خروج از سایه سوءمدیریت؛ فعال‌سازی دوباره مرز ریلی ایران – افغانستان
مدیرکل بازرگانی خارجی راه‌آهن گفت: مرز ریلی ایران ـ افغانستان که در دوره گذشته به‌دلیل سوءمدیریت غیرفعال بود، با دیپلماسی ریلی دولت چهاردهم مجدد فعال شد و مسیر مبادلات ریلی به‌جریان بازگشت.
شهریار نقی‌زاده، مدیرکل بازرگانی خارجی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به رشد ۴۰ درصدی صادرات ریلی در یک‌سال نخست دولت چهاردهم نسبت به مدت مشابه سال گذشته، اظهار کرد: اگر عملکرد راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در حوزه حمل و نقل بین‌الملل را بر اساس شاخص‌های اصلی مورد بررسی قرار دهیم، شاهد رشد ۴۰ درصدی صادرات ریلی نسبت به مدت مشابه سال گذشته هستیم که عددی بی‌سابقه محسوب می‌شود.
صادرات یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن محموله ریلی از مرزهای کشور
وی افزود: در ۷ ماهه سال جاری موفق شدیم یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن انواع محموله‌ها را به شکل ریلی از مرزهای کشور صادر کنیم که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۴۰ درصد رشد داشته است.
نقی‌زاده بیان کرد: این افزایش چشمگیر دلایل متعددی دارد که مهم‌ترین آن‌ها کاهش تصدیگری دولت و اعتماد به بخش خصوصی دارای صلاحیت و حرفه‌ای، کاهش بروکراسی اداری، اصلاح فرآیندها، تسهیل ورود واگن‌های امدادی، تسهیل تردد ناوگان ایرانی در کشورهای هدف و مهم‌تر از همه اعمال تعرفه هوشمند و شناور متناسب با بازار و رقباست؛ این عوامل باعث شد تا ۷ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بی‌سابقه‌ای در حوزه صادرات ریلی داشته باشیم.
۷ سال فقط ۷ قطار؛ ۷ ماهه اخیر ۳۵ قطار از چین وارد ایران شد
وی ادامه داد: از دیگر دستاوردهای یک سال اخیر، فعال‌سازی کریدورهای مهم بین‌المللی است که پیشتاز آن «دیپلماسی ریلی» بوده است. در این راستا، فعال‌سازی کریدور شرقی به غربی از شاخه جنوبی محقق شد؛ در حالی که طی ۷ سال گذشته تنها هفت قطار باری از چین از مرز سرخس و اینچه‌برون وارد ایران شده بود، در ۷ ماهه اخیر حدود ۳۵ قطار باری از کشور چین وارد کشور شد.
مدیرکل بازرگانی خارجی راه‌آهن تاکید کرد: یک قطار به‌صورت ترانزیت به اروپا منتقل شد و مابقی مقصد نهایی آن‌ها ایران بوده است. در این لحظه نیز ۴ قطار کانتینری از چین عازم ایران هستند که این اتفاق بی‌سابقه است.
۴۹ قطار باری از روسیه وارد ایران شد؛ راه‌اندازی نخستین قطار مسکو – تهران
وی یادآور شد: در بخش دیگر، کریدور شمال – جنوب را داریم که از بلاروس، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان آغاز و از طریق ایران به آب‌های آزاد در جنوب و مرزهای شرقی کشور به افغانستان و پاکستان ادامه پیدا می‌کند. تاکنون ۴۹ قطار باری از روسیه وارد ایران شده است و برای اولین بار قطار باری مسکو – تهران در هفته گذشته فعال شده است.
حرکت ۳ قطار ترانزیتی از ترکیه به افغانستان
نقی‌زاده تصریح کرد: همچنین سه قطار از بلاروس وارد ایران شد و یک قطار از بلاروس به افغانستان ارسال شد. در همین راستا، سه قطار ترانزیتی از ترکیه به افغانستان حرکت کردند که روند رو به رشد تجارت ریلی را نشان می‌دهد.
پس از سوءمدیریت دوره گذشته؛ مرز «شمتیغ افغانستان به مسیر ریلی بازگشت
وی گفت: مرز حیاتی و استراتژیک افغانستان به دلیل سوءمدیریت دوره گذشته غیر فعال بود، اما از اولین روزهای فعالیت مدیرعامل جدید، مشکلات مرز «شمتیغ» رفع شد و اولین قطار ترانزیتی از افغانستان به ترکیه حرکت کرد. این اقدام موجب شد تا در هفت ماه گذشته ۳۵۰ هزار تن مبادله ریلی با افغانستان صورت گیرد که هدف‌گذاری سالانه یک میلیون تن در سال ۱۴۰۵ به یقین محقق خواهد شد.
