه صنعتی کشور ایفای نقش کند و جایگاه شایسته خود را بیش از پیش بشناسد. هدف چنین رویدادهایی هم تحقق اهداف ملی و هم کمک به پیشبرد اهداف بنگاه‌های اقتصادی است.

وی ضمن اشاره به جایگاه ویژه شرکت‌های برتر در اقتصاد کشور گفت: ١٠٠ شرکتی که هر سال توسط سازمان مدیریت صنعتی انتخاب می‌شوند، به معنای واقعی کلمه قدرتمندترین شرکت‌های موجود در کشور هستند. بررسی این شرکت‌ها تصویری واقعی از اقتصاد و فضای کسب‌وکار ایران ارائه می‌دهد.

خرمی تاکید کرد: تمام سیاست‌گذاری‌هایی که هر سال در کشور رخ می‌دهد ـ چه حمایت‌های دولت از رشته‌صنایع و فعالیت‌های خاص و چه کم‌توجهی به برخی دیگر از حوزه‌ها ـ بازتاب مستقیمی در عملکرد این شرکت‌ها دارد و در فرآیند انتخاب آن‌ها مشهود است. بنابراین انتخاب صد شرکت برتر و مطالعه وضعیت آن‌ها، به نوعی تصویری واقعی از شرایط اقتصاد ایران را نمایان می‌سازد.

شرکت‌های موفق باید در اولویت حمایت‌های دولت قرار گیرند

این مدیر صنعتی، در ادامه با اشاره به ویژگی‌های رتبه‌بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران گفت: این رتبه‌بندی علاوه بر آنکه بر پایه شاخص‌های تخصصی انجام می‌شود، فرصتی برای اعتمادسازی عمومی و بسترسازی جهت مشارکت و سرمایه‌گذاری‌های عمومی نیز به شمار می‌رود. خوشبختانه این رویداد طی سال‌های گذشته به‌گونه‌ای کیفی برگزار شده که حتی یک مورد اعتراض رسمی از سوی شرکت‌کنندگان نسبت به نتایج آن وجود نداشته است.

وی ادامه داد: ممکن است در رسانه‌ها یا افکار عمومی بحث‌هایی مطرح شود، اما هیچ شرکتی که در فرآیند ارزیابی حضور داشته، نسبت به سازوکار یا عملکرد تیم‌های ارزیابی اعتراضی نداشته است. دلیل این موضوع شفافیت فرایند و امکان دسترسی شرکت‌ها به داشبورد عملکردی یکدیگر است؛ به‌گونه‌ای که هر شرکت می‌تواند وضعیت خود را در شاخص‌های مختلف با سایر شرکت‌های برگزیده مقایسه کرده و برای بهبود عملکرد تلاش کند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با طرح این پرسش که «پس از انتخاب این شرکت‌ها به‌عنوان ۱۰۰ شرکت برتر چه اتفاقی می‌افتد؟» تصریح کرد: تا امروز نگاه غالب این بود که ما صرفاً این برندهای معتبر را به جامعه معرفی می‌کنیم و بهره‌برداری از این اعتبار بر عهده خود شرکت‌هاست. اما از این پس، سیاست سازمان مدیریت صنعتی و به تبع آن وزارت صمت، حمایت از شرکت‌های موفق خواهد بود. به بیان دیگر، به جای حمایت از شاگردان ضعیف، حمایت‌ها باید متوجه شاگردان زرنگ و موفق کلاس شود.

خرمی با تاکید بر ضرورت تغییر رویکرد حمایتی ادامه داد: شرکت‌هایی که با مدیریت کارآمد، آموزش نیروی انسانی، نوسازی تجهیزات، بهره‌گیری از صنایع مدرن و فناوری‌های نوین ارتباطات و اطلاعات توانسته‌اند جایگاهی ممتاز به دست آورند، باید در اولویت مشوق‌های دولتی، چه در حوزه بانکی، ارزی یا سایر بخش‌ها قرار گیرند. این بنگاه‌ها الگوهای موفقی هستند که علاوه بر ارتقای برند خود، تأثیر ملموسی در تولید ناخالص داخلی و اقتصاد ملی داشته‌اند. بنابراین شایسته است هم به‌صورت کلامی مورد تقدیر قرار گیرند و هم در عمل از حمایت دولت برخوردار شوند.

وی افزود: سازمان مدیریت صنعتی در این مسیر تلاش خواهد کرد الگوهای مدیریتی موفق را مستندسازی کرده و از طریق تدوین کتاب‌های تخصصی یا راه‌اندازی مرکز تاریخ شفاهی (که در شرف تأسیس است) این تجارب ارزشمند را در اختیار جامعه و به‌ویژه کسب‌وکارهای نوپا قرار دهد. شرکت‌های برتر پیشرانان اقتصاد و الگوهای موفقی هستند که نقش کلیدی در توسعه برند ملی ایفا می‌کنند. اگر قرار باشد برند ایران در عرصه جهانی تقویت شود، یکی از ابزارهای اصلی این مسیر، اتکا به شرکت‌های موفق داخلی در بخش دولتی و خصوصی خواهد بود.

