پروژه‌های خاک‌گرفته صادرات گاز ایران احیا می‌شوند؟
درحالی‌که صادرات گاز ایران به پاکستان و عمان چند سال است که دچار وقفه شده و برخی کارشناسان یکی از دلایل این مساله را وجود رقیبی به نام روسیه در منطقه عنوان می‌کردند، گویا اکنون ورق برگشته و رقیب دیرینه ایران در حوزه گاز می‌خواهد باب همکاری را بگشاید و از طریق ایران بازارهای جدیدی را برای گاز خود پیدا کند.
صفحه نخست توافق صادرات گاز از ایران به عمان در ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۸۳ روی کاغذ نوشته شد، اما این طرح با گذشت حدود ۱۸ سال هنوز به مرحله اجرا درنیامده است. این قرارداد ۲۵ ساله بود و باید از سال ۲۰۰۸ با صادرات ۳۰ میلیون مترمکعب آغاز میشد و در سال ۲۰۱۲ به ۷۰ میلیون مترمکعب می‌رسید.
همچنین براساس توافق سال ٢٠١٣ میان دو کشور، قرار شد برای ۱۵ سال روزانه ۲۸ میلیون مترمکعب گاز ایران از طریق یک خط لوله از بستر خلیج فارس به عمان صادر شود، درآمد سالانه کشور از این محل بیش از یک میلیارد دلار برآورد شده بود که به این ترتیب طی ۲۵ سال مدت قرارداد، درآمدی بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار نصیب کشور میشد.
تورق فصل‌های این پروژه حاکی از آن است که هر بارتاریخ‌های معینی برای اجرای آن اعلام شده است. در همین چند سال اخیر مسئولان بارها خبر از کلید خودرن آن داده اند اما هربار به نتیجه نرسیده است، در حوزه خط انتقال گاز از ایران به پاکستان و از آنجا به هند نیز تحت عنوان خط لوله صلح شاهد نتایج مثبت نبودیم و این طرح نیز به دلیل عقب‌نشینی‌های پاکستانی‌ها بی نتیجه مانده است.
با گذشت سال‌ها از این دوقرارداد، اکنون روسیه که از سوی برخی کارشناسان رقیب گازی ایران به حساب می آمده وارد میدان همکاری با ایران شده، آنطور که احد اسدزاده، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت ایران گفته است این دو خط لوله از مسائل مورد علاقه دو کشور است و متوجه شدیم روس‌ها نیز علاقه دارند در این دو بخش کار کنند. مذاکرات خوبی با عمانی‌ها داشتیم، با پاکستانی‌ها هم مراودات و گفت‌وگوهایی داشته‌ایم.
وی افزود: زیرساخت‌های ایران برای صادرات گاز به عمان و پاکستان آماده است و نیازمند پیگیری و جدیت در طرف‌های دیگر است. اگر روس‌ها هم تمایل داشته باشند در این بخش‌ها کار کنند که ما هم متوجه شدیم این موضوع مطرح است، می‌توانیم همکاری سه‌جانبه میان ایران، روسیه و پاکستان یا عمان شکل دهیم تا صادرات گاز از مسیر شمال به جنوب راه‌اندازی شود.
به‌نظر می‌رسد روس‌ها نیز به دنبال بازارهای جدیدی هستند و اکنون رفاقت را به رقابت در بازار گاز ترجیح داده‌اند، جهانبخش امینی، کارشناس ارشد حوزه انرژی در همین رابطه به ایسنا گفت: ایران، قطر و روسیه سه تصمیم‌گیرنده پرقدرت در حوزه گاز در دنیا هستند و در همین راستا زمانی که بحث تحریم‌های گازی روسیه و اروپا مطرح شد، روس ها با ایران در بحث تامین انرژی در دنیا هماهنگ تر شده اند.
وی با تاکید بر اینکه باتوجه به تحریم هر دو کشور این فرصت برای هر دوکشور مثبت ارزیابی می‌شود، اظهار کرد: همکاری روس با ایران برای تامین انرژی در آسیای میانه و شرق قطعا بیشتر شده است و در همین راستا خلاء هایی که در بحث انتقال گاز در برخی کشور ها مانند خط لوله صلح وجود داشت، برطرف خواهد شد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه روس ها در بحث انتقال گاز به دلیل اینکه بتوانند بازارهای جدیدی را بدست آورند با ایران همکاری خواهند داشت و و در نهایت در آینده چانه زنی سیاسی در بحث انرژی تصمیم‌گیر و تصمیم ساز می‌شود، اظهار کرد: روسیه می‌داند که عدم انتقال گاز به اروپا عملا اروپا را در وضعیت فوق العاده سختی قرار داده و باتوجه به نزدیکی به فصل زمستان اروپا به سمت استفاده از ذغال سنگ خواهد رفت.
امینی ادامه داد: اینکه توسعه و انتقال گاز با هماهنگی روس‌ها باشد و یا اینکه ایران به تنهایی بتواند امنیت گازی در منطقه را ایجاد کند عملا در آینده تاثیرگذار خواهد بود.
وی با اشاره به استقبال کشورهای دیگر از این مساله، گفت: قطعا پاکستان در این مسیر بی تمایل نیست و باتوجه به اینکه از تامین گاز مورد نیاز خود اطمینان حاصل می‌کند، از این موضوع استقبال خواهد کرد. پاکستان مناطق سردسیر زیادی دارد و تامین گاز برای آن استراتژیک بوده، لذا استقبال و همکاری خواهد کرد کما اینکه در گذشته نیز مشتاق این اقدامات بوده است.
