فرصتی جدید برای گره‌گشایی از میدان مشترک گازی آرش
وزیر نفت رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و عربستان شد و شب گذشته در مراسم روز ملی عربستان در سفارت این کشور در تهران حضور پیدا کرد؛ برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور می‌تواند یک فرصت مغتنم برای گره‌گشایی از میدان مشترک آرش باشد.
در سال ۱۹۶۲ در میانه خلیج فارس ذخایر عظیم گازی کشف شد که حجم آن ۳۵ تا ۶۰ تریلیون فوت‌مکعب (۶۰ هزار میلیارد فوت‌مکعب) تخمین زده شده است، این میدان که بین دو کشور ایران و کویت مشترک شناخته شد، در سمت ایران با نام “آرش” و در سمت کویت با نام “الدره” نامیده می‌شود.
از همان سال ۱۹۶۰ اختلاف میان ایران و کویت بر سر مرز آبی دو کشور در منطقه قرارگیری این میدان مشترک آغاز شد، اما اختلافات به‌صورت اظهارنظرهایی در جلسات باقی ماند تا اینکه در سال ۲۰۰۱ ایران به استقرار تجهیزات برای آغاز حفاری اکتشافی در این میدان اقدام کرد. کویت با اطلاع از آغاز حفاری‌های اکتشافی توسط ایران، با تهدید کشورمان به شکایت در مراجع بین‌المللی، ایران را از هرگونه فعالیت تا زمان حصول نتیجه در تعیین مرز آبی نهی کرد و ایران نیز فعالیت‌های اکتشافی و توسعه‌ای خود را به‌روی میدان آرش متوقف کرد.
این اقدام کویت و همکاری ایران در توقف فعالیتهایش، در حالی بود که عربستان و کویت در طرحی مشترک از سال ۲۰۰۰ فعالیت‌های اکتشافی و توسعه‌ای را به‌روی این میدان گازی بدون اطلاع ایران آغاز کرده بودند. آغاز حفاری‌های اکتشافی در میدان مشترک “آرش ـ الدره” توسط عربستان و کویت به سال ۲۰۰۰ بازمی‌گردد که این کار بدون اجازه ایران به‌عنوان یک شریک در این میدان مشترک انجام گرفت [بحث اجازه و هماهنگی با ایران بدین منظور بیان شده است که دو طرف هنوز بر سر تعیین مرز مشترک آبی در این منطقه اختلاف نظر داشتند].
سال ۱۳۹۵ بود که خبرگزاری تسنیم با انتشار گزارشی هشدار داد که کویت سهم ایران را در “آرش” به عربستان بخشید، اما مسئولان وقت، اولویتی برای توسعه این میدان قائل نبودند و پرونده آن را برای ادامه مذاکرات با کویت جهت تعیین حدود مرزهای آبی باز گذاشتند.
در حالی که در ایران، پرونده این میدان برای مشارکت با کویت باز نگه داشته شد و هرگونه اقدام توسعه‌ای از سال ۲۰۰۱ از سمت ایران متوقف شد، عربستان و کویت با تشکیل شرکت مشترک (KJO) سهم برداشت از این میدان را به‌صورت ۵۰ درصد عربستان و ۵۰ درصد کویت بین خود تقسیم کردند و هیچ سهمی برای ایران که برآورد شده است حتی تا ۷۰ درصد از ذخایر گازی این میدان مشترک در آبهای ایران باشد، قائل نشدند.
در طی سالهای اخیر، بارها عربستان و کویت با امضای قراردادها و اعلام بیانیه‌هایی حق مسلم ایران در میدان مشترک آرش را نادیده گرفتند؛ حتی عربستان در سال گذشته پا را فراتر گذاشته و وزارت خارجه این کشور طی بیانیه‌ای مدعی شد “مالکیت منابع طبیعی در منطقه دریایی تقسیم‌شده و از جمله آن میدان الدره (آرش) به‌طور کامل تنها در مالکیت مشترک میان پادشاهی عربی سعودی و کشور کویت است.”
حال که قرار است در آینده‌ای نزدیک اجلاس همکاری‌های مشترک ایران و عربستان به ریاست وزیر نفت ایران برگزار شود و محسن پاکنژاد، شب گذشته در مراسم روز ملی عربستان در سفارت این کشور در تهران حضور پیدا کرده، فرصت مغتنمی است که با مذاکره و ارائه مستنداتی که خود عربستان هم از وجود آنها بی‌اطلاع نیست، حق مسلم ایران در میدان مشترک آرش تبیین شده و مورد تأکید دو طرف قرار گیرد.
اخیرا، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) اعلام آمادگی کرده که می‌تواند حفاری در این میدان مشترک را در سریعتر زمان ممکن، آغاز کند و در این بین، فقط منتظر اعلام نظر دو وزارتخانه امور خارجه و نفت است.
منبع: تسنیم
