اقتصادهای بزرگ جهان علیه اوپک متحد می شوند؟

 چندین منبع آگاه روز چهارشنبه به رویترز اعلام کردند دولت بایدن برای نخستین بار از خریداران بزرگ نفت مانند هند و ژاپن و همچنین چین خواسته است برداشت از ذخایر نفت را مورد ملاحظه قرار دهند. قیمتهای نفت در پی انتشار این خبر کاهش پیدا کرد.

با احیای اقتصاد جهان از پاندمی کووید ۱۹، واشنگتن از این که اوپک و متحدانش شامل روسیه حاضر نشده اند درخواست آمریکا برای افزایش سریعتر تولید را بپذیرند، به خشم آمده است. افزایش قیمت بنزین و سوختهای دیگر در آمریکا، بایدن را در آستانه انتخابات میان دوره ای سال آینده با فشار سیاسی روبرو کرده است. نظرسنجی رویترز در اکتبر نشان داد ۶۷ درصد از بزرگسالان آمریکایی تورم را نگرانی بسیار بزرگی می دانند.

وزیران اوپک پلاس قصد دارند برای بازبینی سیاست تولید دوم دسامبر (۱۱ آذر) دیدار کنند. این گروه رویکرد تدریجی را برای افزایش تولید در پیش گرفته و احیای اقتصادی را شکننده تر از آن می داند که عرضه بیشتر را توجیه کند.

قیمت نفت پس از انتشار خبر درخواست آمریکا و تصمیم چین برای آزاد کردن نفت از ذخایر خود، حدود چهار درصد ریزش کرد و به پایینترین رکورد شش هفته اخیر رسید اما روز پنج شنبه بخشی از این افت را جبران کرد. قیمتهای نفت با انتظار برای افزایش عرضه جهانی، از رکورد بالای اخیرشان عقب نشینی کرده اند.

فیلیپ فلاین، تحلیلگر ارشد پرایس فیوچرز در شیکاگو اظهار کرد: بازار همچنان مضطرب است زیرا برای برداشت از ذخایر در وضعیت دفاعی قرار گرفته اند.

اداره ذخایر دولتی چین به رویترز اعلام کرد سرگرم کار برای آزاد کردن ذخایر نفت خام است اما درباره درخواست آمریکا حاضر نشد اظهارنظر کند.

آمریکا بزرگترین ذخایر استراتژیک را به میزان بیش از ۶۰۰ میلیون بشکه در اختیار دارد. این ذخایر در دهه ۱۹۷۰ در پی تحریم نفتی کشورهای عرب ایجاد شد تا تضمین کند این کشور در شرایط اضطراری نفت کافی برای تامین  خواهد داشت.

رونق نفت شیل در سالهای اخیر تولید آمریکا را رقیب عربستان سعودی و روسیه کرد و این کشور وابستگی کمتری به واردات انرژی از کشورهای دیگر به خصوص اعضای اوپک پیدا کرد.

چالشی برای اوپک

ملاحظات اخیر اقتصادهای بزرگ منعکس کننده عصبانیت واردکنندگانی نظیر آمریکا و هند از اوپک است که به مدت بیش از پنج دهه گذشته روی قیمتهای نفت تاثیر گذاشته است.

همچنین برای نخستین بار خواهد بود که چین به عنوان دومین مصرف کننده بزرگ و بزرگترین واردکننده نفت جهان در اقدام هماهنگ با آمریکا برای انتشار ذخایر استراتژیک به بازار مشارکت خواهد کرد.

هیچ واکنش فوری از سوی اعضای اوپک پلاس وجود نداشته است. این گروه سرگرم افزایش ماهانه تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز است و محدودیت عرضه ای که در سال ۲۰۲۰ در اوج بحران کرونا به اجرا گذاشت را به تدریج تسهیل می کند.

محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک هفته جاری گفت: اوپک انتظار دارد مازاد عرضه نفت از دسامبر آغاز شود. صادرات عربستان سعودی در سپتامبر به ۶.۵۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت که بالاترین میزان از ژانویه بود.

یک منبع آگاه در اوپک که مایل نبود نامش فاش شود، گفت: مشاهده این که کشورهای مصرف کننده برای پایین بردن قیمتها نفت از ذخایر برداشت می کنند نه برای جبران کمبود عرضه، تعجب آور است.

با این حال چندین مصرف کننده انرژی بزرگ جهان اوپک را برای افزایش عرضه تحت فشار قرار داده اند. چین در سپتامبر برای تثبیت قیمتها از ذخایرش نفت برداشت کرد. هند ماههاست که ابراز نارضایتی کرده و خریدش از عربستان سعودی را به دلیل افزایش هزینه ها، در بهار به میزان چشمگیری کاهش داد.

هاردیپ سینگ پوری، وزیر نفت هند در کنفرانسی در دوبی گفت: مسئله این نیست که عرضه موجود نیست. پنج میلیون بشکه در روز عرضه وجود دارد که به هر دلیلی منتشر نمی شود.

اگرچه اوپک پلاس از ژوییه هر ماه ۴۰۰ هزار بشکه در روز به تولیدش اضافه کرده است اما همچنان تولیدش را حدود ۳.۸ میلیون بشکه در روز محدود نگه داشته است. اوپک پلاس در آوریل سال ۲۰۲۰ توافق کرد تولیدش را در واکنش به فروپاشی تقاضا پس از شیوع ویروس کرونا، حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز محدود کند.

ورود چین و کنار رفتن آژانس بین المللی انرژی

آمریکا و متحدانش پیش از این برداشت هماهنگ از ذخایر انجام داده اند که نمونه آن در سال ۲۰۱۱ پس از محدود شدن عرضه به دلیل جنگ در لیبی بود. این هماهنگی از طریق آژانس بین المللی انرژی انجام گرفت که در پاریس مستقر است و اعضای آن شامل آمریکا، ژاپن و کشورهای اروپایی متعدد هستند.

منابع آگاه اظهار کردند: آمریکا از اتحادیه اروپا برای مشارکت در این اقدام درخواست نکرده است. مشکل اصلی اروپا در حال حاضر قیمتهای بالای گاز طبیعی است.

بر اساس گزارش رویترز، آژانس بین المللی انرژی در وب سایت خود اعلام کرده که برداشت از ذخایر برای مداخله قیمت منظور نشده است. کشورهای ژاپن و کره جنوبی در تماس با آمریکا اعلام کردند ذخایر نفت خود را تنها برای مقابله با افزایش قیمتها آزاد نمی کنند.