چرا سرعت قطارهای مسافری پایین است؟

مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران کاهش تقلیل سرعت لوکوموتیوها با حفظ ایمنی را نیازمند افزایش بهسازی خطوط ریلی دانست و گفت: افزایش سرعت لوکوموتیوها و هدفمندتر شدن خطوط ریلی دو هدف اولویت‌دار شرکت راه‌آهن است که نیاز به بودجه دارد.

کارشناسان حوزه ریلی معتقدند این صنعت به انقلاب مدیریتی نیاز دارد، همه باید بسیج شوند و منابع خاصی برای ناوگان و زیرساخت تخصیص دهند. در حال حاضر یکی از مشکلات حوزه ریلی، زیرساخت است و سرمایه‌گذار هم با موضوع بهره‌وری روبه‌روست. بهره‌وری یعنی اینکه سرمایه‌گذار بتواند بیشترین آورده را از محل سرمایه‌گذاری‌اش داشته باشد. اگر واگنی بتواند در روز ۲۰۰۰ کیلومتر برود، سرمایه‌گذار راغب می‌شود چون هزینه‌های سربارش در ۲۰۰۰ کیلومتر شکسته می‌شود، در حالی که الان میانگین سیر واگن در شبکه ریلی کشور برای بخش مسافری روزانه حدود ۹۰۰ کیلومتر است و این عدد انگیزه لازم را برای سرمایه‌گذار ایجاد نمی‌کند.

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی چندی پیش با بیان اینکه یکی از موضوعات جدی کشور که باید برایش فکر اساسی شود، توسعه ناوگان ریلی است، گفته بود: برای ۱۴ هزار کیلومتر خط ریلی موجود، ۱۰۰۰ لوکوموتیو نیاز داریم، همچنین بر اساس برنامه ما باید ۳۰ درصد از بار کشور را به وسیله حمل و نقل ریلی جابه‌جا کنیم اما با دو مشکل سن بالای ناوگان و تعداد کم زیرساخت حمل‌و نقل مواجه هستیم.  سرعت قطارهای باری ما کمتر از ۱۰ کیلومتر در ساعت است و زیرساخت‌های کشور نیز برای حمل‌ونقل ریلی بسیار ناکافی است و ما برای تحول در این بخش نیاز برنامه مفصل داریم.

در این راستا سید میعاد صالحی -مدیرعامل شرکت راه‌آهن- در یک برنامه تلویزیونی درباره برنامه‌های راه‌آهن برای توسعه بخش ریلی با اشاره به عمر ۵۰ الی ۶۰ ساله برخی از خطوط ریلی اظهار کرد: به‌طور کلی خطوط ریلی باید بعد از هر ۱۵ سال بهسازی و بازسازی شوند و اگر این بهسازی انجام نشود مجبور به تقلیل سرعت لکوموتیوها می‌شویم. برای مثال سال‌های گذشته مسیر قطار تهران- مشهد ۱۵ ساعته بود اما الان به ۱۱ ساعت کاهش یافته است، چرا که با بهسازی خطوط موفق به کاهش تقلیل سرعت لوکوموتیوها شدیم.

وی کاهش زمان سفرهای ریلی را قابل تحقق اعلام کرد و افزود: در حال حاضر به ناوگان قوی و پرسرعت نیاز داریم که البته لوکوموتیوهای ما در برخی مسیرها ۱۴۰ تا ۱۶۰ کیلومتر سرعت دارند اما برخی مسیرها با گذشت زمان بهسازی نشده و سرعت لکوموتیوها در این مسیرها به ۸۰ الی ۴۰ کیلومتر هم می‌رسد. ما باید تقلیل سرعت‌ها را با حفظ ایمنی کاهش دهیم که این کار نیاز به بودجه دارد.

معاون وزیر راه و شهرسازی موضوع دوم را هدفمند شدن خطوط ریلی دانست و گفت: باید بین ۳۶ پروژه مختلف ریلی نیمه تمام اولویت‌بندی کنیم. در حال حاضر تکمیل خطوط ریلی  چابهار-زاهدان، بیرجند-زاهدان، شلمچه-بصره، سرخس-بافت و رشت- آستارا در اولویت قرار دارد.

صالحی درباره وضعیت خط ریلی شلمچه-بصره اظهار کرد: این خط ریلی یکی از اولویت‌های ماست، ‌ موانع متعدد سیاسی، امنیتی و اقتصادی در مسیر تکمیل این پروژه ریلی قرار دارد که بخشی از آن‌ها مربوط به داخل کشور است و بخشی در خاک عراق است. در عراق باید ۱۶ کیلومتر مین‌روبی شود و بعد از آن در خاک بصره سه کیلومتر را عراقی‌ها صاف کردند، سپس به عبور از اروند رود می‌رسیم که در این خصوص در حال انجام مطالعات تکمیلی هستیم.

وی ادامه داد: نکاتی هم باید داخل ایران حل شود. اختلاف مرزی بین ایران و عراق وجود داشت که سال ۹۹ یک تفاهم برای رفع اختلاف مرزی امضا شد و جلسات متعددی با ستاد کل نیروهای مسلح داشتیم. برای عمل به این تفاهم‌نامه نیاز به وفاق در دستگاه‌های داخلی کشور بود که اکنون موانع مرتفع شده،  ریل‌گذاری این مسیر در حال تکمیل است و دیوارهای جدید مرزی هم گذاشته شده است.