فروش گاز روسیه به اروپا به پایینترین حد نیم قرن گذشته رسید
صادرات گاز روسیه به اروپا از طریق خط لوله در سال ۲۰۲۵، کاهش ۴۴ درصدی یافت و به پایینترین سطح خود از اواسط دهه ۱۹۷۰ رسید.
کاهش صادرات گاز به اروپا، واضحترین نقطه پایان آماری برای رابطهای است که زمانی پرسودترین و از نظر سیاسی قویترین رابطه انرژی مسکو بود.
این کاهش تا حدود زیادی به دلیل تعطیلی مسیر ترانزیت گاز روسیه از خاک اوکراین در آغاز سال ۲۰۲۵ بود و خط لوله ترکاستریم را به عنوان تنها کریدور خط لوله باقیمانده برای انتقال گاز روسیه به اروپا باقی گذاشت. حتی آن مسیر نیز اکنون به گروهی از خریداران که عمدتا در جنوب شرقی اروپا هستند، خدمترسانی میکند، زیرا اتحادیه اروپا برنامه خود را برای حذف کامل واردات سوخت فسیلی روسیه تا سال ۲۰۲۷ پیش میبرد.
لحظات کوتاهی در اوایل امسال وجود داشت که نشان میداد حداقل سطحی از ثبات وجود دارد. جریان خط لوله از طریق ترکاستریم در ماه مه افزایش یافت و تحویلهای سالانه در آن زمان حتی کمی از سطح سال ۲۰۲۴ جلوتر بود. اما این افزایشها موقتی بودند. با بسته شدن مسیر ترانزیت اوکراین و عدم وجود مسیرهای جایگزین به سمت غرب، حجم کلی صادرات گاز روسیه به اروپا از طریق خط لوله همچنان در طول سال کاهش یافت.
روسیه با تسریع چرخش به سمت شرق واکنش نشان داده است. انتظار میرود تحویل خط لوله به چین امسال حدود ۲۵ درصد افزایش یابد و گازپروم نزدیک به ۳۹ میلیارد متر مکعب از طریق خط لوله «قدرت سیبری» ارسال کند که بالاتر از ظرفیت اسمی آن است. صادرات گاز طبیعی مایع (الانجی) به چین نیز افزایش یافته و در نوامبر به رکورد ماهانه رسیده است. اما آسیا، اروپا نیست. قیمتگذاری سختتر است، زیرساختها گران هستند و پروژههایی مانند «قدرت سیبری ۲» سالها تا اجرایی شدن فاصله دارند و از نظر تجاری حل نشدهاند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، سقوط جریان گاز خط لوله روسیه تائید میکند که جدایی انرژی بین اروپا و روسیه واقعی و تا حد زیادی برگشتناپذیر است. وارداتی که زمانی تقریبا نیمی از عرضه گاز اتحادیه اروپا را تشکیل میداد، اکنون سهم کوچک و رو به کاهشی را تشکیل میدهد. این گذار، پرهزینه و از نظر سیاسی پرچالش بوده، اما مسیر استراتژیک اکنون مشخص است.