نخستین مشتقات نفتی از بندر امیرآباد به افغانستان صادر شد
این مقام مسئول ادامه داد: در زمینه ترانزیت مشتقات نفتی نیز برای اولین بار صادرات از بندر امیرآباد به افغانستان و از مسیر «راهگرد» ناحیه اراک به افغانستان محقق شد. همچنین برنامه‌ریزی برای آغاز صادرات مشتقات نفتی از بندر امام به شمتیغ و کشور افغانستان در حال انجام است.
مدیرکل بازرگانی خارجی راه‌آهن تاکید کرد: همچنین از ایستگاه تازه تأسیس سنندج نیز هدف‌گذاری یک میلیون تنی ترانزیت کالاهای عراق به افغانستان و بنادر جنوبی در آستانه تحقق است. سرجمع عملکرد یک سال اخیر این حوزه در حمل و نقل بین‌الملل به ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسیده است که عملکرد بسیار مطلوبی به شمار می‌رود و نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۲ درصد رشد را نشان می‌دهد.
رشد ۱۲ درصدی مجموع حمل‌ونقل ریلی
نقی‌زاده بیان کرد: رشد ۱۲ درصدی مجموع عملکرد بین‌الملل ما در شرایط فعلی محقق شده است، در حالی که مهم‌ترین بخش حمل و نقل، یعنی حمل و نقل جاده‌ای، نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۱۳ درصدی را تجربه می‌کند. کشورهای منطقه تماماً درگیر رکود اقتصادی و رکود حمل و نقل هستند و آمارها از ترکیه، ارمنستان و کشورهای CIS نشان‌دهنده رکود در حوزه حمل و نقل است.
وی افزود: با این حال، با دیپلماسی فشرده‌ای که در یک سال اخیر داشتیم، موفق شدیم رشد ۱۲ درصدی در مجموع حمل و نقل و رشد ۴۰ درصدی در حوزه صادرات ریلی را تجربه کنیم. ترانزیت ریلی ما علیرغم کاهش محموله گوگرد توانست تا به امروز رقم یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن را حفظ کند که اتفاق مطلوبی است.
افزایش ۱۱۰ درصدی محمولات کانتینری
این مقام مسئول ادامه داد: این موضوع به این معناست که ما از تک محصولی در ترانزیت خارج شدیم؛ سهم گوگرد از ۶۵ درصد سبد ترانزیتی دوره قبل به ۵۰ درصد کاهش یافته و افزایش ۱۱۰ درصدی در ترانزیت محمولات کانتینری موید این موفقیت است.
نخستین قطارهای ترانزیتی اکو و بلاروس به افغانستان راه‌اندازی شد
وی یادآور شد: از دستاوردهای مهم دوره اخیر می‌توان به نخستین قطار اکو از استانبول به مقصد ترکمنستان، اولین قطار صادراتی محموله کلینکر از کارخانه سیمان آبیک به ایستگاه وان ترکیه، اولین قطار ترانزیتی کنجاله از ترکیه به افغانستان، اولین قطار ترانزیتی بلاروس کاغذ به افغانستان و اولین قطار ترانزیتی مشتقات نفتی از بندر امیرآباد به افغانستان اشاره کرد.
بندر خشک ریلی تهران فعال شد
مدیرکل بازرگانی خارجی راه‌آهن تصریح کرد: یکی از اقدامات مهم، رفع موانع بندر خشک ریلی تهران (آپرین) بود که با پیگیری‌های مدیرعامل راه‌آهن محقق شد و استقرار گمرک در این بندر به عنوان بندر خشک ریلی آپرین صورت گرفت. در دوره کوتاه فعالیت رسمی این مرکز، شاهد عملکرد نزدیک به ۳۰ هزار تن انواع محموله به شکل واردات، صادرات و ترانزیت بوده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم روند رو به رشد تا پایان سال ادامه یابد.
نقی‌زاده اظهار کرد: نخستین قطار مسکو به تهران مقصد نهایی‌اش بندر خشک آپرین بود و بخش عمده‌ای از قطارهای وارداتی از چین در این بندر خشک ریلی عملیات تشکیلات گمرکی و ترخیص کالا را انجام می‌دهند که با استقرار کامل گمرک محقق شده است.
خنثی‌سازی تحریم‌ها و ثبت رشد ۴۰ درصدی صادرات ریلی
وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه در رشد ۴۰ درصدی صادرات ریلی این است که ۶ ماهه نخست سال‌جاری با چالش‌هایی مواجه بودیم؛ از جمله جنگ ۱۲ روزه با رژیم غاصب اسرائیل، مشکلات تأمین برق، ناترازی در شبکه‌های صنعتی و مسائل سیاسی و تحریمی. با این وجود، تلاش‌های بی‌وقفه مدیرعامل راه‌آهن و تیم دیپلماسی ریلی راه‌آهن توانست این موانع را خنثی کند و رشد ۴۰ درصدی در صادرات و ۱۲ درصدی در مجموع حمل و نقل را محقق سازد.