خرمی خاطرنشان کرد: توسعه صنعتی و اقتصادی کشور بدون نقش‌آفرینی این شرکت‌های توانمند محقق نخواهد شد و به همین دلیل سیاست سازمان مدیریت صنعتی تمرکز بر حمایت از این بنگاه‌هاست. امیدواریم با همراهی رسانه‌ها و فعالان اقتصادی، بتوانیم جایگاه واقعی این سازمان و نقش‌آفرینی آن در مسیر توسعه را بیش از پیش تقویت کنیم.

تاکید بر ارتقای جایگاه شرکت‌های بزرگ و نقش‌آفرینی آنها در توسعه اقتصادی

خرمی در ادامه این نشست، ضمن اشاره به مکاتبات صورت‌گرفته با دفتر معاون اول ریاست جمهوری و همکاری با وزارتخانه‌ها گفت: خوشبختانه مسئولان ارشد رویکرد مثبتی دارند و در کنفرانس منابع انسانی که روز پنج‌شنبه برگزار می‌شود، شرکت‌ها دعوت شده و حضور خواهند داشت. تمام شرکت‌های برتر نیازمند توجه هستند، نه صرفاً از نگاه سیاسی یا فرهنگی؛ این شرکت‌ها باید مورد احترام و پیگیری جدی قرار گیرند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با بیان اینکه در گذشته نگاه‌های منفی نسبت به بنگاه‌های بزرگ وجود داشت، تصریح کرد: در مقاطعی شرکت‌های بزرگ به عنوان ارزش‌آفرین تلقی می‌شدند و در دوره‌ای دیگر با عناوین مختلف مورد ستیز قرار می‌گرفتند. ما معتقدیم این رویکرد باید اصلاح شود و شرکت‌های خصوصی باید جایگاه واقعی خود را در اقتصاد ملی بیابند.

وی با اشاره به نقش شرکت‌ها در توسعه اقتصادی کشور خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد توسعه اقتصادی اتفاق بیفتد و شاخص‌های اقتصادی بهبود پیدا کند، شرکت‌های بزرگ کارگزار اصلی این امر هستند. این شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری، کارآفرینی و ایجاد ساختارهای موفق، نقش تعیین‌کننده‌ای در تولید ناخالص ملی و خلق ثروت دارند.

خرمی با مرور تاریخچه نگرش‌ها به شرکت‌های بزرگ یادآور شد: پیش از انقلاب نیز ستیزی با شرکت‌های بزرگ وجود داشت و اصطلاحاتی مانند بورژوازی کمپراتور و صنایع وابسته رایج بود. امروز نیز ممکن است اصطلاحاتی مشابه به کار رود، اما اقتصاد کشور به سرمایه‌گذار و تولیدکننده داخلی نیاز دارد.

وی همچنین به اهمیت توجه به مدیران موفق و نهادهای اقتصادی اشاره کرد و افزود: این افراد با سرمایه‌گذاری و کارآفرینی خود به توسعه کشور کمک می‌کنند، اما گاهی منزلت و توجه لازم را دریافت نمی‌کنند. احترام به این مدیران می‌تواند زمینه‌ساز نقش‌آفرینی آنها در سطح جهانی نیز باشد.

خرمی درباره فلسفه رتبه‌بندی شرکت‌های برتر IMI۱۰۰ بیان کرد: هدف ما این است که فعالیت‌های این شرکت‌ها دیده شود، تشویق شوند و نقش آنها در اقتصاد کشور به رسمیت شناخته شود. پیگیری این موضوع آسان نیست، اما همراهی و حمایت مسئولان ارشد، امیدبخش است.

رتبه‌بندی IMI۱۰۰ بستری برای اعتبارسازی شرکت‌ها و تولید اطلاعات اقتصادی کشور

در ادامه این نشست، محمد محسن‌وند، معاون مشاوره و تحقیق سازمان مدیریت صنعتی، در ابتدا با تاکید بر نقش رسانه‌ها در معرفی و تبیین دستاوردهای بنگاه‌های اقتصادی، اظهار کرد: رسانه‌ها بیش از ما به اخبار و اطلاعات اقتصادی و صنعتی در کشور و حتی در سطح منطقه و جهان آگاهی دارند و با هوشیاری خود می‌دانند که یکی از الگوهای موفق توسعه در دنیا، ایجاد بستری مطمئن برای رشد کسب‌وکارها و فراهم‌کردن زمینه توسعه بنگاه‌هاست. امروز در نظام حکمرانی کشور نیز خوشبختانه بحث حمایت از بخش خصوصی و سهامی عام بسیار مورد توجه است. اما باید دید بنگاه‌ها چه نقشی دارند؛ بنگاه‌ها نه‌تنها ارزش‌آفرینی اقتصادی می‌کنند، بلکه کارکردهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز دارند.

