بودجه اقتصاد اسراییل زیر ضرب جنگ

تداوم تنش و درگیری در مرز میان لبنان-فلسطین اشغالی علاوه بر خدشه‌دار کردن اعتبار ارتش و دولت اضطرار ملی اسرائیل، فشار اقتصادی قابل توجهی بر تل‌آویو وارد کرده است. به گزارش منابع عبری همچنان بیش از ۱۴۴ هزار نفر از ساکنان شمال اسرائیل به دلیل حملات موشکی- پهپادی مقاومت لبنان آواره بوده و نتوانستند به خانه‌های خود باز گردند.

شاید به همین دلیل بنی‌گانتز رهبر حزب «وحدت ملی» خواستار بازگشت وضعیت عادی به این منطقه تا ماه سپتامبر (بازگشایی مدارس) به وسیله جنگ یا مذاکره شده است! نه تنها اپوزیسیون بلکه اعضای تندرو کابینه «بی بی» نیز خواستار عقب راندن حزب الله از خطوط مرزی و حتی ایجاد منطقه حائل در داخل خاک لبنان شدند.

فارغ از نگاه نظامیان و سیاست‌مداران برای رفع تهدید حزب الله اما اقتصاددانان با نگرانی، تحولات میدانی را دنبال می‌کنند. به عبارت دیگر به مانند هر جنگ دیگری نظرات سیاست‌مداران و اقتصاددانان لزوما هم‌پوشانی ندارد و این امکان وجود دارد که هزینه‌های آغاز جنگ جدید در جبهه لبنان سبب بدتر شدن شاخص‌های اقتصادی همچون نرخ رشد اقتصادی، تورم، بیکاری و رکود در مشاغل مختلف شود.

آیا تل‌آویو ملاحظات استراتژیک را بر منافع اقتصادی ترجیح خواهد داد؟

به گزارش بانک مرکزی اسرائیل، اگر جنگ غزه پایان نیابد نرخ رشد اقتصادی این رژیم در سال ۲۰۲۴ از ۳ به ۲.۳ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. چنین افت محسوسی حاصل افزایش هزینه‌های جنگ به بیش از ۷۰ میلیارد دلار، کاهش ۱۸ درصدی صادرات و ۴۲ درصدی واردات است.

از ابتدای هفتم اکتبر جنگ محدود میان حزب الله و اسرائیل، سبب وارد شدن خسارت ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری به مناطق شمالی اسرائیل و افزایش نرخ بیکاری به دلیل آواره شدن ساکنان این مناطق شده است. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند با آغاز جنگ بزرگ در شمال فلسطین اشغالی نرخ رشد اقتصادی اسرائیل در سال جاری میلادی منفی ۲ درصد خواهد بود. همچنین هزینه‌های جنگ محدود با حزب الله رقمی بالای ۳۰ میلیارد دلار را نشان می‌دهد. به گزارش «ان.پی.آر» حدود ۴۰ درصد از ساکنان شمال فلسطین اشغالی آواره شده‌اند و این مسئله هفته‌ای ۵۹۰ میلیون شِکِل (واحد پول اسرائیل و معادل ۱۵۸ میلیون دلار) خسارت به اقتصاد رژیم وارد می‌کند.

آغاز جنگ بزرگ در مرز لبنان-فلسطین اشغالی سبب افزایش تعداد آوارگان و به دنبال آن، خسارت به اقتصاد داخلی اسرائیل خواهد شد. علاوه بر آمار فوق، اگرچه برآورد خسارت احتمالی حمله مقاومت اسلامی لبنان به زیرساخت‌های حیاتی- اقتصادی اسرائیل (مانند بنادر، فرودگاه‌ها، پل‌ها، نیروگاه‌ها و …) کار دشواری است اما هزینه احتمالی آن برای اقتصاد تل‌آویو بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌های انجام شده خواهد بود. سوال کلیدی آن است که آیا هزینه ماجراجویی جدید صهیونیست‌ها در شرق مدیترانه را بار دیگر آمریکایی‌ها پرداخت خواهند کرد یا آنکه رهبران اسرائیل ملاحظات استراتژیک را بر فشارهای اقتصادی ترجیح خواهند داد؟

افزایش هزینه‌های جنگ و مسئله تخصیص بودجه ۲۰۲۵ میلادی

بازدید میدانی نتانیاهو و فرمانده تیپ ۷۶۹ ارتش اسرائیل از جبهه شمالی، فراخوان ۵۰ هزار نیروی ذخیره هم‌زمان با افزایش احتمال بازشدن جبهه جدید در شمال سرزمین‌های اشغالی و آماده‌باش نیروهای مسلح و درمانی اسرائیل نشان‌دهنده برنامه‌ریزی صهیونیست‌ها برای بازگرداندن شرایط عادی به شمال فلسطین اشغالی است. با یکدست شدن کابینه جنگ در اسرائیل با آنکه مسیر راست‌گرایان برای تحمیل اراده خود بر کنست و ارتش هموار شده اما به صورت هم‌زمان فشار افکار عمومی نیز افزایش یافته است.

دولت «بی بی» علاوه بر مسئله آزادی اسرا، باید پاسخگوی آواره شدن صدها هزار صهیونیست نیز باشد. برهمین اساس اگر آمریکا و فرانسه موفق نشوند تا با ارائه راه‌ حلی منصفانه، روند تشدید تنش‌ها در جبهه شمالی را مهار کنند، احتمال وقوع جنگی بسیار پیچیده‌تر، میان مقاومت لبنان و اسرائیل افزایش می‌یابد. سران اسرائیل به خوبی از این نکته آگاه هستند که اگر می‌خواهند همچنان به جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ادامه داده یا بخشی از مسیر «آیمک» یا «یک کمربند- یک جاده» باشند، ابتدا باید تهدیدات امنیتی فعال در جبهه‌های جنوبی و شمالی را مهار نمایند.

شرط لازم برای قرار گرفتن در کریدور «آیمک» مهار تهدیدات حیاتی علیه بقای اسرائیل است

پیش‌بینی آغاز جنگ یا به نتیجه رسیدن تلاش‌های دیپلماتیک هوخشتاین-سژورنه امری پیچیده و سخت است. با وجود موانع سیاسی همچون خروج بنی گانتز از کابینه جنگ اما سرویس‌های امنیتی آمریکا، انگلیس و اخیرا فرانسه هشدار حمله احتمالی اسرائیل را به بیروت ارسال کردند. مهم‌ترین نکته در روند بازشدن جبهه شمالی برای صهیونیست‌ها باید ارزیابی دقیق از توانمندی حزب الله و سپس میزان تاب آوری جامعه و اقتصاد رژیم اشغالگر در برابر حملات هدفمند و گسترده مقاومت اسلامی لبنان باشد.

از سال ۲۰۰۶ تاکنون زرادخانه موشکی حزب الله بیش از ۱۰ برابر افزایش یافته و به قریب ۱۵۰ الی ۲۰۰ هزار موشک با بردهای مختلف رسیده است. در سناریو جنگ احتمالی میان حزب الله و اسرائیل تمام تاسیسات حیاتی رژیم؛ به ویژه بنادر و فرودگاه اسرائیل تبدیل به اهدافی مشروع برای یگان‌های موشکی و پهپادی مقاومت خواهند شد. به عبارت دیگر حزب الله لبنان برای ایجاد «بازدارندگی» در برابر ماشین جنگی اسرائیل چاره‌ای جز تشدید حملات هدفمند و بالا بردن هزینه تجاوز نظامی برای صهیونیست‌ها ندارد.