همین دو هفته پیش، بازار‌های سهام جهان پس از ماه‌ها ثبت رکورد‌های جدید، در یک مسیر صعودی به ظاهر غیرقابل توقف قرار داشتند و اکنون در وضعیت سقوط آزاد قرار دارند» این را مجله انگلیسی اکونومیست دیروز شنبه گزارش داده است.

در این گزارش آمده است: بازار‌های سهام جهانی شاهد سقوط شدیدی هستند که بزرگترین سقوط از زمان همه‌گیری کرونا است، در حالی که بازار سهام آمریکا متحمل زیان‌های وحشتناکی شده است، به نحوی که بازار‌ها قرمز شدند، بیشتر شاخص‌های بورس آمریکا کاهش یافتند، و شاخص‌های دلار و نفت سقوط کردند.

بر این اساس، افراد ثروتمند جمعه گذشته ۱۳۴ میلیارد دلار به دلیل کاهش قابل توجه سهام وال استریت از دست داده‌اند به نحوی که دارایی خالص جف بزوس در روز جمعه ۱۵.۲ میلیارد دلار کاهش یافت و به همین منوال سقوط بورس آمریکا در روز جمعه، ۱۳۴ میلیارد دلار از دارایی ۵۰۰ ثروتمند جهان را از بین برد.

داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در ایالات متحده به بالاترین سطح در سه سال گذشته یعنی ۴.۳ درصد در ماه ژوئیه (تیر ماه) رسیده که در بحبوحه کاهش قابل توجه استخدام‌ها رخ داده و ترس از بدتر شدن بازار کار و احتمال قرار گرفتن اقتصاد آمریکا در معرض رکود را افزایش داده، اما چه اتفاقی افتاده چرا این همه ترس بازار‌های جهانی را فرا گرفته است؟

لازم به ذکر است که شاخص نزدک ۱۰۰ آمریکا که تحت سلطه غول‌های فناوری است، از اواسط جولای بیش از ۱۰ درصد (اواخر تیر ماه) کاهش داشته است.

شاخص Topix ژاپن نیز با کاهش دو رقمی ۶ درصدی تنها در ۲ آگوست، بدترین روز خود از سال ۲۰۱۶ و بدترین روند دو روزه از سال ۲۰۱۱ را به خود اختصاص داد.

شاخص نیمه هادی فیلادلفیا نیز که شرکت‌های سازنده تراشه‌های جهانی را دنبال می‌کند، در هفته‌های اخیر شاهد کاهش شدید بیش از ۲۰ درصدی بوده است.

در حالی که شرکت‌هایی مانند Arm به میزان ۴۰ درصد از ارزش بازار خود را از دست دادند. انویدیا که یکی از محبوب‌ترین بازار‌ها بود، با دوره‌ای پرنوسان مواجه شد و سهام آن ۷ درصد سقوط کرد، سپس ۱۳ درصد افزایش یافت، سپس تنها در ۳ روز دوباره ۷ درصد سقوط کرد.

در ۲ آگوست (جمعه ۱۲ مرداد)، ارزش اینتل بیش از ۲۵ درصد کاهش یافت، شاخص KBW سهام بانک‌های ایالات متحده نیز ۸ درصد کاهش یافت و سهام بانک‌های ژاپن نیز به همین ترتیب کاهش یافت.

پناهگاه‌های امن تحت فشارند

اکونومیست می‌گوید که دارایی‌های امن سنتی مانند طلا، ین ژاپن و اوراق قرضه ایالات متحده شاهد واکنش‌های متفاوتی بوده است.

طلا که معمولاً به عنوان پوششی در برابر هرج و مرج در بازار‌ها عمل می‌کند، در ۲ آگوست بیش از ۲ درصد کاهش یافت.

این کاهش غیرمعمول نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران ممکن است طلا را فروخته‌اند تا نقدینگی خود را به سرعت بالا ببرند تا پاسخگوی مارجین باشند. این فروش اجباری، همانطور که اکونومیست توضیح داد، ممکن است منجر به بی ثباتی بیشتر در بازار شود.