وی با بیان اینکه برند و اعتبار شرکت‌ها در بسیاری از کشورها گاه از خود نام کشورها پیشی گرفته است، گفت: در جهان امروز اگر نام محصولی برده شود، مردم آن را با برند شرکت می‌شناسند و سپس به کشور سازنده آن اشاره می‌کنند. یعنی نام کشورها با برند شرکت‌ها گره خورده است. این نکته بسیار مهم است و یکی از رویکردهای اصلی نظام رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران (IMI۱۰۰) نیز همین موضوع است؛ اینکه بتوانیم نام و اعتبار شرکت‌های ایرانی را در سطح ملی و بین‌المللی مطرح کنیم.

محسن‌وند ضمن تاکید بر اهمیت معرفی دستاوردهای بنگاه‌ها افزود: یکی از دغدغه‌های مدیران ارشد بنگاه‌ها این است که کسی پیدا شود و نام شرکت آن‌ها را در کنار دستاوردها معرفی کند. این موفقیت‌ها حاصل تلاش فردی نیست، بلکه نتیجه عملکرد مجموعه‌ای از کارکنان، پرسنل، سیستم‌های پشتیبان و ساختارهای حاکمیتی است که شرکت را به اهداف خود می‌رسانند. بنابراین یکی از اهداف اصلی IMI۱۰۰ معرفی شرکت‌های برتر و پیشرو و ایجاد اعتبار برای آن‌هاست. چرا ما نباید برای شرکت‌ها و برندهای خودمان اعتبارسازی کنیم؟

این معاون صنعتی سازمان مدیریت صنعتی، با اشاره به نقش پایدار رتبه‌بندی در مسیر توسعه شرکت‌ها توضیح داد: وقتی شرکتی در این رتبه‌بندی جایگاهی کسب می‌کند، نوعی پایداری و مسیر توسعه درون‌زا در آن شکل می‌گیرد. مدیران بعدی نمی‌توانند رتبه شرکت را پایین‌تر بیاورند و مجبورند سطح عملکرد را حفظ یا ارتقا دهند. این موضوع باعث می‌شود برند و اعتبار شرکت در سطح جامعه تقویت شود.

محسن‌وند بر شاخص‌های علمی و شفاف این رتبه‌بندی اشاره و اظهار کرد: شرکت‌های برتر بر اساس شاخص‌های دقیق و داده‌های حسابرسی‌شده معرفی می‌شوند، نه براساس قضاوت‌های فردی؛ همین شفافیت باعث می‌شود شرکت‌های دیگر نیز انگیزه پیدا کنند تا داوطلبانه وارد فرآیند شوند و خود را معرفی کنند. نباید فراموش کنیم که هر شرکتی مسئولیت اجتماعی دارد و یکی از جلوه‌های این مسئولیت، معرفی سهم خود در اقتصاد و توسعه کشور است.

معاون مشاوره و تحقیق سازمان مدیریت صنعتی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از کارکردهای این نظام، تولید اطلاعات اقتصادی درباره بنگاه‌هاست. وقتی بیست‌وهشتمین سال این رتبه‌بندی را برگزار می‌کنیم، عملاً یک گنجینه ارزشمند از داده‌های تاریخی داریم. امروز که بحث تحلیل داده و هوش مصنوعی بسیار مطرح است، می‌توانیم روندهای اقتصادی را تحلیل کنیم و این اطلاعات را در اختیار تصمیم‌گیران، پژوهشگران و فعالان اقتصادی قرار دهیم. به این ترتیب مشخص می‌شود شرکت‌های ما چه سهمی در تولید ناخالص داخلی دارند و چه روندهایی را طی کرده‌اند.

وی در ادامه بر اهمیت معرفی مدیران ارشد نیز تاکید کرد و گفت: زمانیکه در بازار سرمایه اعلام می‌شود مدیری به هیئت‌ مدیره شرکتی پیوسته، انتظار می‌رود با توجه به اعتبار و سابقه او ارزش سهام شرکت افزایش یابد. این نشان می‌دهد برند و اعتبار مدیران نیز اهمیت بالایی دارد. یکی از رویکردهای IMI۱۰۰ این است که مدیران شرکت‌ها در کنار دستاوردهایشان به جامعه معرفی شوند. برای تحقق این هدف، رسانه‌ها نقشی کلیدی دارند، زیرا مدیران برای معرفی عملکرد خود به جامعه نیازمند رسانه هستند.

محسن‌وند در پایان متذکر شد: رتبه‌بندی IMI۱۰۰ با تأکید بر نقش رسانه‌ها و حضور خبرنگاران، هدف خود را در معرفی و تقویت برند شرکت‌های ایرانی دنبال می‌کند و امیدواریم این فرآیند بیش از پیش بتواند به مسیر توسعه ملی کمک کند.

منبع: ایسنا