عوامل وحشت در بازار‌های سهام جهان

به گفته اکونومیست، عوامل عمده‌ای در آشفتگی فعلی در بازار نقش دارند که نخستین آن هوش مصنوعی و حقایق صنعت تراشه است. در واقع بخش هوش مصنوعی، به ویژه صنعت تراشه، ممکن است انتظارات بالایی را که در دوران رونق قبلی بازار تعیین شده بود برآورده نکند، به عنوان یکی از دلایل اصلی این آشفتگی ظاهر شده است.

بر همین اساس، شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آلفابت، آمازون، اپل، متا و مایکروسافت گزارش‌های درآمدی منتشر کردند که سرمایه گذاران را ناامید کرد و منجر به کاهش قابل توجه قیمت سهام آنها شد.

اکونومیست تاکید کرد که حتی آلفابت و مایکروسافت که درآمدشان فراتر از انتظارات تحلیلگران بود، یک روز پس از گزارش نتایج شاهد کاهش قیمت‌های خود بودند، در حالی که آمازون که انتظارات را برآورده نکرد، با مجازات‌های سخت‌تری از سوی سهامداران مواجه شد.

نگرانی‌های اقتصادی در آمریکا

در ادامه گزارش اکونومیست آمده است اقتصاد ایالات متحده نشانه‌هایی از ضعف را نشان داده است، به طوری که نرخ بیکاری در ژوئیه به بالاترین میزان در سه سال گذشته یعنی ۴.۳ درصد افزایش یافته و تنها ۱۱۴ هزار شغل در این کشور اضافه شده که بسیار کمتر از ۱۷۵ هزار شغل مورد انتظار بود. این افزایش بیکاری و رشد کم شغل، ترس از رکود احتمالی برای آمریکا را افزایش داده است.

معامله‌گران امیدوارند که فدرال رزرو برای جلوگیری از تداوم این روند سقوط سهام، نرخ بهره را در نشست بعدی در ماه سپتامبر نیم درصد کاهش دهد.

به نوشته این روزنامه بریتانیایی سومین عامل یا نیرویی که بازار‌ها را به حرکت در می‌آورد، قدرت ین ژاپن است. در هفته‌های اخیر، ین در برابر سبدی از ارز‌های تجاری با تقریباً سریع‌ترین سرعت خود در دو دهه اخیر تقویت شده است. این تا حدودی به دلیل تصمیم غیرمنتظره بانک مرکزی ژاپن برای افزایش ۰.۱ درصدی نرخ بهره در ۳۱ جولای است.

افزایش ین به طور خودکار منجر به کاهش قیمت سهام ژاپن می‌شود، زیرا بسیاری از بزرگترین شرکت‌های ژاپنی مانند هیتاچی، سونی و تویوتا سود خود را در خارج از کشور با ارز‌های خارجی به دست می‌آورند. این ممکن است دلیل کاهش برخی از سهام ژاپن باشد. اما شاید مهمتر از آن، بازگشایی معاملات محبوب مرتبط با ین ضعیف و سیاست پولی بسیار سست باشد.

به نوشته اکونومیست، ترکیب دو عام فوق، امکان اخذ وام ارزان به ین توسط سرمایه گذاران، تبدیل عواید به دلار و سرمایه گذاری در اوراق قرضه خزانه داری را فراهم کرده و بازدهی بسیار بالاتر از هزینه خدمات بدهی به دست آورده است؛ اما با افزایش نرخ بهره ژاپن و کاهش نرخ بهره آمریکا، جذابیت این تجارت کمرنگ می‌شو؛ که در نتیجه آن لایه جدیدی به بی ثباتی بازار اضافه شده است.

بدتر از آن، افزایش سریع ین هزینه بازپرداخت بدهی به دلار را افزایش و تجارت را کاهش می‌دهد.

به گزارش این مجله، آشفتگی کنونی در بازار سوالات مهمی را در مورد آینده ایجاد می‌کند. کاهش قابل توجه قیمت طلا و سهام بانکی نگرانی زیادی را ایجاد کرده است و این سوال مطرح است که آیا هفته آینده شاهد کاهش بیشتر خواهد بود یا خیر؟… همه چیز بستگی به احساسات و رفتار سرمایه گذاران دارد.

منبع: برنا